[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 9، شماره 2 - ( 1396 ) ::
جلد 9 شماره 2 صفحات 3-12 برگشت به فهرست نسخه ها
تاثیر آموزش مبتنی بر نیازهای آموزشی بر یادگیری بالینی دانشجویان کارشناسی پرستاری
صغری گلی روشن، پروین عزیزنژاد روشن*، ثریا خفری، محمد قلی زاده گردرودباری
گروه پرستاری، دانشکده پرستاری و مامایی،دانشگاه علوم پزشکی بابل، بابل، ایران ، aziznejadRoshan@yahoo.com
واژه‌های کلیدی: یادگیری، آموزش، پرستاری، دانشجویان، نیاز سنجی
متن کامل [PDF 128 kb]   (1931 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (5228 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: آموزش بالینی
متن کامل:   (3036 مشاهده)
مقدمه

پرستاری علم به­ کارگیری دانش و مهارت برای بهبود سلامت بیماران است و آموزش بالینی بخش اساسی دوره آموزش پرستاری است. آموزش بالینی 50 درصد از برنامه آموزشی این دانشجویان را شامل می­شود. برنامه ­ریزان آموزشی اعتقاد دارند که مهم­ترین بخش آموزش پرستاری، آموزش بالین اسـت (2,1). آموزش بالینـی شـرایطی را فـراهم مـی­کنـد تـا دانشجویان بتوانند مطالب فراگرفته در کلاس درس را در محیط بالین توسعه بخشند و تجربه واقعی را روی بیماران کسب نمایند (5-3). فرایند آموزش در بالین منحصر به فرد است، زیرا امکان انجام فعالیت­ هایی را در موقعیت زنده فراهم می­ کند این صلاحیت و شایستگی با آموزش در کلاس بدست نمی ­آید (6،7). والی ­زاده می­نویسد بیشتر پرستاران تازه فارغ ­التحصیل مهارت لازم را برای انجام فرایندهای روانی­- حرکتی ندارند و فاصله زیادی بین وضعیت مطلوب و وضع موجود در عملکرد آنان وجود دارد (9,8). حفظ کیفیت و امنیت مراقبت، به هنگام برآوردن نیازهای مراقبتی بیمار ضروری است و لازمه فراهم نمودن این امر این است که پرستاران از صلاحیت مهارت بالینی برخوردار باشند یادگیری مهارت­ های بالینی نه تنها برای ارائه یک مراقبت ایمن بلکه برای تسهیل در  تصمیم­ گیری بالینی و ایجاد علاقه به حرفه یک پیش­نیاز است. از جمله موانعی که در رسیدن به این هدف وجود دارد شامل کمبودهایی در زمینه استفاده از تفکر خلاق و فرایند مشکل­ گشایی در بالین توسط پرستاران می­ باشد (10). برخی علت آن را ارتباط با طراحی دوره تحصیل و برنامه درسی ذکر می­کنند (9). مطالعات متعددی نشان می­دهند که تعدادی از دانشکده­های پرستاری، نمی ­توانند تبحر لازم جهت انجام مهارت­هایی از قبیل گرفتن تاریخچه بیماری و معاینه جسمانی و اداره بیمار را در دانشجویان بالینی ایجاد نمایند. این موضوع ذهن بسیاری از پژوهش­ گران پرستاری را به خود معطوف داشته است. علل این مسئله را می­توان به ناهماهنگی بین دروس نظری و کار بالینی، مشخص نبودن اهداف آموزش بالینی، محیط پر تنش بیمارستان، تمایل کم مربیان با تجربه برای حضور در محیط ­های بالینی و عدم همدلی بین مربیان و دانشجویان اشاره کرد (1،3،11). جمشیدی در پژوهش خود نشان داد که مهم­ترین مشکلات آموزش بالینی به ترتیب اهمیت عبارتند از: شفاف نبودن وظایف دانشجویان در بخش های بیمارستان، تضاد بین اهداف تربیتی و انتظارات آموزشی دانشجویان، ناهماهنگی بین آموزش تئوری و عملی، کمبود تسهیلات برای دانشجویان، ضعف توانایی دانشجویان در اجرای برنامه مراقبتی، نقص آگاهی بیمار و جامعه درباره پرستار حرفه ­ای و کمبود