تنها کلید شکوفا کردن همه توانایی­ های فطری که در درون هر فرد نهفته آموزش است (1). آموزش، راهبردی است با هدف و جهتی مشخص که در طول زمان اجرا می­ گردد. در جریان آموزش فراگیران مهارت­ها و طرز تلقی­ها و گرایش­های مناسب را جهت ایفای نقش خاص می­آموزند (2). سه رکن اساسی آموزش: استاد، دانشجو و محیط آموزشی می‌باشد و اختلال در هر یک از این ارکان موجب افت کیفیت آموزش خواهد شد. حال اگر استادی به شرح وظایف خود به­ درستی عمل نکند، زیان­ های جبران­ ناپذیری به نظام آموزشی دانشگاه برجای می­گذارد (3). صلاحیت هر استاد به­ معنای قدرت توانایی و ظرفیت انجام شرح وظایف می­ باشد به­عبارت دیگر صلاحیت آمیختن مهارت و دانش می­ باشد (4). اساتید توانمند می­ توانند نقص کتب آموزشی را پوشش دهند و محیط آموزشی فعال و جذاب برای دانشجویان پدید آورند. صلاحیت اساتید بدنه اصلی دانشگاه را تشکیل می­دهند و بی­شک از تجهیزات سازمان اهمیت بیشتری دارند. نقش اساتید علوم پزشکی در توسعه و ساخت جامعه بسیار کلیدی می­ باشد­. اساتید در آموزش به دانشجویان و ارتقای بهداشت و درمان جامعه تاثیرگذار می­باشند. بنابراین این افراد بزرگ­ترین سرمایه هر جامعه به­حساب می­آیند که نقشی بس حساس و آینده­ساز در پرورش نیروهای متخصص ایفاء می­ کنند (5). لذا باید دانشگاه­ها برای رفع چالش‌ها و نیازها در صلاحیت اساتید اقدام کنند. این امر جز با ارزشیابی میسر نمی­ باشد. برای این­که آموزش از حالتی ایستا به مسیری پویا سوق دهیم از ارزشیابی استفاده می­کنیم. زیرا ارزشیابی منجر به بهبود فعالیت مشارکت‌کنندگان می­شود (6). دانشگاه‌ها با رفع این چالش­ها نه تنها به صلاحیت اساتید کمک می­کنند بلکه از طریق ارتقاء توانمندی و حضور مثمرثمر آن­ها به دانشجویان نیز سود می­رساند. همچنین ارزشیابی از راه­های معمول در سیستم­ های آموزشی جهت تعیین عملکرد اساتید می­باشد. ارزشیابی اساتید توسط دانشجویان باعث ایجاد بستری مناسب برای اساتید در جهت بهتر کردن ارائه آموزش می­باشد. یکی از  مهم­ترین عوامل موثر در جهت ارتقای عملکرد اساتید آگاهی از ویژگی­های استاد با صلاحیت از منظر دانشجویان می­باشد. باور به این­که هر فرد عالمی معلم تصور می‌شود باور غلطی بیش نیست، زیرا بسیاری از افراد متخصص نمی‌توانند در هنر تدریس موفقیت چشم­گیر و رضایت مطلوبی از یادگیرندگان کسب کنند (7).
صلاحیت حرفه‌ای اساتید پرستاری بسیار حائز اهمیت است، زیرا این اساتید با توجه به پیشرفت روزافزون علم پزشکی و بهداشت، باید به روز باشند و آخرین دانش‌ها و مهارت‌های پرستاری را به دانشجویان خود آموزش دهند. صلاحیت حرفه‌ای اساتید پرستاری شامل داشتن مدرک تحصیلی مرتبط، تجربه کاری در حوزه پرستاری، داشتن مهارت‌های ارتباطی و روابط انسانی، توانایی ارزیابی و ارائه بازخورد به دانشجویان می‌شود. مطالعات نشان می‌دهد که اساتید با صلاحیت حرفه‌ای می‌توانند بهبود عملکرد دانشجویان پرستاری، بهبود کیفیت خدمات درمانی و بهداشتی و کاهش خطاهای پزشکی در سطح جامعه را به دنبال داشته باشند.   به­­علاوه، اساتید با صلاحیت حرفه‌ای می‌توانند به ایجاد محیط آموزشی فعال و پویا برای دانشجویان کمک کنند و به ارتقای سطح دانش و توانایی‌های پرستاری در جامعه کمک  کنند (8).
