[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 11، شماره 1 - ( 1398 ) ::
جلد 11 شماره 1 صفحات 36-29 برگشت به فهرست نسخه ها
ارزیابی بلوغ آموزش الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی
محمدحسین رونقی* ، فروغ السادات حسینی
بخش مدیریت دانشکده اقتصاد، مدیریت و علوم اجتماعی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران ، mh_ronaghi@shirazu.ac.ir
واژه‌های کلیدی: یادگیری الکترونیکی، ارزیابی، دانشجویان، آموش، پزشکی
متن کامل [PDF 313 kb]   (997 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (4134 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تکنولوژی آموزشی، یادگیری الکترونیکی،آموزش مجازی
متن کامل:   (1216 مشاهده)
مقدمه
سازمان‌های پیشرفته تمرکز بیشتری بر عملکرد فناوری اطلاعات و ارتباطات جهت دستیابی به مزیت رقابتی دارند (1). پیشرفت‌های اخیر در صنعت رایانه و اطلاع‌رسانی، ورود و ظهور شبکه‌های اطلاع‌رسانی، چندرسانه‌ای‌ها، فناوری‌های ارتباطی، ابزارها و توسعه ارتباطات اینترنتی و رایانه محور و همچنین قابلیت استفاده از این وسایل ارتباطی در هر زمان و مکان، روش‌های جدیدی را پیش روی طراحان، برنامه‌ریزان و مدیـران آمـوزشی قرار داده و نظر بسیاری از اندیشمندان را به خلق شیوه‌هایی برای تأمین نیاز روزافزون آموزش با استفاده از منابع آموزشی، جلب کرده است (2).
در حوزه پزشکی به دلیل سرعت پیشرفت بالا و گستردگی حوزه اهمیت دسترسی سریع به اطلاعات و بروزرسانی دانش بسیار مشهود است. از همین رو دانشگاه‌های علوم پزشکی اقدام به بکارگیری فناوری‌های نوین آموزشی و تجهیزات الکترونیکی در فرایندهای آموزشی خود کرده‌اند (3). بلوغ سیستم‌های اطلاعاتی به میزان پیشرفت و سطح بکارگیری این سیستم‌ها در سازمان اشاره دارد. با استفاده از مدل بلوغ یک سیستم می‌توان وضعیت موجود را شناسایی و براساس آن وضعیت مطلوب را مشخص کرد (4).
«نولان» شش مرحله را برای پیشرفت فناوری در سازمان ذکر می‌کند: مرحله مقدماتی (مرحله‌ای که فناوری جدید به سازمان جهت مرتفع ساختن نیازها معرفی می‌شود)، مرحله توسعه (دوره‌ای است که گسترش بکارگیری فناوری در سازمان زیاد است ولی کنترل زیادی روی آن وجود ندارد)، مرحله کنترل یا رسمیت (هزینه‌های بالا و طراحی بد مشکلاتی را برای سازمان به دنبال دارد که در این مرحله مدیریت به دنبال کنترل دقیق گسترش فناوری است)، تجمیع (مدیریت به دنبال ایجاد تعادل بین کنترل و رشد فناوری است و عملیات به­طور منطقی در حال اجراست و کاربران دانش لازم را بدست آورده‌اند)، مرحله اداره داده (منابع داده به­ طور کامل کنترل می‌شوند پایگاه‌های داده تجمیع و یکپارچه می­ شوند برنامه‌های توسعه سیستم هم­راستا با اهداف راهبردی سازمان است و مشارکت مدیران عالی به حداکثر خود می‌رسد) و مرحله بلوغ (کنترل‌ها به­صورت بسیار دقیق است و برنامه‌ریزی‌های راهبردی اتفاق می‌افتد شبکه‌ای کامل و قابل انعطاف از سیستم‌های شکل گرفته است و سازمان قادر به پاسخگویی به نیازهای عصر اطلاعات است) (5). توجه و تمرکز سازمان‌ها و مراکز آموزشی باید در جهت ایجاد یکپارچگی داده‌ها و سیستم و نیز حرکت به سمت سطوح پایانی بلوغ  باشد (6).