حمایت دانشجویان توسط مربی می­ باشد (12). از این رو برنامه­ ها و روش­ های آموزش بالینی باید مورد بازنگری جدی قرار گیرد به طوری که متناسب با حیطه­ های یادگیری در هر مبحث بالینی، طراحی و اجرا گردد. همچنین توجه به کیفیت آموزش ­های ارائه شده به دانشجویان قبل از ورود به محیط ­های بالینی و آماده نمودن آن­ها برای حضور در بیمارستان نکته قابل توجه دیگری است (14-11) و این مسئله دقیقاً نکته ­ای است که محققین این پژوهش بدنبال دست یافتن بدان بودند. به­ نظر محققین زمانی آموزش می­ تواند از کیفیت لازم برخوردار باشد که استاد و دانشجو شناخت دقیقی نسبت به یکدیگر داشته باشند. به­ طور مثال استاد بداند که دانشجویی که در مقابل او قرار دارد از چه میزان دانش و آگاهی برخوردار است؟ به عبارت دیگر، اولین و اساسی­ ترین گام قبل از برنامه ­ریزی برای آموزش، نیازسنجی و شناخت نقاط قوت و ضعف آن مجموعه می­باشد. نیازسنجی با شناسایی مهم­ ترین نیازها، مبنایی برای تعیین اهداف و بستر مناسبی برای سامان­ دهی منابع و امکانات انسانی، مالی و مادی فراهم می­ سازد (15). اهمیت نیاز سنجی آموزشی از این روست که برنامه درسی مبتنی بر نیازهای آموزشی دارای توانایی کافی برای تربیت پرستاران کارآزموده خواهد بود (5،12،16). با توجه به سرعت پیشرفت دانش ضروری است تا با بهره ­گیری و ارتقاء قدرت دانش پایه، بتوانیم دانش مدرن جهان را برای استفاده همه دانشجویان به ­کارگیریم تا به هدف توسعه بهداشت، مراقبت و درمان دست یابیم (20-17). از این رو محققین بر آن شدند تا پژوهشی را با هدف بررسی تاثیر آموزش مبتنی بر نیازهای آموزشی بر یادگیری بالینی دانشجویان کارشناسی پرستاری در کارآموزی پرستاری داخلی - جراحی 1 طراحی کنند تا شاید یافته­ های این پژوهش در جهت ارتقاء سطح کیفی آموزش­ های ارائه شده به سایر دانشجویان پرستاری بکار گرفته شود.
روش ­ها  
این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی است که به­ صورت قبل و بعد روی 65 دانشجوی پرستاری ورودی سال 1391 انجام گرفت. افراد مورد پژوهش شامل کلیه دانشجویان ترم 3 پرستاری دانشگاه علوم پزشکی بابل بودند که واحدهای اصول و مهارت­ های پرستاری و کارآموزی مربوط به آن را در سال قبل گذرانده و در نیم­سال اول سال تحصیلی93-92، واحد کارآموزی داخلی- جراحی 1 را اخذ نموده بودند. دلیل انتخاب دانشجویان ترم 3 نیز این بود، پس از آن­که دانشجویان واحد اصول و مهارت پرستاری را در ترم 1 می­ گذرانند و با چگونگی اجرای روش­ های بالینی آشنا می­ شوند، در ترم بعدی ( ترم 2) که واحد کارآموزی اصول و مهارت­ های پرستاری را اخذ می ­کنند صرفاً تمرکز اصلی آموزش آنان در این دوره، آشنایی با محیط بیمارستان، برقراری ارتباط با بیمار و گرفتن و چارت علایم حیاتی بر بالین بیمار می­ باشد و دانشجویان فرصتی برای آموزش سایر مهارت­ های بالینی پیدا نمی ­کنند. مضافاً بر این­که تعطیلات تابستان باعث می­ شود که در یادگیری مهارت­ های دانشجویان وقفه ایجاد شود، لذا عملاً دانشجویان در طی اخذ کارآموزی داخلی جراحی 1 است که به ­طور جدی درگیر بیمار، پرونده، کاردکس، اجرای سرم، تنظیم قطرات، انجام پانسمان می­ شوند. بنابراین اگر یک آموزش اصولی و صحیح در این دوره اجرا شود می­توان امیدوار بود که گام اول در آموزش دانشجویان به­ طور اصولی برداشته شده است.