انجام تحقیقات در این زمینه می­تواند به دو دلیل کمک­کننده باشد، نظرات می‌تواند به­عنوان بازخورد به اساتید در مورد عملکردشان در کلاس‌های درس یا در دوره‌های آموزشی مختلف، مورد استفاده قرار گیرد و به بهبود کیفیت آموزشی و از طرفی می‌تواند به بهبود صلاحیت اساتید کمک کند. این نظرات به­­عنوان یک داده مورد استفاده قرار می‌گیرند و می‌تواند به ارائه آموزش‌های مرتبط با مهارت‌های پرستاری و بهداشت، بهبود روش‌های آموزشی و بهبود روابط اساتید و دانشجویان کمک کند. برای مثال، یک تحقیق انجام شده در این زمینه نشان داد که نظرات دانشجویان پرستاری در مورد صلاحیت حرفه‌ای اساتید، می‌تواند به بهبود روش‌های آموزشی، بهبود ارتباطات بین اساتید و دانشجویان و بهبود عملکرد اساتید کمک کند. همچنین، این تحقیق نشان داد که در صورتی که اساتید دارای صلاحیت حرفه‌ای باشند، دانشجویان بیشتر به نظر آن‌ها احترام می‌گذارند و بیشتر به آن‌ها اعتماد دارند (9).
شناخت این ملاک‌ها به اساتید کمک می‌کند تا برنامه‌ریزی و اهداف آموزشی مناسب‌تری طراحی کنند. با وجود اختلاف نظراتی که درباره صلاحیت اساتید بین دانشجویان وجود دارد، نتایج نشان می‌دهد که دانشجویان به­عنوان یک منبع موثق برای کسب آگاهی در مورد صلاحیت اساتید شناخته می‌شوند. از سوی دیگر، به­دلیل اهمیت و حساسیت ویژه زندگی انسان که بر دوش این دانشجویان است، جایگاه آموزش در علوم پزشکی بسیار حائز اهمیت است. لذا هدف از این مطالعه تبیین درک دانشجویان پرستاری از صلاحیت حرفه­ ای اساتید بود.
روش ­ها
با توجه به هدف پژوهش برای کشف مفهوم صلاحیت اساتید دانشجویان پرستاری از روش تحلیل محتوای کیفی که قادر به کشف درک احساسات و معانی پنهان آن­ها می­باشد، به کار گرفته شد. تحلیل محتوای کیفی نوعی روش­شناسی تحقیق در خدمت تفسیر محتوایی داده­ها می­باشد. بنابراین تحلیل محتوا را می‌توان روش تحقیقی برای تفسیر ذهنی محتوای داده­ های متنی از طریق فرآیندهای طبقه­ بندی نظام­مند، کدبندی و تم­سازی یا طراحی الگوهای شناخته شده دانست (10). مشارکت­ کنندگان در مطالعه دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی مازندران در سال1401 بودند. با استفاده از نمونه­گیری مبتنی بر هدف از دانشجویان برای شرکت در مطالعه دعوت به­ عمل آمد. در مجموع با ۱۲ مشارکت‌کننده مصاحبه انجام شد. معیار ورود به مطالعه دانشجوی شاغل به تحصیل در ترم دو تا ترم هشتم پرستاری و معیار خروج عدم تمایل دانشجو به ادامه شرکت در مطالعه بود. برای جمع­آوری داده­ها از مصاحبه­های نیمه ساختار استفاده شد. از سوالاتی مانند: 1)وقتی می­ گوییم صلاحیت اساتید چه چیزی به ذهن­تان می­آید، 2)درک و تجربه تان را به عنوان دانشجو از صلاحیت اساتید برایم بگویید، 3)در خصوص عواملی که می‌توانند بر صلاحیت و شایستگی یک استاد دانشگاه تأثیر بگذارند از تجربیات خود در این رابطه برای ما بگویید و از سوالات کاوشی مانند چرا، چطور، چگونه، مثال بزنید، برای غنی شدن مصاحبه­ها استفاده شد. در انتهای هر مصاحبه از شرکت­ کنندگان سوال شد: "آیا سوالی بوده که باید می­پرسیدم و اگر می­ پرسیدم شما تجربیات بهتری را در این زمینه در اختیارم قرار می­دادید؟ اگر بلی بفرمائید." میانگین مصاحبه­ ها 40 دقیقه به­ طول انجامید. مصاحبه­ها تا زمان رسیدن به اشباع داده­ ها ادامه یافت. مشارکت­کنندگان از نظر جنسیت، وضعیت تاهل و ترم تحصیلی متنوع بودند. از آن­جا که هدف این مطالعه شناسایی ابعاد صلاحیت اساتید بر اساس درک دانشجویان بود. برای تحلیل داده­ها از رویکرد تحلیل محتوای کیفی Elo و Kyngas (2008) استفاده شد. در این تحلیل استقرای با مطالعه نمونه‌های خاص، داده ها کدگذاری، سرفصل‌ها ایجاد و دسته بندی و انتزاعات ایجاد می شوند (11).
