[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 13، شماره 2 - ( 1400 ) ::
جلد 13 شماره 2 صفحات 80-70 برگشت به فهرست نسخه ها
عوامل مؤثر بر حضور درکلاس های درس نظری از دیدگاه دانشجویان
سعیده خالصی ، ندا کارگهی* ، حسنا آقاکبیری
گروه آسیب شناسی دهان، فک و صورت، مرکز تحقیقات مواد دندانی، دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، اصفهان، ایران ، Karghahi@dnt.mui.ac.ir
واژه‌های کلیدی: دندانپزشکان، دانشجویان، آموزش
متن کامل [PDF 788 kb]   (446 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (1584 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: برنامه درسي, برنامه ریزی آموزشی
متن کامل:   (903 مشاهده)
مقدمه

نقش انگیزش در یادگیری دانشجویان به قدری کلیدی است که می­ تواند از هوش، اهمیت بیشتری داشته باشد. از آن­جایی که حجم زیادی از تجربیات اساتید در کلاس درس منتقل می ­شود، استاد می­تواند انگیزش دانشجویان را با ایجاد حس کنجکاوی آنان هنگام سخنرانی افزایش دهد (3-1). در نظام آموزشی عناصر متعددی وجود دارند که هرکدام جایگاهویژه­ای دارند. ویژگی هایی مثل تسلط استاد به مطالب درسی، قدرت بیان و توانایی انتقال، از مهم­ترین ویژگی­های اساتید است که در ارتقای فرآیند یاددهی- یادگیری موثر می­باشد (4). کلاس درس مهم­ترین مکان جهت تدریس موضوعات علمی دشوار است و آموزش علوم پزشکی به­دلیل تدریس مداخلات بهداشتی و درمانی دارای ماهیت حیاتی است، اما نتایج برخی از مطالعات نشان­ دهنده افزایش غیبت دانشجویان در کلاس ­های درس است و این مساله کم­تر مورد مطالعه قرار گرفته است (5). عدم حضور دانشجویان در کلاس­های درس نظری، یکی از مشکلات رو به افزایش سال­ های اخیر دانشگاه­های علوم پزشکی بوده است (6). در مطالعه معراجی و همکاران (7) مهم­ترین عامل برحضور دانشجویان درکلاس­های درسی به روش تدریس و تسلط استاد و کم اهمیت­ترین عامل به عوامل محیطی هم­چون نور و حرارت تعلق گرفت. درمطالعه میرفرهادی و همکاران (8) تسلط استاد بر مطالب درسی، روش تدریس مناسب، علاقه به مبحث درسی و کاربرد مطالب ارائه ‌شده در بالین بیمار به ترتیب مهم­ترین عوامل بیان شده است. در پژوهش Ivern و همکاران (9) پنج دلیل غیبت شامل برنامه­ریزی خود دانشجویان، روش تدریس، روش یادگیری، ویژگی دروس و منابع خارجی موجود مطرح شده است.
با توجه به پیچیدگی موضوع و تاثیر حضور دانشجویان درکلاس­ها برتوانمندی­های آن­ها، همچنین با توجه به این­که تاکنون تحقیقی در این خصوص در دانشکده دندانپزشکی صورت نگرفته و روزبروز بر میزان حضور دانشجویان در کلاس­های درس نظری کاسته می­ شود، این پژوهش جهت بررسی نگرش دانشجویان دانشکده دندانپزشکی اصفهان درخصوص عوامل موثر برحضور در کلاس­ های درس نظری در سال 1398 انجام پذیرفت.
