[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 14، شماره 3 - ( 1401 ) ::
جلد 14 شماره 3 صفحات 37-29 برگشت به فهرست نسخه ها
ارزیابی وضعیت موجود آموزش در عرصه پزشک خانواده در دانشکده‌های پزشکی ایران
آبتین حیدرزاده* ، مرضیه نجومی ، مهدی الوندی ، ابوالفضل محمدی ، فرزاد محسنی ، پویا نقش‌پور
گروه پزشکی اجتماعی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران و مرکز تحقیقات آموزش پزشکی، مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران ، abtinh@gmail.com
واژه‌های کلیدی: پزشکی خانواده، خدمات سلامت، پزشکی عمومی، آموزش پزشکی، خانه سلامت
متن کامل [PDF 704 kb]   (311 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (1028 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: برنامه درسي, برنامه ریزی آموزشی
متن کامل:   (365 مشاهده)
مقدمه
برنامه پزشک خانواده در ایران از سال 1382 در مناطق روستایی و شهرهایی با جمعیت کم­تر از 20000 نفر با هدف ارتقای نظام ارجاع، عدالت در سلامت، دسترسی به خدمات سلامت و کاهش هزینه‌ها آغاز گردید و سپس به شهرهایی با جمعیت کم­تر از 50000 در قالب طرح تحول نظام سلامت تسری یافت (1،2). پزشکان خانواده به ­عنوان اولین سطح ارائه خدمات سلامت و اولین افرادی که با جمعیت تحت پوشش طرح پزشک خانواده در ارتباط هستند، نیازمند ارتقای دانش و مهارت در زمینه‌های غربالگری، تشخیص و درمان بیماری‌ها، مهارت­‌های ارتباطی، توانایی تحلیل عوامل روانی، اقتصادی و اجتماعی که بر سلامت اثر می‌گذارند، هستند. همچنین برای پزشکان خانواده که مسئولیت اداره تیم سلامت شامل پرستار، ماما، بهورز به ­ویژه در روستاها را بر عهده دارند، کسب مهارت‌های مدیریتی ضروری است. با وجود این نیاز آشکار، مطالعه مفتون در سال 1394 نشان داد که حدود 15 درصد از پزشکان خانواده و ماماهای شرکت‌کننده در طرح، هیچ­گونه آموزشی ندیده‌اند و سایرین نیز تنها حدود 160 ساعت آموزش ضمن خدمت در این زمینه دریافت نموده‌اند (3).
برنامه آموزش پزشک خانواده در ایران به­دلیل شتاب­زدگی در آغاز طرح، فقدان زمان کافی برای تدوین راهنماها و متون آموزشی، کم و بیش با چالش‌هایی مواجه بوده است (4،5). در ابتدا پزشکان عمومی با آموزش 160 ساعته ضمن خدمت به­عنوان پزشک خانواده کار می‌کردند. از آنجایی­که این آموزش تئوری بوده و آموزش مهارت‌ها را شامل نمی ­شد و همچنین برنامه آموزش پزشک عمومی در ایران در بیمارستان­ها انجام می‌گردید، این برنامه نمی­توانست پزشکان را آماده خدمت به­ عنوان پزشک خانواده نماید. بنابراین دوره آموزشی کارشناسی ارشد سلامت همگانی (MPH) در سال 1387 راه اندازی شد که شامل دوره­ای 2 ساله با استفاده از ماژول‌های آموزشی خودآموز و با استفاده از سی‌دی­ های آموزشی بود. پس از آن، به­دنبال توصیه سازمان بهداشت جهانی این ایده در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی شکل گرفت که پزشک خانواده به­عنوان یک رشته تخصصی پزشکی، آموزش داده شود. در سال 1394 برنامه دستیاری پزشک خانواده در 8 دانشگاه علوم پزشکی آغاز شد. با وجود مزایای این ایده، مشکلاتی چون افزایش هزینه‌ها، طولانی شدن زمان آموزش و غیرمرتبط بودن آن با آموزش پزشکی رسمی مطرح گردید (5). از برنامه‌های دیگر آموزشی، برنامه توانمندسازی کوتاه­مدت برای پزشکان Family Physician Bridging Program(FPP) است که شامل آموزش ترکیبی آنلاین، حضوری و آموزش عملی مراقبت از بیماران سرپایی در مرکز جامع خدمات سلامت می‌باشد (4).