تئوری نولان بستر مطالعات بعدی درخصوص ارزیابی رشد و بلوغ فناوری را فراهم کرد ازجمله می‌توان به مدلی که ترکیبی از فرایندهای نولان به اضافه منابعی چون مجموعه نرم­افزارهای کاربردی، منابع فناوری، مدیریت سیستم‌های اطلاعاتی، کاربران و کاربرد فناوری اطلاعات ارائه داده است (1)، مدلی جهت ارزیابی دولت الکترونیک (7) و مدل بلوغ شهرهای هوشمند (8) اشاره کرد. مدل تخصصی بلوغ آموزش الکترونیک توسط «مارشال و میشل» در سال 2003 و نسخه ویرایش شده آن در سال 2006 ارائه شد. در این مدل به پنج فرایند اصلی آموزش، توسعه، پشتیبانی، ارزیابی و سازمان توجه می‌شود و براساس زیر فرایندهای هر بخش امتیاز آن مشخص می‌گردد (9).
یادگیری الکترونیکی با بهره‌گیری از ظرفیت‌های رسانه‌ای متنی، تصویری و صوتی مخصوص، توانسته است تعاملات بین افراد را فراتر از مرزهای زمانی و مکانی توسعه دهد و اشکال مختلف تدریس و یادگیری را متحول کند (10). استفاده از فناوری اطلاعات و یادگیری الکترونیکی در آموزش در اغلب موارد باید مطابق با ابتکارات سازمانی، پایدار در تمام دوره‌ها و سازگار با برنامه‌های آموزشی باشد تا به بهبود کیفیت آموزش کمک نماید (11). پژوهش‌های متعددی در خصوص آموزش الکترونیک در سازمان­ها و مراکز آموزشی انجام شده است. زهری و همکاران (3) در پژوهش خود به اهمیت آموزش الکترونیک در علوم پزشکی انگلستان پرداخته‌اند. در پژوهشی دیگر (12) به روند صعودی بکارگیری فناوری‌های آموزشی در علوم پزشکی و چگونگی استفاده اثربخش از آموزش الکترونیک اشاره شده است. در پژوهشی به ارزیابی بلوغ آموزش الکترونیک در دانشگاه علوم کاربردی فنلاند پرداخته شد یکی از نتایج این پژوهش نشان داد قابلیت‌های افراد و دیدگاه دانشجویان بر کیفیت آموزش الکترونیک در دانشگاه مورد مطالعه موثر است (13). سعدی و میرزایی (14) به بررسی بلوغ آموزش الکترونیکی آموزش عالی کشاورزی پرداختند در این مقاله از مدل بلوغ شش سطحی «میسرا و دینگر»، نرم­افزار وکا و شبکه عصبی مصنوعی استفاده گردید. پژوهش فرهنگی و همکاران (2) با هدف شناسایی حوزه‌های عملکردی سیستم مدیریت آموزشی دانشگاه مشکلات موجود در هر یک از ابعاد مدل مفهومی را بیان می‌کند. نحوه گردآوری داده‌ها مصاحبه به روش گروه‌های کانونی، مشاهده و بررسی سیستم این دانشگاه، مطالعه مستندات و مقایسه آن با سیستم سایر دانشگاه‌هاست. نتایج پژوهش به روش تحلیل تم نشان می‌دهد در ابعاد ارتباطات و همکاری سیستم، مشکلات با اهمیت‌تری وجود دارد. سالاری و همکاران (15) عوامل مرتبط با پذیرش آموزش الکترونیک را در بین دانشجویان پرستاری مطالعه کردند و بر این اساس دو عامل درک از سهولت و درک از مفید بودن با پذیرش یادگیری ارتباط دارد. در پژوهش خراسانی و همکاران (16) عوامل مؤثر بر پذیرش یادگیری الکترونیکی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی تهران بر مبنای مدل پذیرش فناوری ارزیابی گردید. متغیرهای