روش­ ها
این مطالعه به صورت توصیفی- مقطعی در سال 1398 برروی کلیه دانشجویان دکتری عمومی دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان (دانشجویان ترم­های 6 تا 12) که مقطع علوم پایه را نیز گذرانده بودند، به­ روش سرشماری انجام گرفت. دانشجویان تکمیلی از مطالعه خارج شده و کلیه دانشجویان جهت شرکت در مطالعه آزاد بودند. مطالعه حاضر با کد اخلاق IR.MUI.RESEARCH.REC.1398.450 در معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان به تصویب رسید. در ابتدا پس از مروری بر مطالعات پیشین، پرسشنامه­ ای حاوی 34 سوال توسط محقق طراحی شد. پرسش­نامه طراحی شده حاوی 6 سوال دموگرافیک (تاریخ تولد، سال ورود، معدل ترم گذشته، جنسیت، بومی بودن، وضعیت تاهل)، 12 سوال در حیطه استاد، 6 سوال در حیطه آموزشی، 8 سوال در مورد برنامه­ریزی آموزشی، 4 سوال در حیطه دانشجو و 4 سوال نیز درمورد محیط فیزیکی کلاس بود. پرسش­نامه با مقیاس 5 درجه ­ای لیکرت شامل کاملاً بی­اثر، تاثیر متوسط، موثر و کاملاً موثر به ترتیب با امتیازهای 1 تا 5 طراحی شد. برای ارزیابی کمی روایی محتوا، ده نفر از اعضای هیات علمی به هر یک از 34 سوال به صورت «ضروری است»، «ضروری نیست ولی مفید است» و «ضروری نیست» پاسخ دادند. پاسخ­ ها  براساس فرمول CVR (Content Validity Ratio) ضریب روایی محتوا محاسبه و طبق جدول لاوشه تایید شد. بررسی CVI(Content Validity Index) براساس شاخص روایی محتوای والتز و باسل صورت گرفت. به منظور محاسبه CVI پرسش­نامه در هر یک از 34 سوال، براساس طیف لیکرتی چهار قسمتی چهار گزینه (1- مربوط نیست، 2- نسبتاً مربوط است، 3- مربوط است، 4- کاملاً مربوط است) تعبیه گردید. آیتم­ها براساس میانگین نمره CVI (8/0) مورد پذیرش قرار گرفت. برای بررسی پایایی، پرسش­نامه بین سی نفر از دانشجویان توزیع گردید و با ضریب پایایی 86/0 تایید شد (10). پرسش­نامه آنلاین مذکور بین 600 نفر از دانشجویان دندانپزشکی اصفهان از طریق فضای مجازی توزیع شد و 267 نفر (5/44 درصد) پرسشنامه را تکمیل کردند. داده ­های حاصل از طریق نرم ­افزار آماری SPSS.Ver.23 و با استفاده از آزمون کای اسکوئر، t-test و همچنین آنالیز واریانس یک ­طرفه و محاسبه ضریب همبستگی پیرسون تجزیه و تحلیل شدند. سطح معنی ­داری کم­تر از 05/0 در نظر گرفته شد.
یافته ­ها
از 267 نفر شرکت­ کننده، 132 نفر (4/49 درصد) مونث و 135 نفر (6/50 درصد) مذکر بودند. میانگین سنی کل دانشجویان 77/2 ± 43/23 بود. 33 نفر از دانشجویان (4/12 درصد) متاهل و 234 نفر (6/87 درصد) مجرد بودند. 2/66 درصد از دانشجویان دارای میانگین معدل 99/17- 16 بوده و 168 نفر (9/62 درصد) نیز هم­راه خانواده زندگی می­کردند. همچنین تعداد 45 نفر (5/45 درصد) در خانه و 54 نفر (5/54 درصد) در خوابگاه و دور از خانواده به سر می­بردند. میانگین سنی زنان در این مطالعه 68/2 ± 18/23 و مردان 26/3 ± 51/23 بود.
با توجه به جدول شماره یک، موثرترین حیطه در حضور دانشجویان در کلاس درس، حیطه اساتید بوده و پس از آن به­ترتیب حیطه­ های برنامه­ ریزی آموزشی، مطالب آموزشی و محیط فیزیکی کلاس قرار داشتند. حیطه مشکلات دانشجو کمترین اهمیت را از نگاه دانشجویان داشت.
همچنین طبق آنالیز آماری t-test، میانگین نمره نگرش دانشجویان دختر نسبت به پسر در حیطه اساتید و روش ­های آموزشی و برنامه­ ریزی آموزشی آنان بیشتر بود (جدول 2).


برطبق آزمون t-test، میانگین نمره نگرش دانشجویان نسبت به عوامل موثر برحضور در کلاس درس نظری در تمام حیطه ها به جز محیط فیزیکی کلاس، در بین دانشجویان متاهل بیشتر بود که در بین آن­ها حیطه اساتید و روش­های آموزشی در بین متاهل­ ها و دانشجویان مجرد دارای تفاوت معنی­دار بود (042/0P=). بین میانگین نمره نگرش دانشجویانی­ که همراه خانواده یا دور از خانواده زندگی می­کنند در هیچ یک از حیطه ­ها تفاوت معنی ­دار به­ دست  نیامد (05/0P>). نتایج نشان داد که بین میانگین نمره نگرش دانشجویان ساکن در خانه و خوابگاه در مورد عوامل موثر برحضور دانشجویان در کلاس درس در هیچ­یک از حیطه­ های مورد بررسی تفاوت معنی­دار وجود ندارد (05/0P>). اگرچه میانگین نمره نگرش دانشجویان دور از خانه ساکن در خوابگاه در حیطه ­های مطالب آموزشی و محیط فیزیکی کلاس بیشتر از میانگین نمره نگرش دانشجویان ساکن در خانه بود.