با وجود اقدامات انجام شده در حوزه آموزش پزشکان خانواده، مطالعات مختلف نشان داده است که پزشکان خانواده در ایران از فقدان دانش، توانمندی‌ها و مهارت‌های لازم در این حوزه رنج می‌برند (8-6). جهت ارتقای برنامه آموزشی موجود، ضروری است وضعیت موجود آموزش پزشک خانواده مورد بررسی قرار گیرد. بنابراین مطالعه با هدف ارزیابی وضعیت موجود آموزش مهارت‌های مورد نیاز یک پزشک خانواده در دوره تحصیل پزشکی عمومی در عرصه پزشکی خانواده در دانشکده‌های پزشکی ایران انجام شده است.
روش­‌ها
این پژوهش از نوع توصیفی- مقطعی بود. جامعه آماری شامل معاونین آموزشی و یا مدیران گروه­های پزشکی اجتماعی و خانواده دانشگاه‌های علوم پزشکی دولتی، آزاد و پردیس‌های بین­المللی در ایران بودند. این مطالعه از تاریخ اول بهمن تا آخر اسفند 1400 در میان دانشگاه‌های علوم پزشکی دولتی، آزاد و پردیس‌های بین­المللی در ایران انجام شد. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه‌های محقق ساخته جمع‌آوری گردید. برای تحلیل پاسخ سوالات بسته‌ی پرسشنامه از تحلیل کمی و توصیفی و برای تحلیل پاسخ­های پرسش‌های باز پرسشنامه از روش تحلیل کیفی استفاده شد. پرسشنامه از طریق EPOLL همراه با نامه‌ای که از طرف دبیرخانه شورای عالی آموزش پزشکی به همه دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور (61 دانشگاه) شامل دولتی، آزاد و پردیس بین‌المللی بود، ارسال گردید و از معاون آموزشی دانشگاه یا مدیر گروه پزشکی اجتماعی و خانواده خواسته شد، پرسشنامه را کامل نماید که از 48 دانشگاه پاسخ دریافت گردید. رضایت شفاهی برای شرکت در مطالعه از کلیه شرکت‌کنندگان اخذ شد. محرمانگی اطلاعات حفظ و نتایج پژوهش فقط به ­منظور یافتن اهداف پژوهش مورد استفاده قرار گرفت. به پرسشنامه‌های ارسالی به هر دانشگاه، کد ویژه­ای داده شده بود تا امکان دوبار پاسخگویی برای هر دانشگاه وجود نداشته باشد و همچنین فقط به افراد واجد شرایط امکان پاسخ­گویی داده شد. پاسخ­گویی به پرسشنامه به هر دانشگاه پس از دو بار یادآوری، داده‌ها جمع‌آوری گردید.
برای تدوین پرسشنامه، ابتدا گروهی از متخصصین آموزش پزشکی اجتماعی و پزشکی خانواده با استفاده از روش بارش افکار سوالات و مواردی که باید مورد پرسش قرار گیرند، براساس اهداف مطالعه و کوریکولوم پزشکی عمومی، تعیین کردند. سپس سوالات تعیین شده و نحوه پاسخگویی به آن‌ها برای صاحب‌نظران ارسال، نظرات جمع‌آوری و روایی محتوایی پرسشنامه مورد بررسی قرار گرفت. سپس، پرسشنامه در دانشگاه علوم پزشکی گیلان به­صورت پایلوت اجرا و پایایی آن براساس آلفای کرونباخ مورد بررسی قرار گرفت که نتایج، پایایی قابل قبولی را نشان داد (7/0< α). براساس نتایج پایلوت، پرسشنامه اصلاح و نهایی شد و در انتها پرسشنامه ­ی نهایی شامل 21 سوال بود که آخرین سوال بازپاسخ به پیشنهادات و انتقادات اختصاص داده شد.