روش جمع ­آوری داده ­ها در این پژوهش با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته بود که در دو بخش الف: مشخصات دموگرافیک (4 سوال)، ب: پرسشنامه نیاز آموزشی طراحی شده بود. سوالات پرسشنامه نیاز سنجی شامل 35 سوال در 10 حیطه بود که این حیطه­ ها به ترتیب شامل: آشنایی با لوازم و تجهیزات (2 سوال)، توانایی برقراری ارتباط با بیمار و پرسنل درمانی (2 سوال)، توانایی اندازه­ گیری علایم حیاتی   (8 سوال)، شناخت انواع سرم ­ها و توانایی اجرای آن (6 سوال)، آشنایی با اوراق پرونده (3 سوال)، نحوه صحیح دادن دارو    (3 سوال)، توانایی اجرای انواع تزریقات (3 سوال)، توانایی انجام امور خاص نظیر تعویض پانسمان، خون­گیری (3 سوال)، توانایی تفسیر آزمایشات خون و ادرار (3 سوال) و نهایتاً توانایی نوشتن فرایند پرستاری و گزارش پرستاری (2 سوال) بود. هر یک از سوالات در یک مقیاس 5 نمره­ای (لیکرت) قرار گرفتند، به­ طوری­که به انتخاب گزینه همیشه نمره 5، اکثر اوقات نمره 4، گاهی نمره 3، بندرت نمره 2 و هرگز نمره 1 تعلق گرفت. بدین­ترتیب دامنه کلی نمرات بین  175-35 براساس 35 سوال نیازسنجی موجود در پرسشنامه بود. مشخصات دموگرافیک دانشجویان در قالب 4 سوال مورد بررسی قرار گرفت که شامل: جنسیت، معدل سال قبل، نمره اخذ شده از درس اصول و مهارت­های پرستاری و مربی مربوطه در طی کاراموزی داخلی جراحی 1 بود که در تجزیه و تحلیل آماری وجود ارتباطات بین این متغیرها و یادگیری مورد بررسی قرار گرفت.
اعتبار ابزار بر اساس اعتبار محتوی سنجیده شد. پژوهشگر پس از مطالعه متون و مقالات در زمینه شناسایی مهم­ترین نکات آموزشی لازم برای دانشجویان این مقطع و با توجه به برنامه ­ریزی مدون آموزشی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی این سوالات را طراحی نمود. سپس این سوالات در اختیار سایر اعضاء هیات علمی گروه پرستاری دانشگاه قرار گرفت و پس از دریافت نظرات ایشان و اعمال تغییرات لازم، پرسشنامه نهایی طراحی شد (74/0 CVR= و 85/0 (CVI=. پایایی پرسشنامه به روش آزمون – آزمون مجدد با حضور 15 نفر از دانشجویان، با فاصله زمانی دو هفته از یکدیگر انجام و برابر با (94/0=r) بدست آمد. پس از تصویب طرح و کسب موافقت­نامه از معاونت آموزشی و پژوهشی دانشگاه و تایید کمیته اخلاق و کسب اجازه از ریاست بیمارستان مطالعه حاضرآغاز شد. همچنین به دانشجویان اطمینان خاطر داده شد که اولاً اطلاعات ارائه شده کاملاً محرمانه نزد محققین باقی خواهد ماند و ثانیاً نمرات حاصله تاثیری نیز در ارزشیابی پایان دوره نخواهد داشت. در شروع نیم­سال تحصیلی، پژوهشگر جلسه­ ای را برای آشنایی دانشجویان تشکیل داد و ضمن بیان اهداف و ضرورت انجام طرح، دانشجویان علاقمند را دعوت به شرکت در پژوهش نمود. معیارهای ورود به پژوهش رضایت دانشجویان مبنی بر شرکت در پژوهش و گذراندن واحدهای اصول و مهارت­های پرستاری و کاراموزی آن درترم­های گذشته بود و معیار خروج از پژوهش شامل عدم تمایل به ادامه شرکت در پژوهش و دارا بودن هر­گونه تجربه قبلی کار در بالین بود. در مجموع 65 دانشجو از 67 دانشجو وارد پژوهش شده و 2 دانشجو به ­علت این­که بهیار و شاغل در بیمارستان بودند از مطالعه حذف شدند. سپس دانشجویان به ­طور تصادفی در 10 گروه به­ صلاحدید مدیر گروه پرستاری و در گروه­های 7-6 نفر دختر و پسر تقسیم شدند. کلیه دانشجویان در اولین روز کارآموزی پرسشنامه ­ها را تکمیل و پژوهشگران پس از   جمع ­آوری آن­ها به بررسی نقاط ضعف و قوت دانشجویان هر گروه پرداختند و هرگروه، آموزش مبتنی بر نیازهای آموزشی خود را در طول دوره سه هفته­ای کارآموزی دریافت نمودند. از آنجایی­که واحد کارآموزی داخلی جراحی (1) به لحاظ تعداد واحدآموزشی، درس یک واحدی است. آموزش در 9 روز کارآموزی (3 هفته و هر هفته 3 روز اول از ساعت 13-30/7) در گروه­ ها به ­صورت انفرادی و گروهی و با توجه به نیازهای آموزشی گروه و کوریکولوم مصوب وزارت بهداشت توسط 3 مربی انجام گرفت و در طی این مدت عملکرد دانشجویان به ­صورت مرتب رصد شد.