ایـن روش جهــت تجزیــه و تحلیــل داده­هــا، ســه مرحلــه: کدگذاری باز، ایجاد طبقه و انتزاعی­سـازی را پیشـنهاد کرده اسـت. قبـل از شـروع کدگـذاری بـاز، مصـاحبه نوشته شده چندین بار خوانده شد تا این­که درک کلـی از مصاحبه­ها به­دست آید. در مرحلـه کدگـذاری بـاز، در حین خواندن متن بدون استفاده از نرم افزار، کد به واحدهای معنایی اختصاص داده شـد. مرحله ایجاد طبقه: کدها ازلحاظ تفـاوت و شـباهت باهم مقایسه شد و آن­هایی که بـر یـک معنـی دلالـت داشتند در یک طبقه قرار گرفت. کدهای جدید بعد از بررســی در زیــر طبقــات قبلــی قــرار گرفــت و بــا اضافه شدن مصاحبه­ها طبقات شکل گرفت. در حین شکل­گیری طبقات جهت کاهش طبقـات اولیـه، پـس از مقایسه در حد امکان در هم ادغام ­شدند و حـول طبقه مشترک قرار گرفتند.
مرحله انتزاعی ­سـازی: محقـق بـر اسـاس کـدها به یک توصیف کلی از پدیده دسـت پیـدا کـرد. محتـوا موجـود بـر روی طبقـه و زیـر طبقـات، اسمی گذاشته می­شد که در کل نشاندهنده محتوای آن طبقه بود. همچنین ایـن مراحـل در طـول تحقیـق حالت رفت و برگشتی داشته است.
تحلیل داده­ها با خواندن آن­ها به­صورت مکرر آغاز می­شود تا درک کامل درباره آن­ها به دست آید. برای اطمینان از دقت علمی و اعتبار داده­ها و موفق بودن پژوهش تجزیه و تحلیل هم­زمان داده‌ها استفاده شد. برای قابلیت انتقال تلاش شد توصیفی جامعه از تجربیات شرکت­ کنندگان ارائه شود. برای تأمین اعتبار و اعتماد داده­ها از معیارهای چهارگانه Guba & Lincoln, گوبا و لینکن  (12) استفاده شد. یافته­های مطالعه به پنج نفر از شرکت­کنندگان جهت بازبینی مطالب و  انطباق یافته­ها با تجارب داده شد. متن مصاحبه­ها و کدهای استخراج شده در اختیار اساتید تیم تحقیق و دو نفر از افراد که به تحقیق کیفی مسلط بودند قرار گرفت و پیشنهادهای آنان در فرایند کدگذاری اعمال شد. پژوهشگران با مشغولیت طولانی مدت و غوطه­وری کامل در داده ­ها سعی کردند، اعتبار آن­ها را افزایش دهند.
برای تأمین اعتماد مطالعه، پژوهشگران همه مصاحبه­ها را با دقت و کلمه به کلمه نوشتند و بدون استفاده از نرم افزار تایپ کردند. تیم تحقیق یافته­ های پژوهش را به صورت مجزا و گروهی بررسی و مواردی که نیاز به اصلاح داشت را بازبینی نمود. برای تأییدپذیری مطالعه، پژوهشگران سعی کردند مراحل تحقیق را در طول مطالعه با دقت ثبت و گزارش کنند تا در صورت نیاز امکان مطالعه از سوی دیگران فراهم شود. جهت تأمین انتقال­پذیری پژوهشگران تلاش کردند با توصیف و تشریح دقیق تحقیق، زمینه لازم را برای قضاوت و ارزیابی دیگران مهیا کنند. قبل از مصاحبه رضایت شفاهی مشارکت­کنندگان جهت شرکت در مطالعه گرفته شد. هدف از کاربرد ضبط صدا برای آن­ها توضیح داده و اطمینان داده شد که گفته­هایشان به ­صورت محرمانه حفظ خواهد شد. این مطالعه حاصل طرح پژوهشی مصوب معاونت تحقیقات و فناوری دانشگاه علوم پزشکی مازندران با کد اخلاق IR.MASUMS.REC.1397.s.289 است.