متغیرهای مورد بررسی در این مطالعه شامل اطلاعات مربوط به 4 مقطع آموزش پزشکی شامل دوره­ های علوم پایه، مقدمات بالینی، کارآموزی و کارورزی در ارتباط با حضور دانشجویان در عرصه آموزش پزشکی خانواده یا پزشکی پاسخ­گو یا مرکز جامع خدمات سلامت آموزشی بود. این متغیرها شامل تعداد دانشگاه‌های علوم پزشکی، تعداد روزهای کاری حضور دانشجویان پزشکی، تعداد دانشگاه ­هایی که دانشجویان در عرصه توسط مربیان یا اعضای هیئت علمی همراهی می‌شوند، تعداد مربی و یا اعضای هیئت علمی که دانشجو را همراهی می‌کنند و یا در دوره حضور دارند، رشته تحصیلی و درجه علمی مربی و اعضای هیئت علمی همراهی­کننده دانشجو می‌باشد. تحلیل داده‌های کمی با استفاده از آمار توصیفی شامل تعداد، و درصد و میانگین یا انحراف معیار و در مواردی که پراکندگی داده‌ها بسیار زیاد بود با استفاده از میانه انجام شد. تحلیل داده‌ها با استفاده از نرم­افزار SPss.Ver.27 انجام شد. برای تحلیل داده‌های کیفی، از روش تحلیل محتوا و پس از چندین بار بررسی، کدگذاری و موضوعات و زیرموضوعات مورد نظر تعیین گردید.
یافته‌ها
نتایج نشان داد که درصد بالایی از دانشگاه‌های علوم پزشکی در کشور در دوره‌های آموزش پزشکی عمومی زمینه‌ی حضور دانشجویان را در آموزش‌های مرتبط با پزشکی خانواده فراهم نمی­کنند. بالاترین زمینه حضور دانشجویان در دوره کارورزی 19 نفر (6/39درصد) و کم­ترین 6 نفر (5/12درصد) در دوره مقدمات بالینی بود و صرفاً 2 دانشگاه از 48 دانشگاه در کلیه مقاطع زمینه­ی حضور دانشجویان را فراهم نمودند (جدول 1).

براساس جدول شماره دو، کم­ترین تعداد روزهای اختصاص یافته برای حضور دانشجویان مربوط به دوره علوم پایه (1 روز) و بیشترین تعداد روزها 32 روز و اختصاص به دوره کارورزی دارد. بررسی میانه‌ی تعداد روزهای اختصاص یافته نشان داد که کم­ترین تعداد روزهای اختصاص یافته به این برنامه‌ی آموزشی در دوره علوم پایه (2 روز) بوده است. این بدان معنا است که مقطع علوم پایه به نسبت سایر مقاطع آموزش پزشکی، کم­ترین تعداد روزها را به این برنامه آموزشی تخصیص داده است. همچنین بیشترین تعداد روزهای اختصاص یافته به این برنامه آموزشی مربوط به دوره کارورزی بوده که در آن اکثر دانشگاه‌ها نزدیک به 24 روز به این دوره اختصاص دادند. در کلیه دانشگاه‌هایی که زمینه حضور دانشجویان را در عرصه پزشکی (خانواده، پاسخگو، مرکز جامع سلامت آموزشی) فراهم کردند، مربیان یا اعضای هیئت‌های علمی حضور داشتند. تنها در یک دانشگاه در دوره کارورزی هیچ مربی و یا عضو هیئت علمی در جلسات حضور نداشته و دانشجویان همراهی نمی ­شدند.