برداشت ذهنی از آسانی استفاده از یادگیری الکترونیکی، برداشت ذهنی از مفید بودن آن، نگرش دانشجویان نسبت به یادگیری الکترونیکی و تصمیم به استفاده از آن به عنوان عوامل مؤثر بر پذیرش و استفاده یادگیری الکترونیکی دارای اثرات مثبت در سطح 01/0 در میان دانشجویان بودند. با توجه به اهمیت و ضرورت بکارگیری آموزش الکترونیکی در دانشگاه‌ها و سازمان‌های حوزه علوم پزشکی، ارائه مدلی جهت ارزیابی میزان پیشرفتگی سیستم‌های آموزش الکترونیک و سنجش وضعیت کنونی این فناوری مهم تلقی می­شود. در مطالعات پیشین (16، 1) به ابعاد مختلف آموزش الکترونیک پرداخته‌اند و پژوهش  در دانشگاه علوم کاربردی و حوزه علوم کشاورزی و با استفاده از مدل «میسرا و دینگرا» انجام شده‌اند، وجه تمایز این پژوهش نسبت به مطالعات قبل در مرحله اول رتبه‌بندی ابعاد آموزش الکترونیک توسط خبرگان و در مرحله دوم بکارگیری مدل جامع «مارشال و میشل» در حوزه علوم پزشکی بود (14،13). نتایج پژوهش حاضر برای مدیران و سیاستگزاران دانشگاه‌های علوم پزشکی جهت شناسایی وضعیت پیشرفت آموزش‌های الکترونیک و مجازی در آن سازمان کاربرد دارد. از همین رو مساله اصلی پژوهش حاضر ارزیابی بلوغ دوره‌های آموزش الکترونیکی و رتبه‌بندی ابعاد آموزش الکترونیک در دانشگاه‌های علوم پزشکی بوده است.
روش ­ها  
این پژوهش توصیفی- پیمایشی از نوع کاربردی در نیمه اول سال 97 با استفاده از مدل میشل و مارشال در دو مرحله به ارزیابی بلوغ آموزش الکترونیکی انجام شد. دلیل انتخاب این مدل طراحی تخصصی آن برای حوزه آموزش الکترونیکی، پوشش فرایندها و زیرفرایندهای آموزش الکترونیکی و بکارگیری آن در بیش از 80 موسسه آموزشی و سازمان در کشورهایی  همچون زلاندنو، استرالیا، ایالات متحده و انگلستان (4) بوده است. در مدل میشل و مارشال ابعاد فرایندهای بلوغ آموزش الکترونیک با وزن مساوی محاسبه می‌شود اما در این پژوهش ابعاد پنج‌گانه به­ صورت یکسان و برابر فرض نشدند، از همین­رو در مرحله اول پژوهش از تکنیک تحلیل سلسله مراتبی فازی براساس نظر خبرگان جهت تعیین اوزان هر یک از ابعاد در قالب پرسشنامه ماتریسی استفاده شد. خبرگان شامل ده نفر از اعضای هیات علمی دانشگاه‌های شیراز و تهران (دارای مقالات در حوزه مدیریت آموزشی و آموزش الکترونیک) بودند. در تحلیل سلسله مراتبی فازی برای مشخص کردن اولویت و میزان اهمیت شاخص‌ها نسبت به یکدیگر از اعداد فازی استفاده شد. با ‌بکارگیری این تکنیک براساس استفاده از مقادیر غیردقیق فازی موجب می‌شود نتایج به واقعیت نزدیک‌تر شود زیرا بکارگیری متغیرهای زبانی در پرسشنامه امکان مقایسه واقعی‌تری نسبت به مقادیر دقیق و قطعی ارائه می‌دهد. در جدول شماره یک مقدار کمی متناظر با هر گزینه زبانی نمایش داده شده است (17). در انتهای مرحله اول ضرایب بدست آمده به منظور اعمال تاثیر در فرضیه‌های آماری مرحله دوم و کاربری این ضرایب در پژوهش‌های آینده فازی‌زدایی شدند.