بیشترین میانگین نمره نگرش نسبت به عوامل موثر برحضور دانشجویان در کلاس درس نظری در حیطه اساتید وروش ­های آموزشی ایشان در بین دانشجویان ورودی سال 1392 بود. برطبق آزمون ANOVA، بین میانگین نمره نگرش حیطه­ ها در ورودی ­های مختلف دانشجویان اختلاف معنی ­دار مشاهده نشد (جدول 3).

 بیشترین میانگین نمره نگرش دانشجویان در مورد عوامل موثر برحضور در کلاس درس در کلیه حیطه ­ها مربوط به دانشجویان با معدل کم­تر از 14 است که البته اختلاف آن نزدیک به معنی ­داری بود (06/0P = ). محاسبه ضریب پیرسون نشان داد که بین نمره کل حیطه­ ها با یکدیگر ارتباط معنی­ دار وجود دارد (001/0P≤). در این میان، بین نمره حیطه اساتید و مطالب آموزشی ارتباطی در حد متوسط برقرار بود (451/0r=، 001/0P<). بین نمره حیطه­های محیط فیزیکی کلاس و مشکلات دانشجو نیز ارتباط متوسطی وجود داشت (454/0r=، 001/0P<) و بین سایر حیطه­ ها ارتباط ضعیفی وجود داشت. همچنین نتایج نشان داد که بین سن و معدل دانشجویان ارتباط معنی­ دار، ضعیف و معکوس وجود دارد (125/0-r=، 043/0P=) (نمودار 1).

بحث و نتیجه­ گیری
غیبت دانشجویان یک مساله مهم در آموزش دانشگاهی می­باشد (11). عواملی مرتبط به اساتید و دانشجویان برحضور دانشجویان در کلاس­ های درس تاثیرگذار هستند (12). در مطالعه حاضر، میانگین نمرات حیطه مربوط به اساتید و  روش ­های آموزشی استاد موثرترین عامل بر میزان حضور دانشجویان در کلاس ­های نظری در رشته دندانپزشکی اصفهان بوده است که در مطالعات سید مجیدی (13)، فصیحی (14)، ترابی (15)، وکیلی (16)، نظری (17)، رضایی (18)، نبوی (10)، Nawaz (11) و عبدالرحمان (19) نیز این حیطه بیشترین میانگین نمره را کسب کرده است. به نظر می ­رسد از مهم­ترین فاکتورهایی که در آموزش پزشکی باید توجه شود روش­های آموزشی مناسب و تأثیرگذار برای جذب دانشجو در کلاس­ های درس نظری است.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که پس از حیطه اساتید،   حیطه­ های برنامه­ریزی آموزشی، مطالب آموزشی، محیط فیزیکی کلاس و سپس مشکلات دانشجو به ترتیب بیشترین میانگین نمره را از دیدگاه دانشجویان کسب کرده­اند. نتایج پژوهش رضایی (18)، سید مجیدی (13)، نبوی (10) و آزموده (20)  با یافته های مطالعه حاضر همخوانی دارد. درحالی که در مطالعه یاسایی (21) و مسجدی (22) موثرترین عامل حیطه برنامه­ ریزی آموزشی، در مطالعه حبیبی ­پور (23)، میرفرهادی (8)، Ivern (9) و Bati (2) حیطه مربوط به دانشجو، در مطالعه آزموده (20)، کرمی (12) و Gump (24) حیطه مطالب آموزشی و در مطالعه Desalegn (25) و Mohamed (26) حیطه برنامه ­ریزی آموزشی موثرترین عامل شناخته شده است.  می­ توان گفت که انجام این مطالعات در دانشگاه­ های مختلف داخلی و خارجی و در رشته­های مختلف علوم پزشکی شاید از دلایل اختلاف در نتایج آن­ها باشد.