نتایج نشان داد که 12 دانشگاه از مجموع 15 دانشگاه در دوره علوم پایه، 4 دانشگاه از 7 دانشگاه در دوره مقدمات بالینی و 5 دانشگاه از 9 دانشگاه در دوره کارآموزی، آموزش در عرصه پزشک خانواده، از حضور و همراهی مربی بهره می­بردند (1 تا 3 مربی). اما در دوره کارورزی 10 دانشگاه از مجموع 17 دانشگاه، از 7 تا 12 مربی برای همراهی در آموزش در عرصه پزشکی خانواده استفاده می­کردند، که بیشترین تعداد مربیان را برای همراهی داشتند.
نتایج نشان داد که در بین مقاطع مختلف آموزش پزشکی، تنها در مقطع کارورزی 12 درصد از دانشگاه‌ها از متخصصین پزشک خانواده، جهت همراهی دانشجویان استفاده می­ کردند. همچنین در دوره علوم پایه 10 درصد، در دوره مقدمات بالینی 4 درصد، کارآموزی 6 درصد و کارورزی 18 درصد از دانشگاه‌ها، جهت همراهی دانشجویان از متخصص پزشکی اجتماعی استفاده می­شد.
جدول شماره سه و چهار چالش‌ها و راهکارهای آموزش در عرصه پزشک خانواده، آموزش پاسخ­گو و مراکز جامع سلامت از نظر شرکت­کنندگان در 5 موضوع و 16 زیر موضوع در مورد چالش‌ها و 4 موضوع و 16 زیر موضوع نشان می­دهد. چالش‌های مربوط به گروه‌های آموزشی بالینی، مراکز جامع سلامت، زیرساخت‌ها، دانشجویان و کوریکولوم بود (جدول 3).


جدول شماره چهار، راهکارهای ارتقای آموزش در عرصه پزشک خانواده، آموزش پاسخگو و مراکز جامع سلامت در حوزه قوانین و مقررات، ساختارها، آموزش و انگیزش از نظر   شرکت ­کنندگان را نشان می­دهد.

بحث و نتیجه­ گیری
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که درصد بالایی از دانشگاه‌های علوم پزشکی در کشور در دوره‌های آموزش پزشکی عمومی زمینه‌ی حضور دانشجویان را در آموزش پزشکی خانواده/ پزشکی پاسخگو یا مرکز جامع خدمات سلامت آموزشی فراهم نمی‌کنند. بیش از یک سوم دانشگاه‌ها در دوره کارورزی و  کم­تر از یک هفتم دانشگاه‌های علوم پزشکی در دوره مقدمات بالینی این امکان را برای دانشجویان فراهم کرده‌اند. همچنین تعداد روزهایی که دانشگاه‌های مختلف در هر دوره به آموزش پزشکی خانواده اختصاص داده بودند، بسیار متفاوت بود. از سوی دیگر دانشگاه‌های مختلف برای تدریس دروس مرتبط با پزشکی خانواده از افراد با تخصص‌های مختلف استفاده کرده‌اند. مجموع این نتایج حاکی از آن بود که این برنامه آموزشی از الزامات قانونی و مقرراتی که اجرای آن را برای همه دانشگاه‌های علوم پزشکی در ایران الزام­آور کند، برخوردار نیست.
نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن بود که این برنامه آموزشی از فقدان یک پروتکل آموزشی که تعداد روزهای آموزش، تخصص و تعداد اساتید در هر مقطع مشخص شده باشد، رنج می‌برد و در هر دانشگاه به ­طور سلیقه‌ای عمل می‌شود. مصدق و همکاران در مطالعه خود به چالش‌های برنامه‌ریزی در دانشگاه علوم پزشکی پرداخته و غیر قابل پیش‌بینی بودن برنامه‌ها، دانش و مهارت ضعیف مدیران در برنامه‌ریزی، نداشتن مدل مناسب برنامه‌ریزی را از مهم­ترین چالش‌ها در دانشگاه‌های علوم پزشکی دانسته‌اند، که برنامه‌ریزی تحصیلی را نیز متأثر ساخته است. برنامه پزشک خانواده نیز دچار ضعف در برنامه‌ریزی مشخص و واحد در دانشگاه‌های علوم پزشکی  است (9).
