[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 9، شماره 4 - ( 1396 ) ::
جلد 9 شماره 4 صفحات 30-38 برگشت به فهرست نسخه ها
رابطه مولفه های سبک زندگی ارتقاء‌دهنده سلامت با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان ساکن خوابگاه
سجاد سعادت، مهرداد کلانتری*، محمد باقر کجباف
گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران ، mehrdadk@edu.ui.ac.ir
واژه‌های کلیدی: سبک زندگی، خودکارآمدی، ارتقاء سلامت، دانشجویان
متن کامل [PDF 219 kb]   (1878 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (6927 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: روانشناسي تربيتي
متن کامل:   (2465 مشاهده)
مقدمه

باورهای فراگیران در مورد توانایی‌های خود در فرآیند تحصیل در قالب خودکارآمدی تحصیلی (Academic Self-Efficacy) تعریف می‌شود که مبتنی بر نظریه باورهای خودکارآمدی Bandura است (1). باورهای خودکارآمدی به عنوان برداشت افراد از دامنه خاصی از توانایی‌ها برای انجام اقدامات لازم برای رسیدن به اهداف ارزشمند تعریف شده است (2).
خودکارآمدی یک ساختار چند بعدی است که اساس آن به رویکــرد شنـاختـی- اجتـماعـی بـر مـی­ گــردد و معنـای آن مفهوم­ سازی افراد به عنوان عاملان هدفمند، فعال، خود ارزیاب­گر و خود نظارت­گر است (3). طبق دیدگاه Bandura، این­که تا چه اندازه معیارهای رفتار خود را درست برآورد کنیم، احساس کارآیی یا خودکارآمدی ما را تعیین می­ کند. خودکارآمدی به باورهایی هم­چون کفایت،‌ شایستگی، و قابلیت کنار آمدن با زندگی اشاره دارد. برآورده ساختن و حفظ کردن معیار­های عملکرد،‌ خود کارآمدی را بالا می‌برد و ناکامی در برآورده ساختن و حفظ کردن آن­‌ها، آن را پایین می‌آورد. افرادی که احساس خودکارآمدی پایینی دارند، احساس  می­ کنند که درمانده هستند و نمی­ توانند رویدادهای زندگی خود را کنترل کنند (4). باورهای خودکارآمدی تحصیلی ادراک شده به عنوان بخشی از باورهای خودکارآمدی عمومی به تعداد مهارت‌های شخص مربوط نمی‌شود، بلکه به باورهایی هم­چون، مطالعه کردن، انجام فعالیت‌های پژوهشی، پرسیدن سؤال در کلاس درس، ارتباط موفقیت‌آمیز با اساتید، برقراری روابط دوستانه با دیگر دانشجویان، گرفتن نمره‌های خوب، شرکت در بحث‌های کلاسی و غیره اشاره دارد که شخص باور دارد که تحت شرایط خاص و موقعیت‌های تحصیلی و آموزشی می‌تواند انجام دهد. این افراد با کنجکاوی می‌‌توانند از راه ‌حل‌های مناسب برای حل مشکلات خویش ‌بهره ببرند و از خود استقامت بیش‌تری برای حل مسائل تحصیلی نشان دهند (5).