در مطالعه حاضر، روش تدریس، تسلط بر موضوع درسی و بیان شیوا از عوامل موثر در حیطه استاد بود، درحالی که خصوصیات ظاهری استاد و مشارکت فعال فراگیران در درس کم­ترین میانگین نمره را داشتند که هم­سو با مطالعات ترابی (15)، سید مجیدی (13)، سلیمانی اصل (4)، Wadesango (27)، معراجی (7) وکیلی (16) است. اما در مطالعات فصیحی (14)، نبوی (10)، حبیبی­پور (23)، حاجی- آقاجانی (28)، کرمی (12) و دماری (29) تسلط علمی استاد به موضوع درسی به­ عنوان فاکتور اول و در مطالعه ترابی به ­عنوان فاکتور دوم مطرح شده است (15). در مطالعه نظری ایجاد انگیزه توسط استاد، موثرترین عامل حضور دانشجویان در کلاس درس بود (17). در مطالعه مسجدی توان استاد در مدیریت کلاس و مشارکت دانشجویان و در مطالعه آزموده جذابیت کلامی استاد و سپس تسلط استاد به­ عنوان فاکتورهای موثر مربوط به این حیطه بود (22، 20). نتایج مطالعه یاسایی نشان داد که از دیدگاه دانشجویان دندانپزشکی یزد خصوصیات رفتاری استاد، تسلط علمی استاد و سپس روش تدریس مناسب بیشترین میانگین نمره را دارند (21). شاید بتوان گفت علت مغایرت در اولویت­ بندی گویه ­ها در این حیطه، اختلاف در ماهیت رشته ­های تحصیلی در علوم پزشکی است زیرا در رشته دندانپزشکی بسیاری از مباحث درسی عملی وابستگی شدید به فهم خوب مطالب دروس نظری دارد و بنابراین روش تدریس مناسب استاد و تسلط بر مطالب درسی اهمیت بسیار دارد. همچنین به­دلیل نیاز به دانش اصولی در درمان­های دندانپزشکی، دانشجویان این رشته را ملزم می­دارد که به­ طور جدی ­تری در کلاس ­های درس نظری شرکت نمایند (8). با توجه به نقش اساسی استاد بر میزان حضور دانشجویان به ویژه در رشته دندانپزشکی، بررسی تسلط علمی، شیوایی بیان و کاربرد روش­های جدید و گوناگون تدریس در مکانیسم جذب اعضای هیات علمی دانشگاه­ ها ضروری است (30). ارائه کارگاه ­های آموزشی، نحوه تنظیم و ارائه دروس برحسب شرایط دانشجویان و برقراری ارتباط مناسب با فراگیران جهت افزایش کیفیت آموزش و حضور در کلاس­های نظری لازم است. شناخت تفاوت ­های فردی دانشجویان، اهداف تدریس و امکانات موجود در انتخاب روش تدریس مناسب کمک­ کننده است. در واقع دو عامل «هدف معلم» و «علم معلم» که به ترتیب همان ذوق و سلیقه و ابتکار در انتقال مفاهیم درسی به فراگیران و تسلط کامل استاد به محتوای درسی و تجارب کافی است، برحضور دانشجویان در کلاس­های درسی تاثیرگذار است (31). عدم توجه به عوامل تاثیرگذار بر جذابیت کلاس ­های دروس نظری باعث ایجاد سستی، خستگی و کسالت فراگیران می­شود. صدای آهسته و یکنواخت و نامفهوم موجب خواب آلودگی دانشجویان می­گردد. تدریس هم­راه با مکث­ های طولانی، تند حرف زدن، بریده بریده گفتن و یا داشتن لهجه­ های شدید از جمله عوامل منفی تاثیرگذار هستند.
عدم تسلط کافی استاد بر مطالب درسی باعث عدم پاسخ­گویی صحیح به سوالات دانشجویان می­ شود. بنابراین مطالعه دائم و مستمر اساتید لازم است (20).
در مطالعه حاضر حیطه برنامه­ریزی آموزشی به­عنوان دومین عامل موثر برحضور دانشجویان در کلاس­های نظری مطرح شده است که در این حیطه داشتن امتحان قبل یا بعد از کلاس و سپس زمان برگزاری کلاس­ ها موثرترین عامل بوده و داشتن کلاس دیگر در همان روز و ارزشیابی مستمر کم­ترین میانگین نمره را داشتند که هم­سو با مطالعه یاسایی (21) است. در مطالعه فصیحی (14)، ترابی (15) و آزموده (20) شرکت در کلاس به عنوان وظیفه، انجام ارزشیابی مستمر و داشتن کلاس دیگر در همان روز به ترتیب از عوامل موثر در این حیطه شناخته شده است. در مطالعه وکیلی پس از حیطه استاد و دانشجو، فرآیند آموزشی سومین عامل بوده که برگزاری کلاس­ ها در ساعات بعد از ظهر و انجام حضور و غیاب جدی به عنوان موثرترین عوامل بوده است (16). در مطالعه نبوی (10) و حبیبی­ پور (23) نیز زمان نامناسب کلاس از دلایل غیبت بوده است. همچنین نتایج مطالعات مسجدی و کرمی نشان داد که برنامه فشرده کلاس ­ها، طولانی بودن زمان کلاس و حضور و غیاب جدی و دائم بیشترین میانگین نمره را کسب کردند (22، 12). با توجه به ماهیت رشته دندانپزشکی ساعت نامناسب کلاس­های تئوری در دانشکده، می­تواند دلیلی باشد که دانشجو پس از خستگی کار کلینیکی، علاقه­ ای به شرکت فعال و با کیفیت در کلاس درس نداشته باشد (15). در واقع یکی از عوامل موثر فشار کاری و خستگی ناشی از آموزش ­های بالینی و استرس ناشی از آن در دانشجویان است (32).