یافته­ ها
 یافته ها حاصل  مصاحبه های تعاملی و انفرادی با ۱۲ دانشجوی پرستاری است. در مجموع 1431 کد اولیه از داده­ها به­دست آمد. با مقایسه شباهت و تفاوت کد­های اولیه، سه مضمون اصلی شامل: "صلاحیت آموزشی، صلاحیت اخلاقی و مدیریت کلاس" و هشت مضمون فرعی استخراج شد. این مضامین بیانگر ابعاد یا خصیصه‌های معنایی درک شده دانشجویان پرستاری از صلاحیت اساتید بود. برای تبیین این مضامین از نقل قول­های مستقیم شرکت­ کنندگان (درون گیومه) به همراه شماره هر یک از آنها از 1 تا 12 استفاده شد.

- صلاحیت آموزشی
یکی از مضامین اصلی این مطالعه "صلاحیت  آموزشی" از تجربیات دانشجویان می­باشد که با سه زیر مضمون: به­روز بودن دانش اساتید، تخصص داشتن در رشته و قادر به انتقال مطلب بودن استخراج شد. صلاحیت آموزشی اساتید از مباحثی است که در متون، آن را به­عنوان فرایند آموزشی ذکر کرده­اند که می­تواند شامل مشخصات کلی اساتید برای تدریس باشد. تجربیات دانشجویان پرستاری بیانگر آن بود که اساتیدی صلاحیت آموزشی را دارند که در رشته خود متخصص، به­روز و توانایی انتقال علم و مهارت را به فراگیران داشته باشند. از آنجایی­که اطلاعات علمی در زمینه دانش علوم پزشکی وسیع است، برای احاطه داشتن برآن نیاز به مهارت و تخصص در زمینه خاص رشته می­باشد. نحوه ارائه انتقال مطالب نیز به فراگیران نیاز به مهارت­های ویژه دارد. 
1-1 به روز بودن دانش اساتید   
دانشجویان به موضوع به­روز بودن دانش اساتید اشاره کردند. یکی از دانشجویان بیان داشت: " اساتید برای این­که علمشون بالاتر بره خودشون هم پژوهش داشته باشن، یعنی چیزای روز و کارآمد رو بدونن و در جریان باشن که بتونن ارائه بدن"(شماره 11: ترم 3).
 به­روز بودن دانش اساتید نیاز دانشجویان پرستاری است. برگزاری دوره­های بازآموزی، برگزاری دوره‌های فرصت تحصیلی، اصلاح آیین­نامه­ها و دستورالعمل‌های ارتقای اساتید با محوریت دانش‌بنیان بودن فرایند ارتقاء و توجه به مسایل جانبی زندگی استادان می­تواند در به روز بودن دانش آن­ها کمک شایانی کند که باید در دستورکار سیاست­گذاران و مدیران آموزش عالی کشور قرار گیرد. 
1-2 تخصص داشتن در رشته
 تخصص داشتن در رشته، یکی دیگر از مباحثی که دانشجویان برای صلاحیت آموزشی اساتید خود به آن اشاره نمودند. برخی از دانشجویان با اساتیدی مواجه شده‌اند که تخصص کافی در رشته درسی که در حال تدریس آن بودند را نداشتند و این موضوع باعث شده است که دانشجویان به کیفیت آموزش دریافتی شکایت کنند. یکی از دانشجویان بیان داشت: "این تخصص استاد نبود و چیز زیادی ازش نمی­دونست ولی میومد درس می­داد" (شماره 10: ترم 4). به­دلیل وسیع بودن و همچنین رشد علم و تغییر آن، در زمینه علوم پزشکی این­گونه برداشت می­شود که یک فرد نمی­تواند در تمامی زمینه­ ها حتی در رشته خود احاطه کافی به­ خصوص در فرایند یاددهی را داشته باشد.