مرحله دوم پژوهش به ارزیابی بلوغ آموزش الکترونیک در جامعه هدف با احتساب ضرایب ابعاد مدل (خروجی مرحله اول) پرداخته شده است. از آزمون t مستقل، کولموگروف و اسمیرنوف و نرم­افزار SPSS.Ver. 20 جهت ارزیابی وضعیت آموزش الکترونیک و فرایندهای مرتبط با آن­ها در جامعه آماری استفاده گردید. با توجه به ابعاد مدل میشل و مارشال و متغیرهای حوزه آموزش الکترونیک جامعه آماری این پژوهش شامل دانشجویان دوره‌های غیرحضوری دانشگاه‌های علوم پزشکی شیراز و تهران بوده‌اند. تست نرمال بودن جامعه با استفاده از آزمون کولموگروف - اسمیرنوف انجام گرفت که با توجه به سطح معنی­داری بیشتر از 05/0 نرمال بودن جامعه قابل قبول بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری ساده تصادفی نمونه آماری مطابق با جدول مورگان 375 پرسشنامه در بین دانشجویان توزیع گردید که ظرف مدت 25 روز 365 پرسشنامه تکمیل شده دریافت گردید ابزار جمع‌آوری اطلاعات برگرفته از پرسشنامه مطالعه میشل و مارشال (9) شامل 35 پرسش مطابق فرایندهای مدل استفاده گردید. با توجه به نظر گروه خبرگان پژوهش  ضریب نسبی روایی محتوایی پرسشنامه (CVR) برابر 79/0 و شاخص روایی محتوایی آن (CVI) معادل 83/0 مورد تایید قرار گرفت. همچنین پایایی پرسشنامه از طریق آلفای کرونباخ (81/0) تایید گردید.
مدل میشل و مارشال شامل پنج فرایند اصلی و 35 زیر­فرایند: آموزش شامل 10 زیرفرایند (ابعاد آموزشی و یادگیری، آموزش الکترونیک)، توسعه شامل 7 زیرفرایند (ایجاد و نگهداری منابع آموزش الکترونیک)، پشتیبان شامل 6 زیرفرایند (مدیریت عملیاتی آموزش الکترونیک)، ارزیابی شامل 3 زیرفرایند (ارزیابی و کنترل کیفیت چرخه آموزش الکترونیک) و فرایندهای سازمان شامل 9 زیرفرایند (برنامه‌ریزی و مدیریت موسسه و سازمان). هر یک از این فرایندها و زیرفرایندها از منظر 5 بعد مختلف در قالب پرسشنامه ماتریسی ارزیابی گردید. در پرسشنامه استاندارد مدل میشل و مارشال وزن ابعاد یکسان فرض می­شود ولی در این پژوهش وزن ابعاد براساس نظر خبرگان محاسبه و لحاظ گردید. این 5 بعد دستیابی به خروجی‌های مورد نظر)، برنامه‌ریزی (تمرکز بر ارزیابی اهداف از پیش تعیین شده و برنامه­ها بر روی فرایندها)، تعریف (تعریف و مستندسازی استانداردها، خط مشی‌ها، الگوها و سیاست‌ها در حین اجرای فرایند)، مدیریت (چگونگی مدیریت اجرای فرایند و اطمینان از کیفیت خروجی‌ها) و بهینه‌سازی (فرهنگ بهبود مستمر). پاسخ دهندگان براساس چهار مقدار کاملاً کافی، زیاد کافی، نسبتاً کافی و ناکافی به پرسش‌ها پاسخ دادند.