در مطالعه حاضر، حیطه مطالب آموزشی به­ عنوان سومین فاکتور بوده که کاربردی بودن مطالب ارائه شده بر بالین بیمار و علاقه به مبحث درسی بالاترین میانگین نمره و تکراری بودن سوالات امتحان کم­ترین میانگین نمره را داشته که هم­سو با مطالعه معراجی است (7). درحالی که در سایر مطالعات، علاقه به مبحث درسی فاکتور مهم­تر و سپس کاربردی بودن مطالب گزارش شده است (21،24،33، 15-13). همچنین در مطالعه سلیمانی اصل (4) بی ­اهمیت بودن موضوع و در پژوهش کرمی (12) تکراری بودن مطالب و سوالات امتحانی به­ عنوان عوامل موثر گزارش شدند. نتایج مطالعه Gump حاکی از آن بود که  عدم تناسب مطالب تدریس شده با نیازهای کاری یک دندانپزشک و کاربردی بودن مطالب به صورت عملی، عوامل مهم تاثیرگذار برحضور دانشجویان دندانپزشکی در کلاس­ های نظری است (24). از سویی دیگر عدم علاقه به مبحث درسی باعث می­شود دانشجو به اجبار در کلاس حاضر شده ولی مطالب تدریس شده فاقد بازدهی است (8).
همچنین نتایج مطالعه حاضر نشان داد که حیطه محیط فیزیکی چهارمین فاکتور موثر برحضور دانشجویان در   کلاس­های درس نظری بوده که نامطلوب­بودن فضای فیزیکی کلاس بیشترین میانگین نمره و بزرگی کلاس و حواس پرتی دانشجویان کم­ترین میانگین نمره را داشته که با نتایج مطالعات وکیلی (16)، کرمی (12)، سید مجیدی (13)، ترابی (15)، نبوی (10) و حبیبی­ پور (23) تطابق دارد. در مطالعه فصیحی تعداد دانشجویان در کلاس، استفاده از وسایل سمعی- بصری و سپس شرایط فیزیکی مهم­ترین عوامل بوده است (14). در مطالعه معراجی (7) و مادرشاهی (34) تجهیزات آموزشی سپس فضای فیزیکی و تعداد دانشجویان گزارش شده است.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که علی­رغم تلاش ­های مسئولان دانشگاه و دانشکده در سال­های اخیر در جهت بهبود فضای فیزیکی کلاس ­ها، هنوز از دیدگاه دانشجویان این فاکتور   مهم­ترین عامل می­ باشد. البته شلوغ بودن کلاس­ها نیز از دلایل تاثیرگذار بر بازدهی کیفیت آموزشی است که با توجه به افزایش ظرفیت ورودی دانشگاه ­ها در این رشته توسط سازمان سنجش کشور در سال­های اخیر، لزوم بررسی و تغییر در سیاست ­گذاری­ های کلان کشوری را باید مدنظر داشت (35).
پنجمین عامل موثر در مطالعه حاضر، حیطه مشکلات دانشجو بوده که خستگی را مهم­ترین عامل و تنها 9/19 درصد افراد مشکلات خانوادگی را کاملاً موثر دانسته ­اند. مطالعات یاسایی  و Fjortof نیز دور بودن مسیر دانشگاه و نداشتن وسیله ایاب و ذهاب به عنوان دومین عامل غیبت ذکر کردند (21،35) که با نتایج مطالعه حاضر همخوانی دارد. همچنین مشکلات خانوادگی و بیماری از دلایل غیبت بیان شده است. در مطالعه حبیبی­پور اشتغال به کار دانشجویان درحین تحصیل اثر معنی­دار برحضور دانشجویان داشته است (23). در مطالعه معراجی و مسجدی خستگی دانشجویان از عوامل مهم تاثیرگذار بود (22، 7). به­ طورکلی خستگی دانشجویان دندانپزشکی می­تواند ناشی از علل مختلف از جمله کلاس­های فشرده دانشگاه، کار در بخش­های بالینی و اشتغال به­کار آن­ها در ساعات پس از دانشگاه باشد که باید مورد توجه بیشتر باشد؛ چرا که خستگی باعث عدم تمرکز دانشجویان در  کلاس­های تئوری، عدم انجام دقیق کارهای بالینی و کاهش کیفیت آموزش می­گردد. بنابراین باید حتی­الامکان از تراکم درسی در طول یک روز جلوگیری شده و کلاس ­های درسی تخصصی در ساعات بعد از ظهر برگزار نگردد.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که میانگین کل نمره دانشجویان دختر بیشتر از پسران است و این تفاوت براساس آنالیز آماری معنی­دار بوده که با نتایج مطالعات ترابی (15)، فصیحی (14)، سید مجیدی (13) و کرمی (12) مطابقت دارد. همچنین در  مطالعه حاضر مقایسه بین دیدگاه ­های دانشجویان دختر و پسر در حیطه­های اساتید و روش­های آموزشی و برنامه­ریزی آموزشی تفاوت معنی­دار را نشان داد. یافته­های مطالعه حاضر هم­سو با نتایج آزموده (20)، ترابی (15) و فصیحی (14) است. نتایج مطالعه وکیلی نیز نشان داد که در دسترس نبودن سرویس رفت و آمد و دور بودن دانشگاه از مرکز شهر در پسران اهمیت بیشتری دارد (16). شاید در دانشجویان پسر، سبک زندگی در خوابگاه و بیدار ماندن تا پاسی از شب، همچنین گه ­گاه دور بودن خوابگاه آن­ها از دانشکده و سختی رفت و آمد از دلایل این نتایج باشد.