1-3 قادر به انتقال مطلب بودن 
 مهارت انتقال مطلب علمی به فراگیر، یکی دیگر از مضامین فرعی در صلاحیت آموزشی اساتید است. دانشجویان در زمینه‌های مختلف، تجربیات خود را در فراگیری از اساتید خود بیان کردند. اگر استاد قادر به انتقال مطلب به فراگیر نباشد به نحوی که حتی تخصص و داشتن مدارک بالا توسط اساتید، تاثیری در یادگیری دانشجویان نخواهد داشت. یکی از دانشجویان به این شکل بیان کرد: "استادی داشتیم که تو کل تدریسش که درس اختصاصی هم بود نه آناتومی گفت نه فیزیولوژی نه بیماری و فقط میومد خاطره تعریف می­کرد که فلان فامیلم بیمارستان بستری شد." (شماره 9: ترم2)
"توانایی یک استاد در بیان مباحث درسی به­صورت تخصصی خیلی مهمه. یک استادی میاد درس میده ولی تخصصش چیز دیگه است."(شماره 1: ترم 6)
تجربیات دانشجویان رشته پرستاری نشان می‌دهد که یکی از مشکلات مهم در فرایند یادگیری، عدم فهم و درک صحیح از ارائه درس استادان است. دانشجویان معتقد بودند که وظیفه استاد، فقط بیان مطلب نباید، باشد، بلکه باید در حین تدریس نیز ارزیابی از فهم و درک دانشجو داشته باشد. یکی از دانشجویان این­گونه بیان داشت:
"استاد هر جلسه درس میده یک ارزیابی داشته باشه که تموم بچه­ها درس و یاد گرفته باشن و بعدش پاشون و بذارن بیرون کلاس...."(شماره 5: ترم4)
دانشجویان تجربیات مختلف در انتقال اطلاعات علمی توسط استاد را داشتند. "درس آناتومی را خوب یاد گرفتیم چون هم با شکل بود و هم توضیحات کامل بود و چند جلسه هم با مولاژ کار کرد به حالتی ملکه ذهن ما شد و تونست در ذهن ما بگنجاند. به بیان دیگه چون کار ما عملیه اگر استاد به صورت عملی هم به ما درس بده بهتر در ذهن ما گنجانده می­شه. به نظرم اکتیو بودن و فعالیت خیلی بهتر از اینه که خیلی راحت فقط حرف بزنه و ......"(شماره 1: ترم 6)
تجربیات دانشجویان مملو از روش­هایی بود که اساتید برای انتقال اطلاعات بهتر به فراگیر استفاده کرده بودند. فعال کردن دانشجو در امر یادگیری از قبیل ارائه کنفرانس توسط دانشجو، بحث گروهی، پرسش و پاسخ در آخر کلاس می­توانست انتقال اطلاعات را برای آن­ها  آسان­تر نماید و همچنین بر این باور بودند که پیشگیری از یک روش روتین تدریس می­تواند کلاس را برای آن­ها جذاب نماید و مقبولیت استاد را بین دانشجو افزایش دهد. در نتیجه یادگیری برای آن­ها اتفاق بیفتد.
در زمینه استفاده از تکنولوژی و روش­های تدریس اساتید، دانشجویان تجربیاتی را بیان داشتند که در انتقال دانش و مهارت به آن­ها کمک کرده بود. دانشجویان این­گونه بیان داشتند: "... وقتی استاد میاد صرفاً از پاورپوینت استفاده    می­کنه عین اون جمله رو می­خونه انتهای ترم هم همون پاورپوینت رو میده دست من چیزی که من تو سه روز فرجه می­تونم بخونمش چه دلیلی داره من 17 جلسه براش بیام کلاس. فقط استاد میاد سر کلاس از سر خودش رفع می­کنه و میمونه یه سری جزوه و کتاب که دانشجو خودش باید بره مطالعه کنه که این کاریه که بنظرم بدون استادم میشه انجامش داد اصلاً نیازی نیست که این همه وقت از همه گرفته بشه."(شماره 12: ترم 3)
2- صلاحیت اخلاقی 
دومین مضمون اصلی "صلاحیت اخلاقی" با سه زیر مضمون، الگوی رفتاری بودن، ظاهر آراسته و تفاوت قائل نبودن بین دانشجویان تبیین شد. مهم­ترین عاملی که در تعلیم و تربیت دانشجویان نقش ایفاء می­کند، اساتید هستند زیرا آن­ها می­توانند با اندیشه­هایی که دارند بر روی هزاران نفر اثر بگذارند. اساتید دانشگاه از یک سو مسئول انتقال صحیح مفاهیم علمی و از سویی الگوی عملی و انسانی اخلاقی در محیط­های آموزشی هستند. خصوصیات شایسته اخلاقی یک استاد می­تواند موجب تسهیل فرآیند آموزشی شده و حتی نقص کتب درسی و کمبود امکانات آموزشی را جبران کند. یا بر عکس، بهترین موقعیت و موضوع تدریس را با عدم توانایی در ایجاد ارتباطی مطلوب به محیط آموزشی غیرفعال و غیرجذاب تبدیل نماید.