از ملاحظات اخلاقی قابل اشاره این است که پرسشنامه‌ها به­ صورت بی‌نام تهیه شد و در هر مرحله از پژوهش امکان­ خروج مشارکت‌کنندگان وجود داشت.
یافته­ ها
جهت ارزیابی وضعیت فرایندهای آموزش الکترونیک در مرحله اول پژوهش وزن هر یک از ابعاد محاسبه گردید. برای این منظور ماتریس مقایسات زوجی هر یک از خبرگان پژوهش مطابق جدول 2 تدوین شد. این جدول خروجی یکی از پرسشنامه دریافتی از خبرگان و جایگزینی مقادیر زبانی با اعداد فازی را نشان می‌دهد.
با استفاده از فرمول‌های فرایند تحلیل سلسله مراتبی فازی وزن هر یک از ابعاد محاسبه گردید (18، 17) به دلیل استفاده از وزن ابعاد در محاسبه آماری و امکان مقایسه با مقادیر جدول t اوزان بدست آمده فازی‌زدایی شدند.
W’(Xi)= [68/0،89/0، 38/0، 00/1، 23/0]T
ابعاد مستقل فرض شده‌اند و مقادیر نرمال‌سازی شده مطابق زیر بدست آمد.
W=  (21/0، 28/0، 12/0، 32/0، 07/0)
با توجه به وزن‌های بدست آمده مطابق نظر خبرگان دو بعد برنامه‌ریزی و مدیریت دارای بیشترین ضریب (32/0 و 28/0) در بین ابعاد پنج‌گانه آموزش الکترونیک بودند. در اولویت بعد ابعاد بهینه­سازی، تعریف و تحویل قرار گرفت. این یافته‌ها به اهمیت چگونگی دسترسی به اهداف از پیش تعیین شده و اطمینان از صحت اجرای فرایندها اشاره داشت. با توجه به این‌که ارزیابی هر یک از فرایندها از منظر 5 بعد صورت گرفت. لذا از اوزان بدست آمده برای هر بعد در محاسبه مقادیر هر فرایند در مرحله دوم استفاده گردید. مرحله دوم پژوهش شامل پیمایشی در بین دانشجویان علوم پزشکی جهت ارزیابی فرایندهای بلوغ آموزش الکترونیک بود. تفکیک جنسیتی دانشجویان جامعه آماری به­صورت 62 درصد دختر و 38 درصد پسر بود و در سطح 95 درصد اختلاف معنی­داری از لحاظ پاسخ‌دهی به پرسش‌ها بین دو جنس ملاحظه نشد. همان‌گونه که در جدول شماره سه نشان می­دهد با توجه به نتایج بدست آمده از آزمون t و با احتساب ضرایب هر بعد (خروجی مرحله اول پژوهش)، پنج فرایند اصلی آموزش الکترونیک (آموزش، توسعه، پشتیبانی، ارزیابی و سازمان) امتیاز قابل قبولی کسب می‌کنند و در سطح خطای 05/0 با توجه به مقادیر بدست آمده از آزمون t (جدول 3) در 5 فرایند اصلی در وضعیت قابل قبولی قرار دارند.

جدول شماره سه نشان دهنده اطلاعات کلی هر فرایند با احتساب اوزان ابعاد است و جهت بررسی دقیق‌تر هر فرایند مقادیر جزیی به تفکیک ابعاد 5‌گانه در جدول شماره چهار آمده است. نتایج نشان داد که فرایند آموزش در بعد تحویل، فرایند ارزیابی در بعد تعریف و فرایند سازمان در بعد بهینه‌سازی در حوزه علوم پزشکی مورد تایید قرار نگرفتند.