خودکارآمدی با انتخاب فعالیت­ ها، تلاش صرف شده، استقامت در انجام تکالیف و عملکرد موثر فراگیران ارتباط دارد. دانشجویان دارای باورهای مثبت درمورد توانایی­ های خود، عملکرد تحصیلی بهتری داشتند و برعکس دانشجویانی که در مورد توانایی­ های خود قضاوت منفی داشتند و به ­عبارتی از خودکارآمدی پایینی برخوردارند، انگیزه و عملکرد ضعیفی در امور تحصیلی داشتند (6). چندین فراتحلیل نشان داد که خودکارآمدی یک عامل قوی در جهت پیش­ بینی انگیزه و عملکرد افراد در طول زمان و انواع جوامع مختلف می­ باشد (7). Bandura معتقد بود که خودکارآمدی به شیوه‌های گوناگون و از فرآیند‌های مختلف بر رشد و کارکرد شناختی افراد تأثیر شگرف می‌گذارد. او نشان داد که باور فراگیران نسبت به خودکارآمدی‌شان می‌تواند به طور قابل ملاحظه‌ای بر یادگیری و انگیزش درونی و موفقیت‌های تحصیلی تأثیر مستقیم بگذارد (8). در برخی از پژوهش­ های پیشین مشخص شده است که خودکارآمدی با سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت (Health-Promoting Lifestyle) در ارتباط می ­باشد (9،10)، یا خودکارآمدی یکی از فاکتورهای سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت است (11). سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت، شامل انجام رفتارهایی است که منجر به توانمند ساختن افراد برای افزایش کنترل آن­ها بر سلامت خود و جامعه خواهد شد (12). رفتارهای ارتقاء­دهنده سلامت به علت داشتن توانایی بالقوه برای بهبود کیفیت زندگی و کاهش مراقبت­های بهداشتی در جامعه از اهمیت خاصی برخوردار است (13). سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت به عنوان یک الگوی چند بعدی از ادراکات و اعمال است که به ارتقاء سطح سلامت و خودشکوفایی شخص کمک می­کند، تعریف شده است (14). رفتارهای ارتقاء­دهنده سلامت شامل رفتارهایی می­باشد که بر سلامت افراد تاثیرگذار است و رفتارهایی همچون جستجوی اطلاعات مربوط به موضوع سلامت، انجام معاینات عمومی، داشتن فعالیت بدنی، رژیم غذایی مناسب، الگوی مناسب خواب، برقراری روابط سالم و حساس شدن نسبت به وضعیت بیماری خود را شامل می ­گردد (15). در مطالعات پیشین نشان داده شده است که سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت با کیفیت زندگی در دانشجویان (16)، با کاهش استرس ادراک ­شده (17) و ادراک حمایت­های اجتماعی (18) در ارتباط می­باشد. در زمینه سبک زندگی  ارتقاء­دهنده سلامت مطالعات بسیاری انجام شده است، اما ارتباط به متغیر با خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان کمتر مورد توجه بوده است. امروزه توجه به پیشرفت تحصیلی دانشجویان و شناخت عوامل موثر بر آن بیش از گذشته مورد توجه پژوهش­گران قرار گرفته است و پژوهش­ های گسترده­ای را به خود اختصاص داده است (19)، و خودکارآمدی تحصیلی به عنوان یک فاکتور پیش ­بین قوی در جهت پیشرفت تحصیلی مورد تایید قرار گرفته است (20). مطالعه حاضر با هدف بررسی نقش مولفه­ های سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت در پیش­ بینی خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان انجام گرفت.
روش ­ها  
در این پژوهش تحلیلی- توصیفی در سال تحصیلی  96-1395، 250 نفر از دانشجویان ساکن خوابگاه­ های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به شیوه تصادفی خوشه­ای انتخاب شدند. به­منظور نمونه­گیری، تعداد خوابگاه­های دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در 10 خوشه دسته­بندی و بر حسب تصادف 4 خوشه انتخاب شدند و در نهایت شماره اتاق­ها و سوئیت­های هر یک از این 4 خوابگاه در یک جدول ثبت شد و 200 واحد (اتاق یا سوئیت) از آن­ها جهت نمونه­گیری به صورت تصادفی انتخاب شدند. روش اجرای پرسشنامه­ها یه این صورت بود که پژوهشگران در یک دوره زمانی 10 روزه با مراجعه به واحد­های انتخاب شده و شرح اهداف پژوهش و کسب رضایت آگاهانه جهت شرکت در پژوهش (به صورت شفاهی) از دانشجویان حاضر در اتاق درخواست می­کردند که ظرف مدت 30 دقیقه به پرسشنامه­ها پاسخ دهند. به­منظور جمع­آوری داده­ها از دو پرسشنامه استفاده شد.
پرسشنامه خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان College Academic Self-Efficacy Scale، این پرسشنامه توسطOwen & Froman  ساخته شده است. این آزمون دارای 32 سوال پنج گزینه ­ای لیکرت (خیلی کم تا خیلی زیاد) با دامنه نمره 32 تا 160 است و میزان اعتماد  دانشجو در ارتباط با یادداشت­ برداری، سؤال پرسیدن، توجه در کلاس، استفاده از کامپیوتر و غیره را می‌سنجد. در نمونه ایرانی پایایی همسانی درونی برای کل آزمون 91/0α= گزارش شده است. اعتبار‌ این پرسشنامه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تأییدی بررسی شده است (21). همچنین همسانی درونی در پژوهش حاضر 85/0α= محاسبه شد.