بر اساس نتایج مطالعه حاضر، بین میانگین نمره در حیطه­ های مختلف براساس سال ورود تفاوت معنی ­دار مشاهده نشد. نکته قابل توجه افزایش تاثیرگذاری محیط فیزیکی کلاس با افزایش سال ورودی دانشجویان است. نتایج مطالعات ترابی (15)، میرفرهادی (8)، سید مجیدی (13) و کرمی (12) با یافته­ های مطالعه حاضر مطابقت ندارد؛ چرا که در این مطالعات دانشجویان در سال­های اول حضور بیشتری در کلاس ­های درس داشته­ اند. از سویی دیگر در مطالعه سید مجیدی اختلاف معنی­دار بین نمره میانگین دانشجویان با سال­های ورودی مختلف وجود دارد که نشان دهنده افزایش انگیزه دانشجویان در کلاس­ های دروس اختصاصی است (13). نکته دیگر در سال­های اخـیر با افزایش تعداد دانشـجویان رشته دندانپزشکی دندانپزشکی، شلوغی کلاس­ها و کاهش کیفیت محیط فیزیکی کلاس ایجاد شده و همین موضوع در دانشجویان سال­های بالاتر مورد اهمیت بیشتری بوده است.
نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن بود که میانگین نمره حیطه­ها در دانشجویان متاهل بیشتر از دانشجویان مجرد است که این اختلاف معنی ­دار نبوده و هم­سو با مطالعه سید مجیدی است (13). اما در مطالعه کرمی میانگین نمره دانشجویان مجرد بیشتر بود (12). لازم به ذکر است تنها در حیطه محیط فیزیکی کلاس افراد مجرد نمره بیشتری داشتند که شاید از دلایل آن مشغله ذهنی کم­تر و توجه بیشتر به محیط توسط افراد مجرد باشد. در مطالعه حاضر میانگین نمره کلی حیطه­ ها در دانشجویانی که همراه با خانواده زندگی می­کردند بیشتر از دانشجویان دور از خانواده بود که اختلاف معنی­دار به دست نیامد. دانشجویانی که دور از خانواده زندگی می ­کنند میانگین نمره بیشتری را به حیطه مشکلات دانشجو اختصاص دادند. همچنین میانگین نمره عوامل موثر برحضور در کلاس­های درس نظری در دانشجویان ساکن خانه بیشتر از خوابگاه بود. همچنین نتایج بیانگر توجه بیشتر دانشجویان ساکن خوابگاه به محیط فیزیکی کلاس بود. نتایج مطالعه حاضر هم­سو با مطالعه سید مجیدی است (13) اما در مطالعه ترابی سکونت در خوابگاه عامل موثری شناخته شده است (15).
در مطالعه حاضر میانگین نمره عوامل موثر برحضور در کلاس ­های درس دانشجویان در گروه معدل کم­تر از 14 بالاتر از سایرین بوده، درحالی­که نتایج مطالعه سید مجیدی (13) نشان داد که بین نمره نگرش دانشجویان با معدل­های مختلف، اختلاف معنی­ دار وجود دارد که برخلاف نتایج مطالعه حاضر با افزایش میزان معدل، نمره بیشتری کسب شده است. شاید از دلایل این اختلاف، تفاوت در رشته ­های تحصیلی بوده است. لذا می­توان گفت دانشجویان دندانپزشکی با میانگین نمره معدل کم­تر، انگیزه بیشتری برای حضور در کلاس ­های درس نظری دارند؛ بدین­ منظور که با افزایش دانش و پیشرفت تحصیلی، در انجام دروس بالینی بهتر عمل کنند.
در نهایت می­توان نتیجه گرفت از نظر دانشجویان، اساتید نقش بسیار ویژه­ای در حضور دانشجویان در کلاس ­های نظری دارد، لذا بالا بردن کیفیت تدریس اساتید، برگزاری کارگاه­های فن بیان و همچنین ارتقاء و اصلاح برنامه ­های آموزشی، کمک شایانی در کاهش غیبت دانشجویان از کلاس درس خواهد کرد.