بحث و نتیجه­ گیری
در پژوهش حاضر براساس مدل مارشال و میشل به ارزیابی بلوغ آموزش الکترونیک پرداخته شد. در مرحله اول ابعاد 5‌گانه مدل براساس نظر خبرگان حوزه آموزش الکترونیک وزن‌دهی شد. نتایج نشان داد که دو بعد برنامه­ریزی و مدیریت دارای بیشترین وزن از منظر خبرگان می‌باشند. اهمیت دو بعد برنامه‌ریزی و مدیریت هم­راستا با نتیجه پژوهش فرهنگی و همکاران (2) است. نتیجه پژوهش فرهنگی و همکاران نشان دهنده اهمیت مدیریت دروس، ساختار کلاس و زمان­بندی بود که اشاره به اولویت برنامه­ریزی دوره‌های آموزش الکترونیک دارد. همچنین نتیجه پژوهش نادری فر و همکاران (19) و درگاهی و همکاران (20) لازمه موفقیت در اجرای آموزش الکترونیک در علوم پزشکی را برقراری زیرساخت‌ها و استانداردهای این حوزه می‌دانند که از این حیث به اهمیت بعد مدیریت در آموزش الکترونیک اشاره می‌کنند که هم­راستا با پژوهش حاضر است. این یافته پژوهش حاضر نشان می‌دهد هدف‌گذاری درست در حوزه آموزش الکترونیک و استفاده از فناوری‌های مناسب در جهت نیل به اهداف و مدیریت فرایندها جهت رسیدن به خروجی مورد نظر بسیار با اهمیت می‌باشد. در رتبه‌های بعدی بهینه‌سازی، تعریف و تحویل قرار دارد بدین معنی که کنترل مستمر و ارزیابی‌های دقیق موجبات پیشرفت و بهبود سیستم آموزشی را فراهم می‌کند همچنین در مرتبه‌های بعد به مستندسازی و استانداردسازی فرایندهای آموزشی جهت دستیابی به بهترین الگوها باید توجه کرد. از نتایج مرحله دوم پژوهش حاضر می‌توان به تایید فرایندهای آموزش الکترونیک در دانشگاه‌های علوم پزشکی مورد مطالعه اشاره کرد که در حوزه آموزش الکترونیک وضعیت مناسبی وجود دارد این یافته تایید کننده نتیجه پژوهش کیم (12) و زهری و همکاران (3) است که به اهمیت و بکارگیری آموزش الکترونیک در حوزه علوم پزشکی و روند جدید این شیوه آموزش اشاره کرده‌اند. اما به ­صورت دقیق‌تر با تفکیک ابعاد، سه بخش از فرایندها مورد تایید قرار نگرفت.
در پژوهش حاضر بعد تحویل از فرایند آموزش اشاره به ضعف جهت تعیین محتوا در دستیابی به خروجی‌های مورد نظر دارد. بعد تعریف از فرایند ارزیابی به تعیین استانداردها و شاخص‌های دقیق و منظم در ارزشیابی دوره‌ها و سنجش کیفیت آموزشی می‌پردازد. همچنین بعد بهینه‌سازی در فرایندهای سازمان به منظور ایجاد بهبود مستمر و فرهنگ تعالی در کل فرایندها و سیستم آموزشی است. از همین رو به موسسات و دانشگاه­های بکارگیرنده آموزش الکترونیک پیشنهاد می‌گردد قبل از اجرا و برگزاری دوره‌های الکترونیکی به شناخت نیازهای مخاطبان و تعیین اهداف جهت مرتفع ساختن آن نیازها و تعیین مسیر جهت نیل به اهداف اقدام ورزند و همواره آنچه بعد از برگزاری دوره به عنوان خروجی دوره مدنظر است مورد ارزیابی قرار گیرد تا مدیریت صحیح منابع به ­طور اثربخش و با کارایی بالا انجام پذیرد. همچنین پیشنهاد می‌شود بازنگری و بازیابی دقیق درخصوص سرفصل‌های دوره صورت گیرد و استفاده از محتوای درسی چندرسانه‌ای با توجه به مجازی بودن دوره و سادگی رابط کاربری لحاظ شود علاوه بر این استانداردهای ارزیابی دوره، نوع پرسش‌های مطرح شده، امکان گفت‌وگوی غیرهم­زمان و