پژوهش در آموزش علوم پزشکی

  مقدمه: بلایا رخدادهایی هستند که اوضاع طبیعی موجود را به هم می ریزند و سطحی از رنجش را ایجاد می کنند که از ظرفیت و تطابق جامعه تحت تاثیر فراتر می رود. بعضی از این رخدادها ناشی از عوامل طبیعی است. ایران به لحاظ تنوع و تعداد حوادث طبیعی یکی از کشورهای بلا خیز دنیا است و زلزله و سیل به عنوان مهمترین بلایای طبیعی در کشور مطرح هستند. آگاهی کادر درمان به ویژه پرستاران درباره مقابله با این حوادث از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بدین لحاظ تحقیقی با هدف تعیین وضعیت آموزش پرستاران در رابطه با مقابله با حوادث غیر مترقبه در سال 1383 در بیمارستان شهید بهشتی انزلی انجام شد.

  روش کار: در یک مطالعه توصیفی 50 پرستار و بهیار شاغل در بیمارستان شهید بهشتی انزلی به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ها پرسش نامه بود.

  یافته ها: یافته ها نشان داد که سابقه کار اکثریت نمونه ها (52%) بالاتر از 15 سال بود. 78% نمونه ها پرستار و 22% بهیار بودند. در رابطه با گذراندن دوره آموزشی در 3 سال گذشته فقط 14% دوره احیای قلبی ، مغزی و ریوی را گذرانده و هیچ کدام از نمونه ها دوره های حمل مصدوم، کنترل خونریزی، پانسمان و بانداژ، سوختگی، مسمومیت ها، اطفاء حریق، عملیات نجات پس از وقوع زلزله یا سیل را نگذرانده بودند. اکثریت (5/65%) موافق بودند که آموزش موارد فوق در دوران دانشجویی در حد متوسط موثر است. 1/11% عضو کمیته حوادث غیر مترقبه بودند و برای آنها دوره آموزشی برگزار شده بود. هیچ کدام عضو سازمان هلال احمر نبودند. اکثریت (92%) با تشکیل تیم عملیات نجات در بیمارستان ها موافق بودند. 62% در دوران اشتغال خود در حادثه غیر مترقبه قرار گرفته بودند و عملکرد خود را 5/43% متوسط و 34% ضعیف می دانستند. اکثریت موافق بودند که دوره های آموزشی حوادث غیر مترقبه برای همه مردم اجرا گردد. در صورت وقوع سیل یا زلزله اکثریت (83%) امکانات موجود را ناکافی می دانستند. از نظر نمونه ها مهم ترین عامل جهت عملکرد مناسب در زمان وقوع حادثه به ترتیب امکانات (58%) مدیریت قبل از بحران (5/50%) آموزش قبل از وقوع حادثه (42%) و مدیریت بعد از بحران (10%) بود.

  بحث و نتیجه گیری : مدیران بیمارستان ها باید ضمن کسب اطلاعات لازم در زمینه مدیریت بحران با تدوین برنامه های مدون آموزشی اقدام به آموزش پرسنل در رابطه با فوریت ها و کمک های اولیه نمایند و نه تنها موجب افزایش مهارت آنان در زمینه های مختلف کاری گردند، بلکه باعث مشارکت فعال آنان همراه با اعتماد به نفس کافی در زمان بروز حوادث شوند.