2-1 الگوی رفتاری بودن
یکی از مضامین فرعی صلاحیت اخلاقی است که با کدهای محترمانه با دانشجو برخورد کردن، تواضع داشتن در برخورد با دانشجو، بازخوردهای محترمانه دادن تبیین شد. دانشجویان تاکید داشتند که اساتید باید با آن‌ها به­صورت محترمانه برخورد کنند، حتی در صورتی که دانشجویان اعتراضی نسبت به نحوه‌ی ارزیابی استاد داشته باشند. یکی از دانشجویان این­ گونه بیان داشت:
"وقتی در سایت دانشجو اعتراض کرد جواب اعتراض و منطقی باید داد. حتی اگه اعتراض ناحق باشه براش کامل توضیح   می­داد که چگونه نمره داده اگه به حق باشه یه تجربه میشه که دیگه تکرار نشه"(شماره 1: ترم 6)
دانشجویان اعتقاد داشتن به­موقع سر کلاس حاضر شدن استاد نوعی احترام به دانشجو است. یکی از دانشجویان این­گونه بیان داشت: "حضور به موقع استاد سر کلاس، زمانی که استاد برای وقت دانشجویان احترامی قائل نیست صلاحیتش می­تواند سلب گردد." (شماره 4: ترم 4)
دانشجویان معتقد بودند از نظر اخلاقی، تواضع داشتن استاد در ارتباط با دانشجو می­تواند برای آن­ها آموزنده باشد. یکی از دانشجویان این­گونه بیان داشت: " فخر فروش هم حالا مثلاً من فلان مدرک دارم  اینجا جای من نیست خب دانشجو احساس حقارت می­کنه، اره استادی بوده که گفته من هیچ وقت فکر نمی­کردم همچین دانشکده ای بیام درس بدم" (شماره 6: ترم 6)
برخی از اساتید از آن­جایی­که جایگاه بالاتری نسبت به دانشجو دارند از قدرت خود استفاده می­کند و دانشجویان را می­ترساند. یکی از دانشجویان بیان کرد:
"استاد با افتخار می­گفت که من ترم پیش 15 نفر را انداختم. که این ضعف تدریس استاده نه افتخار او که بخواهد جلسه اول کلاس در مقابل ما آن را بیان کند..."(شماره 2: ترم 2)". استاد چون قدرت داره می­تونه دانشجو رو اذیت کنه و سیستم آموزشی هم به­هیچ وجه از دانشجو پشتیبانی نمی­کنه.." (شماره 6: ترم 6).
از موارد اخلاقی که دانشجویان بیان داشتن به رفتار مناسب اساتید در هنگام اشتباه دانشجو می­باشد. یکی از دانشجویان بیان داشت: "من خودم یکی دو جا اشتباه کردم حواسم نبود جلوی بیمار دو تا سوتی دادم ولی ایشون بالای سر بیمار بهم هیچی نگفتن بعد این­که کار  تموم شد، اومدیم بیرون سمت تریتمنت اومدیم گفت که این اشتباه رو کردی حواست باشه دفعه بعدی این­کارو نکنی خیلی کارش خوب بود بنظرم ..." (شماره 8: ترم 2). خلق و خوی خوب استاد، رفتار مناسب و احترام به دانشجویان، باعث ترغیب آن­ها در یادگیری می­ شود.  
2-2  ظاهر آراسته
یکی از مضمامین فرعی صلاحیت اخلاقی، داشتن ظاهر آراسته استاد بود. پوشش آکادمیک، مرتب و لباس مناسب از مواردی بود که دانشجویان به آن اشاره کرده­ اند. یکی از دانشجویان بیان داشت:
"بنظر من پوشش خیلی مهمه خب یه استادی که ریخت و قیافش بهم ریخته باشه، ژولیده باشه خب بنظر من انرژی منفی میده. مثلاً این­که یک استاد مانتوی شیک بپوشه یا در مورد اقایون لباس مرتب داشته باشه یا یکی که چادریه روسری رنگی با همون حجاب کاملی که داره روسری­های رنگی می­تونه انرژی مثبت بده. ظاهر برای استاد خیلی مهمه.."(دانشجو 11: ترم 5). دانشجویان معتقد بودند ظاهر آراسته استاد باعث انرژی بیشتر آن­ها در کلاس می­شود.