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که در بین مقاطع مختلف آموزش پزشکی، تنها در مقطع کارورزی در 6 دانشگاه از 51 دانشگاه از متخصصین پزشک خانواده، جهت تدریس استفاده شده است. نتایج کیفی مطالعه حاضر نیز نشان­دهنده کمبود تعداد اساتید پزشک عمومی از جمله پزشک خانواده در گروه‌های بالینی بود. در حالی­که در گزارش کار گروه ماموریت ویژه پزشکی خانواده و نظام ارجاع در خصوص آموزش پزشکی خانواده تاکید شده است و با توجه به این­که متخصص پزشک خانواده آموزش‌های لازم را برای اجرای مسئولیت‌های پزشک خانواده دیده است، بسیار ضروری است که در همراهی دانشجویان و توان‌افزایی آن­ها از حضور متخصص پزشک خانواده بیشتر استفاده شود (10).
نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن بود که یکی از چالش‌های مربوط به گروه‌های آموزشی بالینی، اولویت دادن برنامه‌های بالینی بر برنامه آموزش پاسخگو است. مطالعه مهرالحسنی و همکارانش در سال 1400 این نتایج را تایید و بیان می‌نماید که رویکرد نظام آموزش پزشکی در ایران برای آموزش پزشکان عمومی، درمان­محور است. بنابراین پزشکان خانواده که در این نظام آموزش می‌بینند، نمی ­توانند خود را با رویکرد سلامت­محور پزشک خانواده هماهنگ کنند و این از جمله عللی است که برنامه پزشک خانواده به اهداف خود نرسیده است (11). مطالعات فرزادفر و علایی نیز تایید می‌نمایند که آموزش پزشکان عمومی در ایران درمان­محور بوده و رویکرد پیشگیری در آن لحاظ نشده است (12،13). مطالعات محمدی بلبلان آباد و دلاوری نیز با نتایج مطالعه حاضر همخوانی دارد و تایید می‌کند که بین آموزش پزشکی و مسئولیت‌های پزشک خانواده در ایران فاصله وجود دارد، بدان معنا که این آموزش‌ها سلامت­محور نیستند و بیشتر درمان‌محور هستند (14، 6).
نتـایج مطـالعه حـاضر نشان­دهـنده عـدم همـکاری گـروه‌های آموزش بالینی در آموزش سرپایی و همچنین تخصصی و فوق تخصصی بودن بخش عمده آموزش‌های بالینی است. مطالعه دلاوری و همکارانش نیز نشان داد که آموزش پزشکی در ایران در بیمارستان‌ها انجام می‌شود و دانشجویان پزشکی در طول آموزش در بیمارستان با بیماران ارجاع شده به سطح 2 و سطح 3 مواجه می‌شوند که دارای بیماری‌های پیچیده بوده که چندان در حیطه کار پزشکان خانواده نیست و کم­تر در آموزش‌های عملی با بیماران سرپایی، که دغدغه پزشکان خانواده است، کار می‌کنند (6). از دیگر نتایج مطالعه حاضر می­توان به وجود چالش در عرصه مراکز جامع سلامت در زمینه آموزش و ضرورت تغییر شرایط این مراکز اشاره کرد. رهبر طارمسری و همکارانش در مقاله­ای ضرورت تغییر مراکز خدمات جامع سلامت به مرکز آموزش پزشکی پاسخ­گو را بررسی کردند و مدل 8 مرحله­ای کاتر را برای این تغییر پیشنهاد کردند (15).