پروفایل سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت (Health-Promoting Lifestyle Profile II): این ابزار توسط Walker و همکاران (1987) در 52 سئوال چهار­گزینه­ ای لیکرت (هرگز تا همیشه) با دامنه نمره 208-52 نمره­گذاری می­ شود. این ابزار رفتارهای ارتقاء­دهنده سلامت را در 6 بعد اندازه­ گیری می­ کند: خودشکوفایی، مسئولیت­پذیری در قبال سلامت، روابط بین­ فردی، مدیریت استرس، فعالیت جسمی و تغذیه (22). همسانی درونی (آلفای کرونباخ) برای مولفه ­های این ابزار در دانشجویان ایرانی خودشکوفایی (64/0)، مسئولیت­ پذیری در قبال سلامت (86/0)، روابط بین­ فردی (75/0)، مدیریت استرس (91/0)، فعالیت جسمی (79/0) و تغذیه (81/0) و برای نمره کلی (82/0) محاسبه شده است (23). همچنین همسانی درونی در پژوهش حاضر برای کل آزمون (86/0) محاسبه گردید. از کل مشارکت­کنندگان (250 نفر)، 219 نفر به­طور کامل به پرسشنامه­ ها پاسخ دادند و آن­ها را عودت دادند (میزان پاسخ­دهی 6/87 درصد). نتایج توصیفی پژوهش در قالب میانگین و انحراف معیار گزارش شدند.      به­منظور بررسی همسانی درونی ابزارهای تحقیق از روش آلفای کرونباخ، بررسی نرمال بودن داده­ها از آزمون کولموگروف– اسمیرنف تک­نمونه‌ای، سنجش ارتباط بین متغیرهای پیش­بین با متغیر ملاک از آزمون همبستگی پیرسون و برای پیش ­بینی متغیر ملاک از آزمون رگرسیون خطی به روش گام به گام استفاده و کلیه داده ها از طریق نرم افزار آماری SPSS.Ver.22  تجزیه و تحلیل شدند.
یافته­ ها
دامنه سنی دانشجویان 18 تا 33 سال با میانگین و انحراف معیار 01/3±85/22 بود. 92 نفر از مشارکت­کنندگان دختر و 127 نفر پسر بودند. میانگین و انحراف معیار و ضریب همبستگی متغیرهای پژوهش در جدول شماره یک ارائه شده است. نتایج همبستگی پیرسون نشان داد که مولفه­های خودشکوفایی (122/0=r)، مسئولیت­پذیری در قبال سلامت (470/0=r)، روابط بین­فردی (337/0=r)، مدیریت استرس (497/0=r)، فعالیت جسمی (485/0=r) و تغذیه (510/0=r) با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان رابطه معنی­دار و مثبت دارند (01/0>P). 
  

در این پژوهش به منظور پیش­ بینی خودکارآمدی تحصیلی بر اساس مولفه­ های سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت (خودشکوفایی، مسئولیت­پذیری در قبال سلامت، روابط بین­ فردی، مدیریت استرس، فعالیت جسمی و تغذیه) از یک رگرسیون خطی گام­ به ­گام استفاده شد (جدول 2).          
به منظور بررسی نرمال بودن توزیع دادها از آزمونKolmogorov-Smirnov  تک نمونه­ای استفاده شد. نتایج نشان داد که خودکارآمدی تحصیلی (092/0p=) معنی­دار نبوده که بر این اساس دارای توزیع نرمال است. همچنین اگر آماره Durbin-Watson بین 5/1 تا 5/2 باشد، استقلال خطاها محقق شده است در مدل رگرسیون حاضر 00/2 محاسبه شده که نشان­ دهنده مستقل بودن خطاهاست. در گام اول متغیر تغذیه (01/0>, p726/8=, t510/0=β) و در گام دوم متغیر مسئولیت ­پذیری در قبال سلامت (01/0>, p278/8, t=424/0=β) در مدل نمایان شد. در گام سوم فعالیت جسمی (01/0>p ,261/4=, t238/0=β)، و در گام چهارم مدیریت استرس (01/0>, p793/3, t=229/0β=) وارد معادله شد. در مجموع نتایج حاصل از رگرسیون نشان داد که به­ طور معنی­دار مولفه­ های تغذیه، مسئولیت­پذیری در قبال سلامت، فعالیت جسمی و مدیریت استرس قادر به پیش ­بینی 51 درصد از واریانس خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان می­ باشند (514/0, R2=717/0, R=67/56F=).