از مـحدودیـت­ های این مـطالـعه عـدم همــکاری برخــی از  دانشجویان بوده است که با توجه به لزوم دقت در تکمیل پرسشنامه این موضوع می­توانست در نتایج مطالعه تأثیرگذار باشد.
قدردانی
این پژوهش با همکاری مرکز تحقیقات دندانپزشکی دانشگاه  علوم پزشکی اصفهان تحت پایان­ نامه به شماره 398519 انجام شده است. از کلیه افراد شرکت­کننده که با شکیبایی در این پژوهش همکاری کرده ­اند، قدردانی می­شود.
 
 
فهرست منابع
1. Bakoee F, Khairkhah F, Salmian H, Omidvar SH. Effective factors on educational status of midwifery students in Babol University of medical sciences. Strides Dev Med Edu 2010;7 (1): 44- 50.
2. Bati AH, Mandiracioglu A, Orgun F, Govsa F. Why do students miss lectures? astudy of lecture attendance amongst students of health science. Nurse Edu Today 2013; 33 (6): 596- 601. [DOI:10.1016/j.nedt.2012.07.010]
3. Parsa Yecta Z, Nikbakht AR.[ Critique of professor evaluation of medical university]. Hayat 2004; 10 (1): 40- 51. [Persian]
4. Soleimani Asl H, Mehrnia K.[Survey of Tehran university of medical sciences medical students opinions about causes of absenteeism]. Iran J Med Edu 2001; 2 (1): 73- 6. [Persian]
5. Salehi SH.[The effect of clinical supervision model on the quality of teaching of Isfahan nursing and midwifery faculty]. Iran J Med Edu 2000; 1 (1): 56- 63. [Persian]
6. Stoner SC, Fincham JE. Faculty role in classroom engagement and attendance. Am J Pharm Edu 2012; 76 (5):1-2. [DOI:10.5688/ajpe76575]
7. Meraji M, ZIaee A, Efani M, Fathalizdeh A, Nouri M.[Determination of effective factors on attendance in theoretical classrooms from the viewpoint of students and faculty members of paramedical sciences faculty of Mashhad in 2015]. JMED 2019; 14 (1): 14- 25. [Persian]
8. Mirfarhadi N, khosousi sani M, Jabari Sendi MJ.[Effective factors on attendance in theoretical classrooms from viewpoint of dental student of Guilan university of medical sciences, 2017]. SJNMP 2019; 4 (3): 53- 62. [Persian]
9. Triado-Ivern X, Aparicio-Chueca P, Elasri-Ejjaberi A, Maestro-Yarza I, Bernardo M, Presas Maynegre P. A Factorial structure of uni absenteeism in higher edu: a student perspective. Innov Edu Teaching Int 2020; 57 (2): 136- 47. [DOI:10.1080/14703297.2018.1538896]
10. Nabavi SJ, Safavi M.[Causes of absenteeism and lack of attention to the instruction among medical students of islamic azad university Tehran medical branch]. MEDICAL SCIENCES2011; 21 (3): 227- 32. [Persian]
11. Nawaz K, Hussain M, Sarwar H, Afzal M, Gilani SA. Determine the factors influencing absenteeism among nursing students. J Health Med Nurs 2018; 50: 121- 34.
12. Karami M, Amanat A, Rasekh Jahromi A, Sotoodeh Jahromi A.[The evaluation of effective factors on attendance and nonattendance in theoretical classrooms, from the viewpoints of medical students of Jahrom's university of medical sciences]. JMJ 2013; 11 (1): 7- 14. [Persian] [DOI:10.29252/jmj.11.1.2]
13. Seyedmajidi M, Naderi K, Seyedmajidi S.[Evaluation of effective factors on theoretical classes' attendance of dentistry students of Babol university of medical sciences]. MEDEDJ 2017; 5 (1): 21- 6. [Persian]
14. Fasihi Harandi T, Azizzadeh Foroozi M, Mohammadalizadeh S, Ghazanfari Moqadam Z. Effective factors on theoretical class attendance according to nursing and midwifery students' point of view, Kerman Razi school of nursing and midwifery. Strides Dev Med Edu 2008; 4 (2): 100- 7. [Persian]
15. Torabi M, Amini P, Taheri S, Karimi- Afshar M, Abbasloo A.[Effective factors on theoretical classes attendance of dentistry students of Kerman university of medical sciences, Iran]. Strides Dev Med Edu 2014; 11 (3) :342- 9. [Persian]
16. Vakili A, Teimouri M, Ghorbani R.[Reasons of absence from clinical foundation classes from the viewpoints of medical students of Semnan university of medical sciences]. JMed 2013; 8 (1): 65- 73. [Persian]
17. Nazari Vanani R, Naderi Z, Aein F.[Factors affecting classroom participation; the viewpoint of students in Shahrekord university of medical sciences in 2013]. Iranian J Med Edu 2014; 4 (3): 188- 93. [Persian]
18. Rezaei Z, Karimianpour G, Vahabi A, Mohabati F, Gavili A, Habibi Y, et al.[Frequency of class attendance among university students and factors influencing it from the viewpoints of students in Kurdistan university of medical sciences]. SJNMP 2017; 3 (2) :30- 7. [Persian] [DOI:10.29252/sjnmp.3.2.30]
19. Abdelrahman SM, Abdelkader AM. The influencing factors of absenteeism among nursing students. J Nurs Edu Practice 2017; 7 (10): 64- 72. [DOI:10.5430/jnep.v7n10p64]
20. Azmoudeh E, Dolati M, Farzadmanesh E, Khosro Abadi AA, Rakhshani MH.[Survey of student views about factors affecting students' attendance in classrooms in Sabzevar university of medical sciences]. Strides Dev Med Edu 2013; 10 (2): 142- 9. [Persian]
21. Yasayi S, Davari AR, Azizian F, Ghafari Torghi M. Reasons for student's absenteeism in classroom: viewpoints of dental students and faculty members of Yazd school of medicine. J Med Edu Dev 2016; 10 (4): 278- 85.