مهم­ترین مسئله در طی دوره کارآموزی این بود که بیشترین نیاز یا نقطه ضعف کارآموزان پرستاری کجاست؟ تا براساس آن برنامه ­ریزی انجام گیرد. همچنین دانشجویان به لحاظ صحت درک موارد آموخته شده تحت کنترل و نظارت مربیان بودند. در روز آخر کارآموزی همه گروه­ها مجدداً پرسشنامه را تکمیل نمودند و داده­ های قبل و بعد از دوره با استفاده از آمار توصیفی و تحلیلی (t- test, paired t- test , ANOVA،ANCOVA, Wilcoxon, Correlation ) و از طریق نرم افزارSPSS.Ver.20  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. با استفاده از آزمون SHAPIRO – WILK نرمالیته داده­ها چک و تایید گردید. جهت مقایسه میانگین نمرات نیاز آموزشی دانشجویان دختر قبل و بعد از مداخله و دانشجویان پسر قبل و بعد از مداخله از آزمون  paired t-testاستفاده شد و هم چنین جهت مقایسه حیطه ­های مختلف قبل و بعد از آموزش از آزمون  Wilcoxon استفاده شد. همچنین آزمون  t-test برای مقایسه میانگین نمرات نیاز آموزشی دانشجویان دختر و پسر قبل و بعد از مداخله بکارگرفته و 05/0>P  معنی ­دار تلقی گردید. لازم به ذکر است که جهت تعیین اثر متغیرهای مختلفی نظیر جنسیت، مربی، معدل سال قبل بر نمره یادگیری پس از آموزش از آزمونANCOVA  استفاده شد.
یافته ­ها
از مجموع 65 دانشجوی شرکت­کننده در این مطالعه 36 نفر (4/55 درصد) دانشجویان دختر و 29 نفر (6/44 درصد) پسر تشکیل می­دادند. همچنین میانگین معدل سال گذشته دانشجویان دختر 57/1±67/14 و میانگین معدل دانشجویان پسر 45/1±28/14 و از نظر آماری تفاوت معنی­داری مشاهده نگردید. همچنین نتایج نشان داد که بین میانگین نمرات نیاز آموزشی دانشجویان دختر و پسر در مرحله قبل از آموزش و بعد از آن تفاوت معنی ­داری وجود ندارد. در حالی­که تفاوت آماری معنی­داری بین میانگین نمرات نیاز آموزشی دانشجویان دختر و پسر قبل و بعد از مداخله دیده شد. به­ طوری­که برای هر دو گروه دختر و پسر (001/0 >P) بدست آمد. همچنین تفاوت آماری معنی­ داری بین میانگین نمرات کل دانشجویان در مرحله قبل و بعد از اجرای آموزش مشاهده گردید (001/0P<) (جدول1). همچنین نتایج بدست آمده از آزمون­های آماری تفاوت معنی­ داری را در کلیه حیطه­های مورد بررسی در این پژوهش، قبل و بعد از آموزش نشان داد (جدول2

بر اساس نتایج پژوهش از بین حیطه­های مورد بررسی حیطه توانایی برقراری ارتبـاط مـوثر با بیـمار و پرسـنل درمـانـی  با میانگین نمره 57/0±30/4 بالاترین نمره­ای بود که دانشجویان قبل از آموزش کسب نمودند که بیانگر توانمندی دانشجویان در این زمینه بود. در مقابل حیطه توانایی تفسیر آزمایشات با میانگین نمره 67/0±89/2 کم­ترین نمره­ای بود که دانشجویان قبل از آموزش کسب نمودند که نشان­دهنده بالاترین نیاز آموزشی آنان بود و همچنین حیطه توانایی انجام امور خاص نظیر خون­گیری، پانسمان با میانگین نمره 67/0±13/3 و حیطه توانایی انجام انواع تزریقات با میانگین نمره 02/1±38/3 در رتبه­های بعدی قرار گرفتند که بیانگر بیشترین ضعف دانشجویان در این زمینه­ها بود. حیطه آشنایی با انواع سرم و آگاهی از اصول سرم درمانی، بیشترین تغییرات یادگیری را نشان داد که بیانگر آن است که آموزش در این حیطه از همه موثرتر بود.
براساس نتایج آزمون آنالیز کوواریانس برای بررسی اثر متغیرهای جنسیت، مربی، معدل و نمره یادگیری قبل از آموزش، تنها اثر نمره یادگیری قبل از آموزش بر یادگیری بعد از آموزش تاثیرگذار بود (001/0P<).