از یافته‌های دیگر مطالعه حاضر، فقدان زیر‌ساخت‌های لازم برای پرونده‌های الکترونیک بود. مطالعات زیادی در ایران نتایج مشابهی را گزارش کرده‌اند، از آن جمله مطالعه کاس‌کلدره و همکاران (16)، مطالعه محمدی بلبلان آباد (14) و مطالعه عابدی و همکاران (18) است که نشان­دهنده عدم وجود زیرساخت‌های لازم برای پرونده الکترونیک سلامت در کشور است. مطالعه فردید و همکارانش نیز نشان داد که یکی از مشکلات برنامه پزشکان خانواده، عدم دسترسی به پرونده الکترونیک سلامت بیماران است (17).
در مطالعه حاضر، یافته‌ها نشان داد که مشغله زیاد اساتید در بخش‌های بالینی به ­عنوان یک چالش در آموزش بالینی برای دانشجویان، مطرح است. این مشغله به­ دلیل کمبود عضو هیئت علمی و مشغله زیاد در بخش‌های بالینی است که سبب می‌شود که اساتید نتوانند فرصت و زمان کافی را به آموزش دانشجویان در این دوره اختصاص دهند. این یافته با نتیجه مطالعه بیگ زاده هماهنگی دارد که از دلایل عدم پرداختن به آموزش سرپایی در بخش‌های بالینی را مشغله و مسئولیت‌های زیاد اساتید در گروه بالینی و خستگی آن­ها از کار عنوان کرده است (19). تأمین هیات علمی بیشتر در این دوره می‌تواند یکی از راهکارهای حل این مشکل باشد.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دانشجویان انگیزه کافی برای یادگیری به­دلیل نواقص نظام ارجاع، حقوق ناکافی و عدم رضایت شغلی ندارند. مطالعات زیادی به بررسی عوامل از بین‌برنده انگیزه در بین پزشکان خانواده پرداخته ­اند (14،20،21). مطالعه بیاتی و همکاران عدم پرداخت حقوق و مزایای به موقع و حجم زیاد فعالیت‌ها در قبال هزینه دریافتی با توجه به تنوع و گستردگی فعالیت‌ها و تسهیلات رفاهی ناکافی به خصوص در مناطق روستایی (20)، و مطالعه هوشمند و همکارانش ناکافی بودن حقوق پزشکان، تأخیر در پرداخت حقوق، عدم تناسب اختیار و مسئولیت پزشکان و نادیده گرفتن ارزش و شخصیت پزشکان در ارزیابی برنامه و در نتیجه عدم استقبال پزشکان را (21) از جمله عوامل از بین ‌برنده انگیزه پزشکان خانواده بیان کرده‌اند. محمدی بلبلان آباد و همکارانش نیز در مطالعه‌ی خود به مکانیسم‌های انگیزشی نامناسب و ماندگاری پایین پزشکان در برنامه پزشک خانواده اشاره نمودند (14). لذا به ­نظر می‌رسد ارتقاء سطح حقوق و مزایا، ایجاد راهکارهای قانونی که سبب ارتقاء موقعیت شغلی پزشکان خانواده می‌گردد و اصلاح نظام ارجاع می‌تواند از راهکارهایی باشد که سطح انگیزه برای ورود و ادامه فعالیت پزشکان در این رشته را ایجاد کند.
نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن بود که یکی از چالش‌های مربوط به برنامه آموزشی، وجود تعداد زیاد واحد درسی در برنامه آموزش و عدم امکان اضافه کردن مباحث جدید به برنامه آموزشی است. مطالعه بیگ زاده و همکارانش در زمینه چالش‌های آموزش بالینی در ایران نیز نشان داد که یکی از مشکلات آموزش پزشکی سرپایی به پزشکان، فرصت و زمان محدود آموزشی است (19).