22. Masjedi M, Neshatavar R, Moeini L, Seghatoleslam A, Rafati A, Ezzatzadegan Jahromi S. [Absenteeism from theory classes: perspective of medical students]. Iranian J Med Edu 2017; 17: 384- 91. [Persian]
23. Habibipour R, Seif A.[Investigating the reasons of nursing student's absence from class at Islamic Azad university Hamedan branch, 2014- 2015]. IJNR 2016; 10 (4): 136- 44. [Persian]
24. Gump SE. Keep students coming by keeping them interested: motivators for class attendance. Coll Stud J 2004; 38 (1): 157- 60.
25. Desalegn AA, Berhan A, Berhan Y. Absenteeism among med and health sci undergraduate students at Hawassa uni, Ethiopia. BMC Med Educ 2014; 14 (1): 1-11. [DOI:10.1186/1472-6920-14-89]
26. Mohamed SA, Ul- Saufie AZ, Ahmad N, Ahmat H, Mohd FZ. Factors influencing student absenteeism in the uni. AIP Conference Proceedings 2018; 1974 (1): 050013. [DOI:10.1063/1.5041713]
27. WadeSango N, Machingambi S. Causes and structural effects of student absenteeism: a case study of three South African universities. J Social Sci 2011; 26 (2): 89- 97. [DOI:10.1080/09718923.2011.11892885]
28. Haji Aghajani S.[A study of comparing the instructors and students prospect concerning a good instructor]. Teb Va Tazkieh 2001; 41: 47- 51. [Persian]
29. Damari B.[A study of identifying the most important factors affecting the attendance medical students of Tehran university of medical sciences in the basic sciences courses in the regular faculty classes]. Teb Va Tazkieh 2001; 41: 36- 40. [Persian]
30. Ghorbani R, Haji-Aghajani S, Heidarifar M, Andade F.[Viewpoints of nursing and paramedical students about the features of a good university lecturer]. Koomesh 2009; 10 (2): 77- 83. [Persian]
31. Peyman H, Zarian A, Sadeghifar J, Alizadeh M, Yaghubi M, Yamani N, et al.[Characteristics of a Capable university teacher from the students' point of view]. Iran J Med Edu 2011; 10 (5): 1- 9. [Persian]
32. Murphy RJ, Gray SA, Sterling G, Reeves K, Du Cette J. A comparative study of professional student stress. J Dent Edu 2009; 73 (3): 328- 37. [DOI:10.1002/j.0022-0337.2009.73.3.tb04705.x]
33. Hughes SJ. Student attendance during college- based lectures: a pilot study. Nurs Stand 2005; 19 (47): 41- 9. [DOI:10.7748/ns.19.43.41.s53]
34. Madarshahi F, Hassanabadi M, Khazaee S.[Comparison of attitude toward attendance in class sessions and grades of courses for students with and without absence]. Iran J Med Edu 2014; 13 (10): 840- 50. [Persian]
35. Fjortoft N. Students' motivations for class attendance. Am J Pharmaceut Educ 2005; 69 (1): 107- 12. [DOI:10.5688/aj690115]
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Khalesi S, Kargahi N, Aghakabiri H. Attitude of Dental Students about effective factors on Attendance in Theoretical Classes. RME 2021; 13 (2) :70-80
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-1049-fa.html

خالصی سعیده، کارگهی ندا، آقاکبیری حسنا. عوامل مؤثر بر حضور درکلاس های درس نظری از دیدگاه دانشجویان. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1400; 13 (2) :70-80

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-1049-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 13، شماره 2 - ( 1400 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education