پژوهش در آموزش علوم پزشکی

  مقدمه: آموزش فرآیندی متقابل است که طی آن یادگیری صورت می­گیرد و از طریق آن رفتارهای فرد تحت تأثیر واقع می­گردد. هدف از آموزش به بیمار کمک به فرد جهت بهبود زندگی، رسیدن به حداکثر رشد جسمی ـ روانی و تقویت اعتماد به نفس می­باشد. پرستاران نسبت به سایر کارکنان کادر درمان بیشتر در تماس مداوم با بیمار و خانواده وی هستند و بنابراین بهتر می­توانند نیازهای آموزشی بیمار را شناسایی و در جهت رفع آن بکوشند. هدف از این مطالعه تعیین مهم­ترین عوامل بازدارنده و تسهیل کننده در امر آموزش به بیمار از دیدگاه پرستاران بیمارستان­های دولتی شرق گیلان بود.

  روش­ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - مقطعی است و واحدهای مورد پژوهش پرستاران (پرستارو بهیار) بودند. محل پژوهش را بیمارستان­های دولتی شرق گیلان تشکیل می­دادند. ابزار گردآوری داده­ها، پرسشنامه‌­ی مشتمل بر 4 بخش که قسمت اول اطلاعات دموگرافیک، قسمت دوم 16 عبارت برای بررسی اهمیت آموزش به بیمار تنظیم شده بود. قسمت سوم و چهارم پرسشنامه برای تعیین مهم­ترین عوامل تسهیل کننده و بازدارنده آموزشی به بیمار تنظیم شده که هر قسمت شامل 10 عبارت بود. جهت تعیین اعتبار علمی پرسشنامه از روش اعتبار محتوی و اعتماد علمی آن از آزمون مجدد استفاده شد.برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آمار توصیفی استفاده گردید.

  یافته­ها: مهم­ترین عامل تسهیل کننده آموزش به بیمار علاقه و مشارکت بیمار در برنامه‌­یزی و اجرای آموزش بیان شد (میانگین 56/4 و انحراف معیار52/0) و کمترین عامل تسهیل کننده، انتخاب و آموزش کادر ویژه برای انجام آموزش به بیمار بود (میانگین 23/3 و انحراف معیار7/0). نتایج نشان داد که مهم­ترین عامل بازدارنده در امر آموزش به بیمار، نداشتن دانش و مهارت از سوی آموزش دهنده برای شناخت نیازهای یادگیری بیمار (با توجه به نوع بیماری) بود (میانگین 53/4 و انحراف معیار 61/0) و کمترین عامل بازدارنده، مخالف بودن جنسیت آموزش دهنده با بیمار ذکر شده است (میانگین 19/3 و انحراف 37/1).

  نتیجه­گیری: با توجه به نقش بسیار مهم علاقه و مشارکت بیمار و همچنین ارتباط خوب پرستار با بیمار، استفاده از روش های دیداری و شینداری می تواند سبب افزایش میزان مشارکت و تسهیل در شناخت نیازهای یادگیری بیمار گردد.