سازوکارهای ارزشیابی مورد بررسی قرار بگیرد. استفاده از مشاوره‌های آموزشی و مطابقت با سیستم‌ها و استانداردهای آموزشی بین ­المللی در این مورد توصیه می­ گردد. حذف ضایعات و موارد اتلاف، مدیریت کیفیت جامع، ارزیابی کیفیت اطلاعات، ارزیابی کیفیت خدمات بهنگام و امکان رای‌گیری جامع مواردی است که درخصوص دستیابی به بهبود مستمر می‌توان لحاظ کرد. مدل مورد استفاده در پژوهش سعدی و میرزایی (14) جهت ارزیابی بلوغ آموزش الکترونیک مدل میسرا و دینگراست که با مدل پژوهش حاضر متفاوت است. در پژوهش‌های (13، 4، 1) که از مدل این پژوهش استفاده شده است اوزان یکسانی برای ابعاد مدل درنظر گرفته شده است که وزن‌های بدست آمده در این پژوهش می‌تواند در مطالعات بعدی مورد استفاده پژوهشگران قرار بگیرد. جهت پژوهش‌های آتی پیشنهاد می‌گردد مدل این پژوهش با مدل‌های بلوغ دیگر مقایسه گردد و با استفاده از روش های فراتحلیل یا فراترکیب الگوی جامعی جهت ارزیابی بلوغ آموزش الکترونیک استخراج گردد. براساس نتایج پژوهش مشخص گردید به ترتیب ابعاد برنامه‌ریزی، مدیریت، بهینه‌سازی، تعریف و تحویل بالاترین اهمیت را از منظر خبرگان حوزه آموزش الکترونیک دارند. همچنین حوزه علوم پزشکی به­طور کل در فرایندهای 5گانه مدل بلوغ آموزش الکترونیک دارای وضعیت مناسب است. اما در بخش فرایند آموزش در بعد تحویل، فرایند ارزیابی در بعد تعریف و فرایند سازمان در بعد بهینه‌سازی نیاز به بازبینی دقیق‌تر وجود دارد.
قدردانی
بدین وسیله از کمیته محترم خبرگان پژوهش که با وجود مشغله فراوان مساعدت لازم جهت انجام این پژوهش را داشتند کمال تشکر و امتنان را دارد.


 
فهرست منابع
1. Favaretto J. Stage level measurement of information and communication technology in organizations. [dissertation]. Sao Paulo. Brazil; 2015.
2. Farhangi A, Yazdani H, Haghshenas M. [Identification of learning management systems functional areas and limitations (case study: e-learning center of university of Tehran)]. Journal of information technology management 2018; 10 (2): 331-54. [Persian]
3. Zehry K, Halder N, Theodosiou L. E-Learning in medical education in the United Kingdom. Procedia-Social and Behavioral Sciences 2011; 15: 3163-7. [DOI:10.1016/j.sbspro.2011.04.265]
4. Marshall S. Using the e-learning maturity model to identify good practice in e- learning. Proceedings Electric Dreams. 30th ascilite Conference; 2013 Dec1-4; Macquarie University, Australia.Sydney; 2013.
5. Nolan L, McFarlan F. Information technology and the board of Directors. Harvard business review 2005; 83 (10): 96-106.
6. Teicher J, Hughes O, Dow N. E-government: a new route to public sector quality. Managing service quality 2002; 12 (6): 384-393. [DOI:10.1108/09604520210451867]
7. Misra D, Dhingra C. E-government maturity model national information center, department of. information technology. Electronic information planning journal 2005; 3: 14-17.