2-3 تفاوت قائل نشدن بین دانشجویان 
یکی دیگر از مضامین صلاحیت اخلاقی، تفاوت قائل نشدن بین دانشجویان بود. دانشجویان معتقد بودند اساتید نباید تبعیض از هر جهت بین دانشجویان داشته باشند. تفاوت­های جنسیتی، طبقاتی، قومیتی و موفقیت تحصیلی که می­تواند  باعث آزادگی دانشجو شود. یکی از دانشجویان این­گونه بیان داشت:
"سر کلاس همش روش به سمت دخترا داره صحبت می­کنه اصلا کاری به پسرا نداره کل فعالیت کلاسی می­سپاره به دخترا حتی تو نمره ­دهی­ ها هم ...... " (شماره 8: ترم 2)
3- مدیریت کلاس
سومین مضمون این مطالعه مدیریت کلاس بود که با دو زیر مضمون کلاس­داری و طراحی کلاس تبیین شد. دانشجویان در تجربیات خود از صلاحیت استاد به مدیریت کلاس اشاره نمودند. مدیریت کلاس یک مهارت است که اساتید علاوه برصلاحیت آموزشی و اخلاقی نیاز به آن دارند. حضور دانشجو در یک زمان و یک مکان بهترین فرصت برای آموزش است که با مدیریت کلاس توسط استاد از این موقعیت می­توان استفاده بهینه را داشت. با این حال اصول اولیه‌ای وجود دارد که با رعایت آن‌ها، هر معلمی می‌تواند مدیریت و کنترل کلاس درس خود را تا حد زیادی بهبود بخشد.
3-1 کلاس داری
کلاس ­داری زیرمضمون مدیریت کلاس می­باشد. دانشجویان در ارتباط با زمان­بندی درست کلاس و توانایی کلاس­داری اساتید تجربیاتی را ذکر کردند. یکی از دانشجویان بیان کرد:
همش خاطره تعریف می­کنه و نصف بیشتر وقت رو میزاره پای حاشیه. اون اسلاید توضیحش دو دقیقه است ولی یه ربع بیست دقیقه زمان میبره. یه اسلاید در مورد خاکه بعد هر خاطره­ی که در مورد خاک دارن و هیچ ربطی هم به درس نداره رو میگن" (شماره 10: ترم 4). "جلسات نباید طولانی و پشت سر هم باشد مثلاً فارماکولوژیک درس پایه است و وقتی چهار ساعت برای فارماکولوژی زمان میزاره، در واقع یک ساعت و نیم اول بازده خوبی داره و 3 ساعت و نیم بعدی بیخود است و بازده لازم را ندارد" (شماره 2: ترم 2)
برخی دروس چند واحدی نیاز است که اساتید با توانمندی­ های متفاوت بخش ­هایی از آن را ارائه دهند، که نیاز است از قبل با هم هماهنگ شوند که دوباره کاری مطلب و یا سبک ارائه آن­ها سازماندهی شده باشد اما متاسفانه این­گونه نمی­باشد. یکی از دانشجویان این­گونه بیان داشت:
"سه تا استاد برای درس .... داشتیم و اصلاً هم با هم هماهنگ نیستن. استاد .... چون پاوراشون انگلیسی بود ما قاطی کردیم..... این ناهماهنگی باعث شده درس.... تبدیل شده به یه درس خیلی بد برای ما و همه ما برای نمره 13 و 14 میایم سر جلسه و همین که پاس کنیم برامون کافیه چیزی هم بهمون اضافه نشد"(شماره 9:  ترم 2).
3-2 داشتن طرح درس
داشتن طرح درس یکی از مضمون فرعی مدیریت کلاس­داری می­باشد. با طراحی چارچوبی برای تدریس، اهداف مشترک و مشخصی بین استاد و دانشجو شکل می­گیرد. یکی از دانشجویان بیان کرد:
"این­که استاد طرح درس بدهد خیلی خوب است مثلاً استاد ... به ما طرح درس داد و گفت که زمینه بحث درمورد فلان موضوع است و هر جلسه هم طبق موضوعاتی که ازش حرف زده بودند پیش رفتند و در درس ­های دیگر استاد این کار را  نکرد. ولی اگر این کار را بکند نظم و پرستیژ خود را می­رساند" (شماره 3: ترم 4)
بحث و نتیجه گیری
این مطالعه با هدف تبیین درک دانشجویان پرستاری از صلاحیت حرفه­ای اساتید انجام شد. از تحلیل داده­ها به سه درون مایه اصلی: صلاحیت آموزشی، صلاحیت اخلاقی و مدیریت کلاس و هشت درون مایه فرعی: به روز بودن دانش اساتید، تخصص داشتن در رشته، قادر به انتقال مطلب بودن، الگوی رفتاری بودن، ظاهر آراسته، تفاوت قائل نبودن بین دانشجویان، کلاس داری و داشتن طرح درس استخراج شد.