یافته ­های مطالعه حاضر نشان­دهنده وجود چالش­های زیاد در حوزه­های مرتبط با گروه‌های آموزشی بالینی، عرصه مراکز جامع سلامت، زیرساخت‌ها، دانشجویان و کوریکولوم برنامه آموزشی پزشکی خانواده در ایران است که هر نوع برنامه­ریزی برای برنامه پزشک خانواده، بدون بررسی دقیق و اصلاح این چالش‌ها در حوزه آموزش، می‌تواند منجر به شکست شود. در در پژوهش حاضر بررسی وضعیت آموزشی پزشکان خانواده با ترکیبی از روش‌های کمی و کیفی صورت گرفت، اما به­دلیل  این­که این مطالعه منعکس‌کننده دیدگاه همه ذینفعان و گروه‌های مختلف ذیربط مانند گیرندگان خدمات یا دست اندرکاران ارائه خدمات، اساتید و غیره نیست، از جامعیت کافی برخودار نمی‌باشد. لذا پیشنهاد می‌گردد مطالعات کیفی بیشتری با همه ذینفعان، به ­منظور بررسی و تعیین وضعیت آموزشی پزشکان خانواده در ایران انجام شود و نتایج این بررسی‌ها در برنامه‌ریزی و اصلاح برنامه‌های آموزش پزشکی خانواده به­کار رود.
قدردانی
این مطالعه ذیل پروژه " تحلیل سیستمی برنامه پزشک خانواده ایران: رویکردی جامع و چند بخشی " و موافقت  کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی گیلان به شماره    IR.GUMS.REC.1401.144 انجام شده است. نویسندگان مقاله تشکر و قدردانی صمیمانه خود را از کلیه  شرکت­ کنندگان در این مطالعه که با دقت و انگیزه به سوالات پاسخ دادند، اعلام می‌دارند.

 
فهرست منابع
1. Doshmangir L, Bazyar M, Doshmangir P, Mostafavi H, Takian A. Infrastructures required for the expansion of family physician program to urban settings in Iran. Arch Iran Med 2017; 20(9):589-597.
2. Nasrollahpour Shirvani SD.[The Implementation of Family Physician Program in IR Iran: Achievements and Challenges]. J Babol Univ. Medical Sci 2014;16(3): 15-26. [Persian]
3. Mafton F, Farzadi F, Montazeri A, AeenParast A. Contract performance and training conditions in family physician and referral system: the providers' perspectives. Payesh 2016 ; 15(1): 19-25. [Persian]
4. Aghdak P, Changiz T, Heidarzadeh A, Bagherikholenjani F. Selecting the appropriate method of training family physicians in Iran to achieve EMRO-declared perspective by 2030. Int J Prev Med 2021; 12: 111: 1-7.
5. Ferdosi M, Goli F, Aghili G, Daneshvar SM. A Brief History of Family Medicine Development and Training in Iran (2005-2018). Int J Body Mind Culture 2018; 5(2): 89-93.
6. Delavari S, Arab M, Rashidian A, Nedjat S, Gholipour Souteh R. A qualitative inquiry into the challenges of medical education for retention of general practitioners in rural and underserved areas of Iran. J Prev Med Public Health 2016; 49(6): 386-93. [DOI:10.3961/jpmph.16.062]
7. Gharibi F, Dadgar E. Pay-for-performance challenges in family physician program. Malays Fam Physician 2020 ; 15(2): 19-29.
8. Dehnavieh R, Kalantari AR, Jafari Sirizi M. Urban family physician plan in Iran: challenges of implementation in Kerman. Med J Islam Repub Iran 2015; 29: 303.
9. Mosadeghrad AM, Dargahi H, Roozbahani M. Planning in University of medical sciences: Challenges and solutions. Teb va Tazkiye 2020;29(3):212-34.