8. Juniawan M, Sandhyaduhita P, Purwandari B. Smart government assessment using Scottish smart city maturity model: A case study of Depok city, International Conference on Advanced Computer Science and Information Systems (ICACSIS). Bali, Indonesia: IEEE; 2017. [DOI:10.1109/ICACSIS.2017.8355018]
9. Marshall J, Mitchell G. Assessing sector e-learning capability with an e-learning maturity model. In D. Whitelock and S. Wheeler, Eds. proceedings of the 13th international conference of the association for learning technology (ALT-C); 2006 Sep 5-7; Edinburgh, UK: Heriot-Watt University; 2006.
10. Abdullahi S, Ghadiri S, Tabrizian M. [Assessing the influence of qualitative indexes on user applicability for Esfahan University's e-learning department LMS]. The 9th Annual Iranian Conference on e-Learning; 2015 March 11; Kharazmi University in cooperation with Iran's E-learning Association,Iran.Tehran:CIVILICA; 2015. [Persian]
11. Espinoza-Guzmán J, Georgina Gomez Zermeno M. Maturity model for e-learning classroom, bimodal and virtual courses in higher education: a preliminary study. International journal of web-based learning and teaching technologies 2017; 12 (1): 19-31. [DOI:10.4018/IJWLTT.2017010102]
12. Kim S. The future of e-learning in medical education: current trend and future opportunity. Journal of educational evaluation for health professions 2006; 3 (3): 1-8. [DOI:10.3352/jeehp.2006.3.3]
13. Haukijarvi I. E-Learning maturity model- process-oriented assessment and improvement of e-Learning in a Finnish University of applied sciences. IFIP Conference on Information Technology in Educational Management; 2014 Jul 1; Springer, Berlin, Heidelberg; 2014. [DOI:10.1007/978-3-662-45770-2_9]
14. Saadi H, Mirzaei K. E-Learning maturity of Iranian agricultural higher education based on Misra and Dhingra models and its hookup using artificial neural network 2017; 12 (1): 1-16. [Persian].
15. Salari M, Yaghmaei F, Mehdizade S, Vafadar Z, Afzali M. [Factors related to accept of e-learning in nursing students]. Scientific journal of educational strategies in medical sciences. 2009; 2 (3): 103-8. [Persian]
16. Khorasani A, Abdolmaleki J, Zahedi H. [Factors affecting e-learning acceptance among students of Tehran University of medical sciences based on technology acceptance model (TAM) ]. Iranian journal of medical education 2011; 11 (6): 664-73. [Persian]
17. Sirisawat P, Kiatcharoenpol T. Fuzzy AHP-TOPSIS approaches to prioritizing solutions for reverse logistics barriers. Computers industrial engineering 2018; 117: 303-318. [DOI:10.1016/j.cie.2018.01.015]
18. Kaganski S, Majak J, Karjust K. Fuzzy AHP as a tool for prioritization of key performance indicators. Procedia CIRP 2018; 72: 1227-1232. [DOI:10.1016/j.procir.2018.03.097]
19. Naderifar M, ghaljaie F, jalalodini A, rezaie N, salalr A. [Challenges of E-learning in Medical Sciences: A Review Article]. J Med Educ Dev. 2016; 9 (23) :102-111. [Persian]
20. Dargahi H, Ghazi Saidi M, Ghasemi M.[The role of e-learning in Medical Sciences Universities]. payavard 2008; 1 (2):20-29. [Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Ronaghi M, Hosseini F. Evaluating E-Learning Maturity from the viewpoints of Medical Sciences Students . RME 2019; 11 (1) :29-36
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-714-fa.html

رونقی محمدحسین، حسینی فروغ السادات. ارزیابی بلوغ آموزش الکترونیکی از دیدگاه دانشجویان علوم پزشکی . پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1398; 11 (1) :29-36

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-714-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 11، شماره 1 - ( 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education