بحث و نتیجه ­گیری

پژوهش حاضر با هدف بررسی پیش­بینی خودکارآمدی تحصیلی بر اساس مولفه­های سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت در نمونه­ای از دانشجویان انجام شد. نتایج نشان داد که مولفه خودشکوفایی با خودکارآمدی تحصیلی همراه می­باشد که با مطالعات حسینی دولت­آبادی و همکاران (24)، Chenary و همکاران (25) همخوانی دارد. مفهوم خودشکوفایی به طور مدون اولین­بار توسط Maslow مطرح گردید، وی انگیزش نهایی هر انسانی را رسیدن به خودشکوفایی می­دانست و برای انسان­های خودشکوفا ویژگی­هایی همچون درک کافی از واقعیت، احساس ارزشمندی و یکتایی، پذیرش و احترام نسبت خویشتن، خلاقیت، درجه بالایی از خودمختاری شخصی و مسئولیت پذیری ذکر کرده است (26). در تبیین می­توان  این­گونه استنباط نمود که انسان خودشکوفا به عنوان انسان کامل در نظریه مازلو و انسان خودکارآمد به عنوان انسان کامل در نظریه بندورا هر دو به­عنوان انسان­هایی کارآمد و ارزشمند تعریف شده­اند، بر این اساس وجود ارتباط قوی بین این دو مفهوم تکیه بر دیدگاه­های نظری قوی دارد. خودشکوفایی به ­عنوان استفاده فرد از قابلیت­ و توانمندی­ها در راه­های خلاق و موثر تعریف شده است. در حالی که خودآمدی به عنوان باور به­توان بالقوه و ظرفیت فرد تعریف می­شود تا فرد با غلبه بر چالش­ها به موفقیت و پیشرفت برسد. در حالی که عملکرد گذشته فرد در به­کارگیری توانمندی­ها به­صورت مستقیم و مثبت با باورهای خودکارآمدی در ارتباط است، شکست در  به­شکوفا رساندن توانمندی­ها منجر به تضعیف باورهای خودکارآمدی می­شود (27). برخی از مطالعات خودشکوفایی را به­عنوان شایستگی تعریف می­کنند و اعتقاد بر این دارند که شایستگی صرف نمی­تواند منجر به موفقیت شود، بلکه متاثر از عوامل مختلفی می­باشد، یکی از مهم­ترین آن­ها باورهای مثبت در مورد توانمندی­هاست که در قالب خودکارآمدی مطرح    می­باشد (28).
نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن بود که مولفه مسئولیت­ پذیری در قبال سلامت با خودکارآمدی تحصیلی همراه می­باشد، که همسو با مطالعات محمد علی­زاده-چرندآبادی (10)، Chenary (25) است. بنابر­این می­توان گفت که مسئولیت­پذیری از جمله ویژگی­های افراد خودکارآمد می­باشد، افرادمسئولیت­ پذیر دارای هدف و خواسته­های قوی و از پیش تعیین شده می­باشند، لذا این افراد دارای اراده بالا هستند و نسبت به خود و دیگران احساس مسئولیت می­کنند. نتایج دیگر نشان داد که بین خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان و فاکتور روابط بین­فردی ارتباط مستقیم وجود دارد. نتایج مطالعه حاضر با یافته­های محمد علی­زاده-چرندآبادی (10) همسو است. خودکارآمدی با جذب حمایت­های اجتماعی در ارتباط است (21) و لازمه آن برقراری ارتباط بین فردی قوی با افراد می­باشد، علاوه بر این خودکارآمدی با همدلی (29) و صمیمیت (30) همراه بوده که وجه اشتراک در همه این مفاهیم، وجود روابط بین­فردی می­باشد.