در زمینه صلاحیت آموزشی اساتید، یکی از مضامین فرعی، به‌روز بودن دانش اساتید مورد بررسی قرار گرفت. سالاروند و همکاران در تحقیق خود به توانمندی علمی اساتید اشاره کردند که با به‌روزکردن دانش و تحلیل مطالب به آن پرداخته‌اند (13). خسروی و همکاران نیز به توان علمی و معلمی استاد اشاره و آن را زیر شاخه توانایی­های تخصصی اساتید قرار داده ­اند (14). پیمان و همکاران نیز در مطالعه خود بیان کردند که استاد باید بتواند با اطلاعات علمی و تخصصی خود به پرسش­های دانشجویان پاسخ درست ارائه دهد (15). همین­طور حکمت­ پو و همکاران نیز لازمه توانمندی اساتید پرستاری را بارعلمی آن­ها دانستند (16). جعفری و همکاران، کسب صلاحیت علمی و مهارت­های تخصصی پرستاری را وظیفه اصلی اساتید می­دانستند و همچنین بر این عقیده بودند که انتقال اطلاعات به دانشجویان از موارد مهم مهارت اساتید می­باشد (4).
در زمینه صلاحیت اخلاقی، یکی از مضامین فرعی، الگوی رفتاری استاد مطرح شده است. مقدم و همکاران در مطالعه خود به این نکته اشاره کردند که حفظ حرمت و احترام دانشجویان توسط استاد، از مهم‌ترین عوامل برقراری ارتباط از دیدگاه دانشجویان می‌باشد (17). گیلپسی(Gillespie) نیز احترام در محیط آموزشی را در رشد توانایی دانشجو سهیم می‌داند (18). در مطالعه زمانی و همکاران (2020) به اهمیت ارتباط فردی و خصیصه‌های شخصیتی استاد و تأثیر آن در روند آموزشی اشاره شده است (19).
 مطالعات نشان می­دهد که ویژگی‌هایی که دانشجویان برای یک معلم خوب مطرح می‌کنند، می‌تواند در بهبود آموزش و یادگیری تأثیرگذار باشد (20). دانشجویان در مطالعه حاضر، مدیریت کلاس را از صلاحیت حرفه­ای استاد برشمردند. در مطالعات پیشین، نقش مهم سازماندهی کلاس توسط استاد و تأثیر آن بر یاددهی و یادگیری بررسی شده است. نتایج مطالعه پیمان و همکاران نشان داد که سازماندهی صحیح کلاس توسط استاد، برای دست‌یابی به اهداف آموزشی و ایجاد موفقیت در فرایند آموزش بسیار حائز اهمیت است (15).  همچنین، میرمحمدی و همکاران عملکرد و توانایی استاد را به‌عنوان یکی از عوامل ضروری در ایجاد موفقیت در فرایند آموزش و پرورش دانستند (21). نتایج ارزیابی صلاحیت تدریس مدرسان در مطالعه هامدان(Hamdan) و همکاران در مالزی نشان داد که مدرسان صلاحیت آموزشی خود را در زمینه کنترل و مدیریت کلاس و برنامه­ ریزی آموزشی نیازمند به ارتقاء می­دانند (22). مطالعات دیگر نیز به صلاحیت تدریس استاد و توانایی مدیریت کلاس نیز پرداخته ­اند) 21).
از یافته­های مطالعه حاضر نشان داد استادی با دانش به روز، متخصص بودن در رشته خود، توانا در انتقال مطالب، الگویی خوب، آراسته، عادل و توانا در مدیریت کلاس، استادی با صلاحیت است. مدیران دانشکده های پرستاری می توانند از یافته های این مطالعه برای ارزیابی صلاحیت های لازم افراد در تصدی جایگاه هیات علمی دانشگاه،  جذب مربیان آموزشی، در برنامه ­های توانمندسازی اساتید استفاده نمایند. در نظر گرفتن دیدگاه­ها و تجربیات دانشجویان می­تواند به تحول آموزش دانشگاه کمک کند. پیشنهاد می ­گردد راهکارهای ارتقای صلاحیت استادان و توانمندسازی آنان به طور جدی تر در محیط‌های آموزشی مورد بررسی قرار گیرد.
قدردانی
این طرح مصوبه کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی مازندران، دانشکده پرستاری بهشهر با کد ثبت 289 است. بدین­وسیله از دانشجویانی که در این مطالعه مشارکت داشتند قدردانی می­شود.