بحث و نتیجه­ گیری

یافته ­های مطالعه حاضر نشان داد که آموزش مبتنی بر شناسایی نیازهای آموزشی دانشجویان موجب افزایش یادگیری آنان در بالین شده است. نتایج مطالعه منصوریان نشان داد که پرستاران بایستی در انجام نقش­ های سنتی خود با توجه به نیازهای جامعه مدرن تحول ایجاد کنند. آگاهی پرستاران در طی انجام کارشان در محیط بالین قابل مشاهده است. آموزش پرستاری باید دانشجویان را برای انجام وظایف حرفه­ای­شان آماده کند (21). نتایج مطالعه حاضر همسو با نتایجPatel و همکاران است. مطالعه آنان نیز نشان داد که آموزش تاثیر مثبتی بر میزان دانش و عملکرد بالینی دانشجویان پزشکی در انجام پروسیجرهایی نظیر سوند­گذاری و جاگذاری لوله تراشه، در محیط­های بیمارستان دارد (22). یافته ­های مطالعه حاج باقری نیز بیانگر میانگین بالای نمرات یادگیری دانشجویان پرستاری در آموزش بالینی بر مبنای فرایند پرستاری و بحث گروهی نسبت به روش سنتی بود (23). نتایج مطالعه خلیفه ­زاده هم نشان داد که بین میانگین مهارت­های بین فردی، حرفه­ای و ارتباطی قبل و بعد از اجرای برنامه نظارت و راهنمایی بالینی، دانشجویان پرستاری گروه مطالعه تفاوت آماری معنی­داری وجود دارد (24). همچنین صفری و صلصالی نیز در پژوهش خود دریافتند آموزش به پرستاران باعث افزایش کارآیی و کیفیت مراقبت می­ شود (25). نتایج مطالعه  Madhavanprabhakaran نشان داد که آموزش به روش شبیه ­سازی شده پیش از بالین موجب افزایش یادگیری بالینی در دانشجویان پرستاری می­گردد (26).
بر اساس نتایج مطالعه حاضر دانشجویان در حیطه توانایی مهارت برقراری ارتباط موثر با بیمار و پرسنل درمان بالاترین میانگین نمره را کسب کردند که بیانگر بیشترین میزان توانایی آنان در این زمینه بود. نوابی و همکاران در تحقیق خود دریافتند میزان عملکرد دانشجویان پرستاری در خصوص ارتباط با بیمار در حد متوسط است (27). نتایج پژوهش Heaven نشان داد که آموزش، میزان آگاهی پرستاران را از مهارت­های ارتباطی افزایش می­دهد اما بایستی به همراه مداخله­ای در محیط بالین صورت گیرد وگرنه تاثیرپذیری کمی خواهد داشت به این معنی که نظارت بالینی همراه با ارائه حمایت به پرستاران، می­تواند کارآیی مهارت­های آموزشی را افزایش دهد (28). ضرورت مبحث برقراری ارتباط به این خاطر است که پرستار، فردی است که به­علت تماس روزانه با بیمار باید نقش­ های مختلفی را ایفا نماید تا بتواند به نحو مطلوبی خدمات حرفه­ای خود را ارائه دهد. پرستار لازم است به درستی مشاهده نماید، ارزیابی کند و پاسخگوی نیازهای بیماران باشد و انجام چنین وظایفی، نیاز به داشتن درک و مهارت در برقراری ارتباطات انسانی دارد.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که حیطه تفسیر آزمایشات از بالاترین نیاز آموزشی برخوردار است. با توجه با اینکه پرستاران باید از دانش کافی در مورد تفسیر آزمایشات برخوردار باشند تا سریعاً موارد غیرطبیعی را به پزشک گزارش کنند، لذا توجه و آموزش بیشتر دانشجویان در این زمینه در بالین باید لحاظ گردد. این نتایج هم­راستا با نتایج خزاعی و صالحی است. نتایج مطالعه آنان نشان داد که نیازهای آموزشی دانشجویان پرستاری در دروس بالینی نظیر تفسیر آزمایشات و آموزش CPR در حد خیلی زیاد است (29). در مطالعه نصیریانی نیز، دانش­ آموختگان جدید پرستاری مهارت خود را در مورد انجام و تفسیر نمونه ­های آزمایشگاهی در حد متوسط اعلام کردند (30). همچنین نتایج مطالعه تابعی نشان داد که میزان آگاهی دستیاران رشته­ های داخلی، جراحی، اطفال و زنان از تست ­های شایع آزمایشگاهی به میزان کم و زیر50 درصد بوده است که این مطلب موید لزوم بازنگری در برنامه آموزشی دانشجویان پزشکی می­ باشد (31). مطالعه ثابتی نیز نشان داد که 7/56 درصد از دانشجویان ترم آخر پرستاری مهارت انجام و تفسیر آزمایشات تشخیصی را دارند (32).