همچنین نتایج مطالعه حاضر حاکی از آن بود که بین مولفه مدیریت استرس و خودکارآمدی تحصیلی ارتباط مستقیم وجود دارد که با مطالعات سعادت و همکاران (21)، خالقی و امیدی نجف­آبادی (31) همسو است. نتیجه مطالعه حاضر و نتایج مطالعات پیشین دلالت بر این دارند که استرس از جمله متغیرهایی است که در میزان باورهای خودکارآمدی تحصیلی دانشجویان تأثیر دارد و مدیریت آن منجر به افزایش باورهای خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان می‌شود. در تبیین نتایج می‌توان این‌گونه استدلال نمود که استرس و برانگیختگی هیجانات منفی از عوامل مؤثر در کاهش خودکارآمدی است و مدیریت هیجانات منفی می­تواند منجر به ارتقاء خودکارآمدی شود (4). شواهدی وجود دارد که خودکارآمدی ادراک شده در مقابله با موقعیت­های استرس­زا بر عملکرد سیستم ایمنی بدن تأثیر می­گذارد (32). افراد دارای باورهای خودکارآمدی قوی نسبت به افراد ضعیف، بیشتر قادر به کنترل مشکلات جسمی و موقعیتی هستند (33). بر این اساس خودکارآمدی بر نحوه مقابله فرد تاثیر گذاشته و باعث می­شود که فرد استرس­های زندگی را بهتر مدیریت کنند.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که بین مولفه فعالیت جسمانی و خودکارآمدی تحصیلی ارتباط مستقیم وجود دارد، که با مطالعات Cataldo (34)، Andenæs (35) مطابقت دارد. این مطالعات نشان دادند که فعالیت جسمی و خودکارآمدی با هم همراه می­باشند. در تشریح نتایج می­توان گفت که فعالیت جسمی به سبب بالا بردن انرژی و سطح سلامتی می­تواند بر خودکارآمدی افراد تاثیر و آن­ها نسبت به ­توانمندی­های خود باورهای مثبتی داشته باشند. همچنین در مقابل انگیزه دادن افراد به انجام فعالیت­های منظم ورزشی و جسمانی بستگی به عوامل متعددی دارد. در این میان خودکارآمدی ادراک شده یک نیروی انگیزشی مهم در ایجاد انگیزه به ورزش و حفظ عمل برای مدت طولانی است (36).
همچنین نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن بود که بین مولفه تغذیه و خودکارآمدی تحصیلی ارتباط مستقیم وجود دارد،که با مطالعاتHall  (37)، محمد علی­زاده- چرندآبادی (10) همخوانی دارد. تغذیه مناسب و رژیم غذایی سالم منجر به یک سبک زندگی سالم در افراد شده و در نهایت موجب سلامتی در آنان می­گردد و سطح بالای سلامتی با خودکارآمدی در ارتباط است. بندورا معتقد بود هر چه سطح سلامت روانی و جسمانی افراد بالاتر باشد، احساس خودکارآمدی بیشتری خواهند داشت (4). همچنین اخیراً مطالعه­ای در زمینه خودکارآمدی تغذیه (Nutrition Self Efficacy) به عنوان یک متغیر مجزا انجام شده که هدف آن ارزیابی خودکارآمدی افراد در مصرف سبزیجات، غذاهای کم­چرب و نوشیدنی­های سالم می­باشد (38). بر این اساس می­توان نتیجه گرفت که خودکارآمدی ارتباط تنگاتنگی با تغذیه دارد. رژیم غذایی و کنترل وزن، از جمله رفتارهای مربوط به سلامت است که  می­تواند با باورهای خود کارآمدی اداره شود (39). همچنین برخی از مطالعات نشان داده­اند که خودکارآمدی بر سازگاری تغییرات کلی زندگی، فعالیت­های فیزیکی و دریافت حمایت اجتماعی موثر می­باشد (40).
نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که به ترتیب مولفه­های تغذیه، مسئولیت­پذیری در قبال سلامت، فعالیت جسمی و مدیریت استرس 51 درصد از واریانس خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان پیش­بینی می­کنند. بر این اساس می­توان نتیجه گرفت که تغذیه بیشترین قدرت را در پیش­بینی­کنندگی خودکارآمدی تحصیلی را در دانشجویان دارد. بر این اساس لازم است بررسی شود که چه عوامل واسطه­ای بین تغذیه و خودکارآمدی وجود دارد که باعث ایجاد این ارتباط قوی شده است. به­نظر می­رسد که تغذیه مستقیماً با سطح سلامت افراد در ارتباط بوده، بر این اساس انتظار می­رفت که بیشترین قدرت پیش­بینی­کنندگی را داشته باشد. اما برای دستیابی به نتایج دقیق­تر پیشنهاد می­شود که در مطالعات آتی به بررسی نقش متغیرهای واسطه­ای بین تغذیه و خودکارآمدی تحصیلی پرداخته شود. همچنین مطالعات پیشین دلالت بر این دارند که سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت قادر به پیش­بینی خودکارآمدی (10) و کیفیت زندگی (41) می ­باشد.