10. Arabi A, Alvandi M, Heidarzadeh A, Rezaei M, Razavi M, Rahbar MR, et al.[Report of the working group of the special mission of family physician and the referral system regarding family medical education: 2021. [Persian]
11. Mehrolhassani MH, Kohpeima Jahromi V, Dehnavieh R, Iranmanesh M. Underlying factors and challenges of implementing the urban family physician program in Iran. BMC health services research 2021; 21(1) 1336: 1-12. [DOI:10.1186/s12913-021-07367-3]
12. Farzadfar F, Jafari S, Rahmani Kh, Valiee S, Bidarpour F, Molashkhi M, et al.[Views of manaegers, health care providers, and clients about problems in implementation of urban family physician program in Iran: A qualitative study]. Sci J Kurd Univ Med Sci; 22(5): 66-83. [Persian]
13. Alaei H, Amiri Qaleh Rashidi N, Amiri M. [A qualitative analysis on family physician's program to identify the causes as well as challenges of the failure of program accomplishment]. JHOSP; 19(3): 55-66. [Persian]
14. Mohammadi Bolbanabad J, Mohammadi Bolbanabad A, Valiee S, Esmailnasab N, Bidarpour F, Moradi G.[The Views of Stakeholders about the Challenges of Rural Family Physician in Kurdistan Province: A Qualitative Study]. IRJE; 15(1): 47-56. [Persian]
15. Rahbar Taramsari M, Heidarzadeh A, Khoshrang H, Mohseni F, Dadgaran, Taheri M, et al. [Development the field of accountable education: along the way from the comprehensive health service center to the social accountable medical education center: The need for change]. RME. 2021; 13 (4):76-79. [Persian] [DOI:10.52547/rme.13.4.76]
16. Kaskaldareh M, Najafi L, Zaboli R, Roshdi I.[Explaining the Barriers and Deficiencies of a Family Physician Program Based on Electronic Health Record: A Qualitative Research]. TB 2021; 20(2): 12-26. [Persian]
17. Fardid M, Jafari M, Moghaddam AV, Ravaghi H. Challenges and strengths of implementing urban family physician program in Fars Province, Iran. J Educ Health Promot 2019; 8:36: 1-8.
18. Abedi G, Marvi A, Soltani Kentaie SA, Abedini E, Asadi Aliabadi M, Safizadehe Chamokhtari K, et al. [SWOT analysis of implementation of urban family physician plan from the perspective of beneficiaries: A qualitative study]. J Maz Univ Med 2017; 27(155): 79-93. [Persian]
19. Beigzadeh A, Yamani N, Bahaadinbeigy K, Adibi P. Challenges and problems of clinical medical education in Iran: a systematic review of the literature. SDME 2019;16(1): 1-15. [DOI:10.5812/sdme.89897]
20. Bayati A, Ghanbari F, Maleki A, Shamsi M, Jafari M.[Effective factors influencing family medicine programme dyanmics with regard to viewpoints of involved physicians: A qualitative study]. DANESHMED 2015; 22 (117): 39-48. [Persian]
21. Hooshmand E, Nejatzadegan Z, Ebrahimipour H, Bakhshi M, Esmaili H, Vafaeenajar A. Rural family physician system in Iran: Key challenges from the perspective of managers and physicians, 2016. Int J Healthc Manag 2019; 12(2): 123-30. [DOI:10.1080/20479700.2017.1402422]
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Heidarzadeh A, Nojomi M, Alvandi M, Mohammadi A, Mohseni F, Naghshpour P. Evaluating the Current Status of Education in Family Physicians in Iranian Medical Schools. RME 2022; 14 (3) :29-37
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-1202-fa.html

حیدرزاده آبتین، نجومی مرضیه، الوندی مهدی، محمدی ابوالفضل، محسنی فرزاد، نقش‌پور پویا. ارزیابی وضعیت موجود آموزش در عرصه پزشک خانواده در دانشکده‌های پزشکی ایران. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1401; 14 (3) :29-37

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-1202-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 14، شماره 3 - ( 1401 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education