در مطالعه حاضر دو حیطه دیگری که در رده­های بعدی بیشترین نیاز آموزشی قرار گرفتند، حیطه توانایی انجام امور خاص نظیر خون­گیری و تعویض پانسمان و حیطه توانایی اجرای انواع تزریقات بود. مطالعه گل علی­ پور نشان داد که 7/71 درصد کار­آموزان رشته پزشکی فاقد مهارت لازم در انجام تزریقات و 2/74 درصد فاقد مهارت لازم در انجام پانسمان زخم بوده ­اند (33). نتایج مطالعه دیگری حاکی از آن بود که میزان آگاهی و عملکرد دانشجویان رشته پزشکی قبل از گذراندن دوره آموزشی در زمینه­ هایی نظیر بررسی علایم حیاتی، تزریقات پایین بوده و بعد از اجرای برنامه آموزشی افزایش یافته است (34). در پژوهش ثابتی و همکاران نیز مهارت کامل از نظر دانشجویان پرستاری ترم آخر در گرفتن نمونه خون وریدی به میزان 3/78 درصد گزارش شد. در حالی­که این مهارت برای گرفتن نمونه خون شریانی 35 درصد بود که حاکی از کمبود مهارت دانشجویان می­باشد (32). لذا با توجه به اینکه یکی از وظایف پرستاران گرفتن نمونه خون جهت انجام آزمایشات تشخیصی است، لذا مربیان پرستاری باید در فرصت­های مناسب بر بالین بیمار این موارد را آموزش دهند.
نتایج مطالعه حاضر بیانگر آن بود که بعد از اجرای آموزش، بیشترین تغییرات یادگیری در بالین، در ارتباط با حیطه شناخت انواع سرم­ها و توانایی اجرای آن توسط دانشجویان مشاهده شد. نتایج مطالعه قلی­زاده پاشا و همکاران نشان داد که میزان آگاهی پرستاران از سرم­ها بسیار نامطلوب است. این مطلب بیانگر آن است که پرستاران فارغ­ التحصیل آشنایی و مهارت لازم را در زمان تحصیل کسب ننمودند (35). Razavykia در مطالعه خود بیان می­کند 5/53 درصد دانشجویان قادر هستند مطالب آموخته شده را بر بالین بیمار اجرا نمایند (17). این مسئله نشانگر ضعف عملی دانشجویان در حیطه بالین می­باشد. بنا به پژوهش وهابی و همکاران 23/54 درصد دانشجویان پرستاری وضعیت آموزش بالینی را در حیطه دستیابی به اهداف و برنامه آموزشی در حد متوسط و 80 درصد مربیان در حد خوب ارزیابی کردند. این اختلاف معنی­دار، شاید به این علت باشد که بیشتر مربیان، صرف ارایه طرح درس بالینی به آموزش دانشکده و دانشجویان را به منزله انجام کلیه وظایف خود می­ دانند در حالی­که دانشجویان با مشاهده عدم تعهد مربیان به اجرای دقیق و کامل طرح درس و جدول زمانی کارآموزی آن را بهانه­ای برای عدم توجه به انجام تعهدات خود می ­دانند (11).
از این پژوهش حاضر چنین نتیجه ­گیری می­شود که برای ارتقای سطح دانش و عملکرد بالینی دانشجویان بایستی آموزش بر پایه شناسایی نیازهای آموزشی آنان پایه ­ریزی گردد تا بتواند منجر به ارتقاء میزان یادگیری دانشجویان شود. لذا توصیه می­شود مراکز آموزشی چارچوب یا لیستی از اهداف و نیازهای آموزشی برای هر یک از کارآموزی­های دوره پرستاری طراحی نمایند تا ضمن مشخص شدن عناوینی که طی هر دوره می­ بایست آموزش داده شود، هدف نهایی که یادگیری دانشجو و رضایت­مندی وی از دوره گذرانده شده می­باشد، نیز حاصل گردد.
از جمله محدودیت­ های مطالعه تکمیل پرسشنامه صرفاً توسط دانشجویان بود، در این خصوص توصیه می­شود جهت جلوگیری از غیرواقعی پر نمودن پرسشنامه توسط دانشجویان، ارزشیابی مربی نیز ملاک ارزیابی میزان یادگیری دانشجویان قرار گیرد. همچنین این مطالعه برای دانشجویان ترم سوم پرستاری انجام شده است، لذا تجربه این روش روی دانشجویان سایر ترم­ها نیز می­تواند مکملی برای یافته­های این مطالعه باشد.
قدردانی
بدین­وسیله از کلیه اعضاء محترم هیات علمی دانشکده پرستاری بابل و دانشجویان عزیزی که ما را در انجام این پژوهش یاری نمودند، کمال تشکر را داشته و از معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی بابل که هزینه مالی این پژوهش را تقبل نمودند صمیمانه سپاسگزاری می­نماییم. این مطالعه حاصل طرح پژوهشی به شماره 9337623 مصوب تاریخ 26/ 01/1393 و دارای کداخلاق 4026 است.