در آخر پیشنهاد می­شود که به منظور افزایش باورهای خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان به آموزش و ارتقاء سبک زندگی سالم توجه شود و در کارگاه­های آموزشی و در برنامه خدمات مشاوره گنجانده شود. در این پژوهش مشخص شد که مولفه­های سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت به طور معنی­دار با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان در ارتباط می­باشند و سهم قابل توجه­ای از خودکارآمدی تحصیلی را در دانشجویان پیش­بینی می­کنند. در برخی از مطالعات پیشین تاکید بر این شده است که خودکارآمدی به­عنوان یک سرمایه روانشناختی یکی از فاکتورهای سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت می­باشد و می­بایست در برنامه­های ارتقاء سلامت به آن توجه شود (11)، حتی به عنوان یکی از ملزومات اخلاقی به حساب می­آید که درمان­گران در برنامه­های ارتقاء سلامت بر تقویت خودکارآمدی افراد تمرکز داشته باشند (42). اخیراً در برخی از مطالعات از آموزه­های خودکارآمدی به­عنوان یک عامل مداخله­ای در برنامه­های خودمدیریتی و خودمراقبتی بیماران مزمن استفاده شده است، نتایج نشان داده است که کارآزمایی بالینی بر اساس مفاهیم خودکارآمدی می­تواند در ارتقاء رفتارهای مرتبط با سلامت موثر باشد (44، 43).
از نـتایج مـطالعه حاضــرمی توان نتیـجه گرفـت که بیـن خود کار آمدی تحصیلی و مولفه­های سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت (خودشکوفایی، مسئولیت­پذیری در قبال سلامت، روابط بین­فردی، مدیریت استرس، فعالیت جسمی و تغذیه) ارتباط معنی­دار و مثبت وجود دارد. به­عبارت دیگر وجود مولفه­های سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت در دانشجویان موجب افزایش باورهای خودکارآمدی در آن­ها می­شود. همچنین از آنجایی­که این مطالعه یک رابطه­ای مبتنی بر ارتباط دو سویه بین متغیرهاست لذا می­توان استنباط کرد که وجود باورهای خودکارآمدی در دانشجویان موجب ارتقاء رفتارهای مرتبط به سلامت در آن­ها شود به عبارت دیگر خودکارآمدی و مولفه­های سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت با یکدیگر ارتباط مستحکم و دو سویه­ای دارند، اما لازم است که در مطالعات آتی مبتنی بر پیشینه به بررسی رابطه علی بین این دو متغیر پرداخته شود.
از محدودیت­های این پژوهش می­توان به عدم توجه به متغیرهای واسطه­ای بین خودکارآمدی و مولفه­های سبک زندگی ارتقاء­دهنده سلامت، عدم توجه به وضعیت سلامتی و جسمانی دانشجویان، عدم ثبت رشته­های تحصیلی و استفاده از پرسشنامه خودگزارشی اشاره نمود. بر این اساس توصیه می­گردد که در مطالعات آتی این محدودیت­ها پوشش داده شود.
قدردانی
از کلیه دانشجویان و مسئولینی که ما را در اجرای پرسشنامه­ ها یاری رساندند، کمال تشکر و سپاس را داریم.


 
فهرست منابع
1. Bandura A. Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychol Rev 1977; 84 (2): 191-215. [DOI:10.1037/0033-295X.84.2.191]
2. Gallagher MW. Encyclopedia of Human Behavior. 2nd ed: Self-efficacy; 2012.
3. Bandura A. Human agency in social cognitive theory. Am Psychol 1989; 44 (9): 1175. [DOI:10.1037/0003-066X.44.9.1175]
4. Schultz DP, Schultz SE. Theories of personality. Cengage Learning; 2016.
5. Bandura A. Self-efficacy: The exercise of control. New York: WH Freeman publication; 1997.
6. Zimmerman BJ. Self-efficacy: An essential motive to learn. Contemp Educ Psychol 2000; 25 (1): 82-91. [DOI:10.1006/ceps.1999.1016]
7. Komarraju M, Nadler D. Self-efficacy and academic achievement: Why do implicit beliefs, goals, and effort regulation matter. Learn Individ Differ 2013; 25: 67-72. [DOI:10.1016/j.lindif.2013.01.005]
8. Bandura A. Perceived self-efficacy in cognitive development and functioning. Educ Psychol 1993; 28 (2): 117-48. [DOI:10.1207/s15326985ep2802_3]
9. Mohammadbeigi A, Anbari Z, Mohammadsalehi N, Mahdipour A, Ahmadli R, Ansari H. [Study of the Relationship Between Self-efficacy and Health-Promoting Lifestyle and Associated Factors in Nurses]. Qom Univ Med Sci J2016; 10 (7): 49-57. [Persian]
10. Mohammad-Alizadeh-Charandabi S, Mirghafourvand M, Tavananezhad N, Karkhaneh M. [Health promoting lifestyles and self-efficacy in adolescent boys]. J Mazandaran Univ Med Sci 2014; 23 (109): 152-62. [Persian]
11. Jackson ES, Tucker CM, Herman KC. Health value, perceived social support, and health self-efficacy as factors in a health-promoting lifestyle. J Am Coll Health 2007; 56 (1): 69-74. [DOI:10.3200/JACH.56.1.69-74]
12. Kumar S, Preetha GS. Health promotion: An effective tool for global health. Indian J Community Med 2012; 37 (1): 5. [DOI:10.4103/0970-0218.94009]
13. Mo PKH, Winnie WSM. The influence of health promoting practices on the quality of life of community adults in Hong Kong. Soc Indic Res 2010 1; 95 (3): 503-517.
14. Mansour B, Mostafa G, Khodabakhsh A, Ali MT, Mohammadkarim B, Abbas E, Masoud S, Saeed P, Baratali A. Lifestyles Based on Health Components in Iran. Biote Hea Scie 2016; 3 (3): 13-20.
15. Huang HT, Kuo YM, Wang SR, Wang CF, Tsai CH. Structural Factors Affecting Health Examination Behavioral Intention. Int J Environ Res Public Health 2016 1; 13 (4): 395.
16. Tol A, Tavassoli E, Shariferad GR, Shojaeezadeh D. Health-promoting lifestyle and quality of life among undergraduate students at school of health, Isfahan university of medical sciences . J Educ Health Promot 2013 28; 2: 11.
17. Malakouti J, Sehhati F, Mirghafourvand M, Nahangi R. Relationship between Health Promoting Lifestyle and Perceived Stress in Pregnant Women with Preeclampsia. J Caring Sci 2015; 4 (2): 155–163. [DOI:10.15171/jcs.2015.016]
18. Wang RH, Chen SW, Tang SM, Lee SL, Jian SY. The relationship between selected developmental assets and health-promoting behaviours of adolescents in Southern Taiwan. J Clin Nurs 2010; 20(3-4):359-68. [DOI:10.1111/j.1365-2702.2010.03459.x]
19. Hawsawi MT, Alwan YM, Aalshareef EA, Alzahidy ZA, Basalama MS, Al-Thobaiti, et al. Study Factors Affecting Academic Achievement among Female Students at Ibn Sina National College. The Egyptian J Hosp Med 2017; 66: 94-102. [DOI:10.12816/0034639]
20. Caprara GV, Barbaranelli C, Steca P, Malone PS. Teachers' self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. J Sch Psychol 2006; 44 (6): 473-90. [DOI:10.1016/j.jsp.2006.09.001]
21. Saadat S, Asghari F, Jazayeri R. The relationship between academic self-efficacy with perceived stress, coping strategies and perceived social support among students of University of Guilan. Iranian Med Edu 2015; 15: 67-78.
22. Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ. The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res 1987; 36 (2): 76-81. [DOI:10.1097/00006199-198703000-00002]
23. Mohammadi Zeidi I, Pakpour Hajiagha A, Mohammadi Zeidi B. Reliability and Validity of Persian Version of the Health-Promoting Lifestyle Profile. J Mazandaran Univ Med Sci 2012; 21 (1): 102-113.
24. Hosseini Dowlatabadi F, Sadeghi A, Saadat S, Khodayari H. [Relationship between self-efficacy and self-actualization with coping strategies among students]. Res Med Edu 2014; 6 (1): 10-18. [Persian] [DOI:10.18869/acadpub.rme.6.1.10]
25. Chenary R, Noroozi A, Tavafian SS, Firoozabadi MS. Effective Factors on Health-Promoting Lifestyle Among Iranian Chemical Veterans in 2014 Based on Health Promotion Model: A Path Analysis. Iran Red Crescent Med J 2016; 18 (8): e33467. [DOI:10.5812/ircmj.33467]
26. Maslow A. Towards a psychology of being. New York: Wiley; 1998.
27. Ordun AP, Akün FA. Self Actualization, Self Efficacy and Emotional Intelligence of Undergraduate Students. Journal of Advanced Management Science 2017; 5 (3): 170-175
28. Shcherbakova AM. Self-actualization of individuals with intellectual disability: role of the environment. Social Welfare Interdisciplinary Approach 2012; 1 (2): 86-92.