 
فهرست منابع
1. Firoozehchian F, Taheri Ezbarmi Z, Dadgaran I. Nursingin-Midwifery students and teachers views of effective factors in clinical education. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2012; 47: 1832 –7. [DOI:10.1016/j.sbspro.2012.06.908]
2. Habibi H, Raiesifar A, Khaghanizade M, Mahmudi H, Seyed Mazhari M, Ebadi A. The Effect of Applying Direct Observation of Procedural Skills (DOPS) on Nursing Students' Clinical Skills: A Randomized Clinical Trial. Global Journal of Health Science 2015; 7 (7): 17-21.
3. Hemmati Maslakpak M, Khalilzadeh H. [Nursing Students' Perspectives on Effective Clinical Education]. AQualitative Study. Iranian Journal of Medical Education 2012; 11(7): 718-27. [Persian]
4. Ironside PM, McNelis AM, Ebright P, Clinical education in nursing: Rethinking learning in practice settings. Nurs Outlook 2014; 62 (3):185-91. [DOI:10.1016/j.outlook.2013.12.004]
5. McKenna L,Wellard S. Discursive influences on clinical teaching in Australian undergraduate nursing programs. Nurse Education Today 2004; 24 (3): 229–35. [DOI:10.1016/j.nedt.2003.12.009]
6. Caliskan N, Ozturk D, Gocmen Baykara Z, Korkut H, Karadag A. The effect of periodic training on the clinical application of nursing students' psychomotor skills. Procedia - Social and Behavi- oral Sciences 2012; 47: 786 –91. [DOI:10.1016/j.sbspro.2012.06.735]
7. Elbas NO, Bulut H, Demir SG, Yuceer S. Nursing students' opinions regarding the clinical practice guide. Procedia-Social and Behavioral Sciences 2010; 2 (2): 2162-5. [DOI:10.1016/j.sbspro.2010.03.299]
8. Valizadeh L, Amini A, Fathi-Azar E, Ghiasvandian SH, Akbarzadeh B. The Effect of Simulation Teaching on Baccalaureate Nursing Students' Self-confidence Related to Peripheral Venous Catheterization in Children: A Randomized Trial. Journal of Caring Sciences 2013; 2 (2): 157-64.
9. Rassool GH, Rawaf S. Learning style preferences of undergraduate nursing students. Nursing Standard 2007; 21 (32): 35-41. [DOI:10.7748/ns2007.04.21.32.35.c4495]
10. Lee NJ, Chae SM, Kim H, Lee JH, Min HJ, Park DE. Mobile-Based Video Learning Outcomes in Clinical Nursing Skill Education A Randomized Controlled Trial. Wolters Kluwer Health, Inc 2016; 34 (1): 8-16.
11. Siavash Vahabi Y, Ebadi A, Rahmani R, Tavallaei A, Khatouni AR,Tadrisi SD, et al.[Comp- arison of the status of clinical education in the views of nursing educators and students]. Educ Strategy Med Sci 2011; 3(4): 179-82. [Persian]
12. Jamshidi L. The challenges of clinical teaching in nursing skills and lifelong learning from the standpoint of nursing students and educators. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2012; 46:3335 – 8. [DOI:10.1016/j.sbspro.2012.06.062]
13. Anbari Z, Ramezani M. [The obstacles of clinical education and strategies for the improvement of quality of education at Arak University of Medical Sciences in 2008]. Amuj 2010; 13 (2): 110-18. [Persian]
14. Mannix J, Faga P, Beale B, Jackson D. Towards sustainable models for clinical education in nursing:An on-going conversation. Nurse Education in Practice 2006; 6 (1):3–11. [DOI:10.1016/j.nepr.2005.05.004]
15. Zareiyan Jahromi A, Ahmadi F. [Learning Needs Assessment in Bachelor of Nursing: a Qualitative Research]. Iranian Journal of Medical Education 2005; 5 (2): 86-98. [Persian]
16. Bourgeois SH, Drayton N.Ann-Marie Brown. An innovative model of supportive clinical teaching and learning for undergraduate nursing students: The cluster model. Nurse Education in Practice 2011; 11 (2):114-18. [DOI:10.1016/j.nepr.2010.11.005]
17. Razavykia M. Evaluation of the educational needs in the nursing students of the Islamic Azad University of Hamedan 2010. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2012; 31: 564 –67. [DOI:10.1016/j.sbspro.2011.12.104]
18. Karadag A, Caliskan N, Korkut H, Gocmen Baykara Z, Ozturk D. The effect of simulation training on the learning of some psychomotor skills by first year nursing students: the case of Turkey. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2012; 47: 781–85. [DOI:10.1016/j.sbspro.2012.06.734]
19. Nielsen A, Noone J, Voss H, Mathews L. Preparing nursing students for the future: An innovate ve approach to clinical education. Nurse Education in Practice 2013 ;13 (4): 301-09. [DOI:10.1016/j.nepr.2013.03.015]
20. Frazer K, Connolly M, Naughton C, Kow V. Identifying clinical learning needs using structured group feedback: First year evaluation of pre-registration nursing and midwifery degree programmes. Nurse Education Today 2014; 34 (7): 1104–08. [DOI:10.1016/j.nedt.2014.02.003]
21. Mansoorian MR, Hosseiny M.H, Khosravan SH, Alami A, Alaviani M. Comparing the Effects of Objective Structured Assessment of Technical Skills (OSATS) and Traditional Method on Learning of Students. Nurs Midwifery Stud. 2015; 4(2):1-5. [DOI:10.17795/nmsjournal27714]
22. Patel M, Oosthuizen G, Child S, Windsor JA. Training effect of skills courses on Confidence of junior doctors performing clinical procedures. Journal of the New Zealand Medical Association.2008; 121: 1275-9.