29. Siyez DM, Savi F. Empathy and self-efficacy, and resiliency: an exploratory study of counseling students in Turkey. Proc-Soc Beha Scie 2010 1; 5: 459-63.
30. Rothaupt JW. An Inquiry of Young Adults' Perceived Efficacy and Success of Intimate Relationships: Gender and Personality Differences. The Researcher 2007; 21 (1): 41-9.
31. Khaleghi A, Omidi Najafabadi M. The Role of Stress Management in Self-Efficacy; a Case Study in Tehran based Science & Research Department of Islamic Azad University Natural Resources & Agricultural Faculty Students. Int J Adv Biol Biom Res 2015; 3 (3): 303-308.
32. Schönfeld P, Preusser F, Margraf J. Costs and benefits of self-efficacy: Differences of the stress response and clinical implications. Neuroscience & Biobehavioral Reviews 2017; 75: 40-52. [DOI:10.1016/j.neubiorev.2017.01.031]
33. Keedy NH, Keffala VJ, Altmaier EM, Chen JJ. Health locus of control and self-efficacy predict back pain rehabilitation outcomes. The Iowa orthopaedic journal 2014; 34: 158.
34. Cataldo R, John J, Chandran L, Pati S, Shroyer AL. Impact of physical activity intervention programs on self-efficacy in youths: A systematic review. ISRN obesity 2013; 7: 1-15. [DOI:10.1155/2013/586497]
35. Andenæs R, Bentsen SB, Hvinden K, Fagermoen MS, Lerdal A. The relationships of self-efficacy, physical activity, and paid work to health-related quality of life among patients with chronic obstructive pulmonary disease (COPD). J Multidiscip Healthc 2014; 7: 239-247. [DOI:10.2147/JMDH.S62476]
36. Armitage CJ, Conner M. Efficacy of the theory of planned behavior: A meta‐analytic review. British journal of social psychology 2001; 40 (4): 471-99. [DOI:10.1348/014466601164939]
37. Hall E, Chai W, Albrecht JA. Relationships between nutrition-related knowledge, self-efficacy, and behavior for fifth grade students attending Title I and non-Title I schools. Appetite 2016; 96: 245-53. [DOI:10.1016/j.appet.2015.09.033]
38. Sharma S, Roberts L, Fleming S. Nutrition self‐efficacy assessment: development of a questionnaire and evaluation of reliability in African‐American and Latino children. J Hum Nutr Diet 2014; 27 (s2): 160-6. [DOI:10.1111/jhn.12123]
39. Shannon B, Bagby R, Wang MQ, Trenkner L. Self-efficacy: A contributor to the explanation of eating behavior. Health Education Research 1990; 5 (4): 395-407. [DOI:10.1093/her/5.4.395]
40. Bagozzi RP. The self-regulation of attitudes, intentions, and behavior. Social psychology quarterly 1992: 178-204. [DOI:10.2307/2786945]
41. Maheri A, Sadeghi R, Shojaeizadeh D, Tol A, Yaseri M, Ebrahimi M. Associations between a health-promoting lifestyle and quality of life among adults with beta-thalassemia major. Epidemiology and Health 2016; 38. [DOI:10.4178/epih.e2016050]
42. Hendricks CS, Hendricks DL, Webb SJ, Davis JB, Spencer-Morgan B. Fostering self-efficacy as an ethical mandate in health promotion practice and research. Online J Health Ethics 2005; 2 (1): 6. [DOI:10.18785/ojhe.0201.06]
43. Ghahremani L, Alipoor M, Amoee S, Keshavarzi S. Health Promoting Behaviors and Self-efficacy of Physical Activity During Pregnancy: An Interventional Study. International Journal of Women's Health and Reproduction Sciences 2017; 5 (3): 181-186. [DOI:10.15296/ijwhr.2017.33]
44. Schopp LH, Bike DH, Clark MJ, Minor MA. Act Healthy: promoting health behaviors and self-efficacy in the workplace. Health education research 2015; 30 (4): 542-53. [DOI:10.1093/her/cyv024]
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Saadat S, Kalantari M, Kajbaf M. The Relationship between Health-Promoting Lifestyle (HPL) and Academic Self-Efficacy among students. RME 2017; 9 (4) :38-30
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-561-fa.html

سعادت سجاد، کلانتری مهرداد، کجباف محمد باقر. رابطه مولفه های سبک زندگی ارتقاء‌دهنده سلامت با خودکارآمدی تحصیلی در دانشجویان ساکن خوابگاه. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1396; 9 (4) :38-30

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-561-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 4 - ( 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education