23. Adib-Hajbaghery M, MirBagher N, Heidari S.[Clinical Nursing Education Based on Nursing Process and Group Discussion]. Iranian Journal of Medical Education 2012; 11 (7): 728-34. [Persian]
24. Khalifezadeh A, Salehi S, Hassanzadeh A. [The effects of clinical supervision program application on nursing]. Iranian Journal of Medical Education 2001; 1 (3): 37-41. [Persian]
25. Safari M,Salsali M,Ghofranipour F.Effect of nursing education through group discussion on the quality of nursing care of patients with myocardial infarction. Annals of Military and Health Sciences Research 2004; 2 (4): 437-41.
26. Madhavanprabhakaran G, Al-Khasawneh E Wittmann L. Perceived Benefits of Pre-Clinical Simulation-based Training on Clinical Learning Outcomes among Omani Undergraduate Nursing Students. Sultan Qaboos University Med J 2015; 15 (1): 105–11.
27. Navabi N, Asri M. [Practice rate of nursing students about communication with patients, Tonekabon Shahid Rajai Hospital].JBUMS 2003; 5 (5): 48-51. [Persian]
28. Heaven C, Clegg J, Maguire P. Transfer of Communication Skills Training from Workshop to Workplace: The Impact of Clinical Supervision. Patient Education and Counselling 2006; 60(3): 313 –25. [DOI:10.1016/j.pec.2005.08.008]
29. Khazaei T, Salehi F. [Evaluation of the Complementary Educational Needs in the view of the Nursing Students of the University of Medical sciences of Birigand]. Birjand University of Medical Sciences 2007; 4 (1-4): 47-52. [Persian]
30. Nasiriani Kh, Farnia F, Salimi T, Shahbazi L, Motavasselian M. [Nursing Graduates' Self-assessment of their Clinical Skills Acquired in Medical-Surgical Wards]. Iranian Journal of Medical Education 2006; 6 (1): 93-100. [Persian]
31. Tabeei H, Safaeia A, Tabeei Z. [Clinical Evaluation of Medical Assistants skills of clinical laboratory tests].Journal of Medical Council of Iran 2008; 26 (2): 201-4. [Persian]
32. Sabeti F, Akbari-Nassaji N, HaghighyZadeh MH. [Nursing Students' Self-Assessment Regarding Clinical Skills Achievement in Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences].Iranian Journal of Medical Education 2011; 11 (5): 506-15. [Persian]
33. Golalipour MJ, KHodabakhshi B, Vaghari GH. [Evaluation of practical skills of clinical medical student in Gorgan University]. Iranian Journal of Medical Education 2002; 2: 26-26. [Persian]
34. Mardani M, Shams Khoramabadi M, mosadegh A A, rezapoor S. [Investigation of educational impact on emergency clinical skills of medical students of Lorestan University of medical sciences]. yafte 2011; 12 (3):45-50. [Persian]
35. Gholizadeh Pasha R, Hassanjani Roshan M. [Knowledge of nurses about using vials and electrolytes, Tehran and Babol Medical Universities, 2002]. JBUMS 2003; 5 (5) :52-5. [Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Goli-Roshan S, Aziznejad-Roshan P, khafri S, Gholizadah-Gardrodbary M. The Effect of Training Based on Educational Needs on Clinical Learning of Undergraduate Nursing Students. RME 2017; 9 (2) :12-3
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-416-fa.html

گلی روشن صغری، عزیزنژاد روشن پروین، خفری ثریا، قلی زاده گردرودباری محمد. تاثیر آموزش مبتنی بر نیازهای آموزشی بر یادگیری بالینی دانشجویان کارشناسی پرستاری. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1396; 9 (2) :12-3

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-416-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 2 - ( 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education