[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 8، شماره 1 - ( 1395 ) ::
جلد 8 شماره 1 صفحات 11-3 برگشت به فهرست نسخه ها
تبیین تجارب پزشکان اورژانس ازموانع گرفتن شرح حال و انجام دقیق معاینه فیزیکی بیمار: یک مطالعه کیفی
علی پورقره خان، داود حکمت پو*، نبی مهدویان، مهین زارعی، ام البنین کریمی
گروه پرستاری، دانشگاه علوم پزشکی اراک. اراک،ایران. ، dr_hekmat@arakmu.ac.ir
واژه‌های کلیدی: تحلیل محتوا، تجارب پزشکان اورژانس، معاینه فیزیکی بیمار، مطالعه­ کیفی
متن کامل [PDF 396 kb]   (2917 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (7621 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: آموزش بالینی
متن کامل:   (2493 مشاهده)

مقدمه

اهمیت شرح حال به حدی است که حتی در غیاب معاینات بالینی و نتایج آزمایشگاهی، پزشکان را در بیش از هشتاد درصد موارد به تشخیص صحیح راهنمایی کرده ­است (1،2). ثبت یافته­ ها در طی مدت بستری، سیر بیماری و خلاصه­ سازی پرونده از اصولی­ ترین بخش­ های مدارک پزشکی می­ باشند که تهیه و تنظیم این گزارشات علاوه بر کمک به تشخیص و اداره بیمار در طی مدت بستری، از عواقب نامطلوب پزشکی، اقتصادی و قضایی برای بیمار، پرسنل پزشکی و بیمارستان پیش گیری می­نماید (7-3). باتوجه به اهمیت موضوع و لزوم اخذ شرح­حال دقیق ازبیماران، تاکنون روش­های متعددی طراحی و اجرا شده و بهبود روش­های اخذ شرح­حال یکی از دغدغه­هـای دانشـکده­ های معتبر پـزشکی دنیا بـوده­ اسـت و همیشه نحوه ­ی اخذ آن یکی از امتحانات مهم ورودی دانشگاه معتبر دنیا در زمان اخذ پـذیرش بـرای ادامه تحصیـل اسـت. (9-8). در مطالعه­ ای که در بیرجند در سال 1390 انجام شد،بالاترین میانگین نمره از عوامل انگیزشی در گرفتن شرح حال مربوط به گزینه ­ی "گرفتن شرح ­حال پایه ­ای برای تشخیص درست و درمان" بود و بالاترین میانگین نمره از عوامل بازدارنده در گرفتن شرح ­حال مربوط به گزینه­ ی "گرفتن شرح­ حال تنها برای انجام رفع تکلیف بود". در بررسی عملکرد درمعاینه فیزیکی، 95 درصد دانشجویان بیمار را مشاهده و لمس کرده ­بودند ولی تنها 2/16 درصد آنان معاینات دقیق را انجام داده ­بودند (10). در مطالعه دیگری که در دانشگاه علوم­پزشکی سمنان توسط کاهویی و همکاران انجام شده میزان آگاهی و عملکرد دستیاران و دانشجویان پزشکی دانشگاه علوم­پزشکی سمنان نسبت به مستند سازی مراقبت­های ارایه­شده به بیمار از دیدگاه پزشکی قانونی مورد بررسی قرارگرفته و به این مورد اشاره شده از جمله عواملی که در طرح دعاوی، پزشک نتوانسته از خود دفاع کند، عدم تکمیل پرونده بیمار بوده­است. نتایج این مطالعه نشان داد که40 درصد دستیاران از جنبه­های قانونی مستندسازی اطلاع داشتند، 2/25 درصد از نحوه کاربرد اختصارات در ثبت تشخیص نهایی و اعمال جراحی اطلاع داشتند (11). در مطالعه دیگری که در دانشگاه علوم­پزشکی مازندران درسال 1383 انجام شد میزان آگاهی، نگرش و عملکرد ٢٠٧ دانشجوی پزشکی بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم­ پزشکی مازندران مورد بررسی قرارگرفت. یافته­ ها نشان داد که اکثریت جامعه مورد بررسی نسبت به اصول پرونده نویسی، آگاهی ضعیفی داشتند (12). در پژوهشی که توسط غفاری و همکاران انجام شد اجزا و پارامترهای مهم برنامه آموزشی دوره دکترای ­عمومی پزشکی برخی دانشکده­های پزشکی معتبر و نوآور از قاره­های مختلف جهان که به صورت هدفمند انتخاب شده­اند، مورد بررسی قرارگرفت. شاخص­های فوق در برنامه آموزشی دانشکده پزشکی ایران در 1/9 درصد موارد به طور کامل و در5/54 درصد به طور نسبی رعایت شده و متاسفانه در4/36 درصد اصلا رعایت نمی­شود که نشانگر شکاف وسیع بین کوریکولوم آموزش پزشکی کشور با کوریکولوم­ های آموزش پزشکی دانشگاه­های مورد مطالعه­است (13). با نگاهی اجمالی به مطالعات انجام شده درباره شرح ­حال ­گیری و معاینه دقیق بیماران مشخص می­شود که آموزش پزشکی نتوانسته است به پزشکان آگاهی، نگرش و عملکرد کافی را منتقل  نماید. از طرفی پزشکان عمومی بدلایل مختلف از انجام شرح حال­گیری و معاینه دقیق بیماران اجتناب می­کنند به­نحوی که هر کدام مانعی را برای این عملکردشان ذکر می­ کنند. بنابراین باتوجه به اهمیت موضوع، مطالعه حاضر با هدف تبیین تجارب اورژانس از موانع گرفتن شرح حال و انجام دقیق معاینه فیزیکی بیمار انجام ­شد 

روش ­ها  

در مطالعه حاضر از تحقیق کیفی به روش تحلیل محتوی استفاده­ شد. این روش معمولاً زمانی استفاده می­شودکه هدف مطالعه تبیین پدیده تحت بررسی باشد (14) هدف در این مطالعه تبیین تجارب پزشکان عمومی ازموانع اخذ شرح­ حال و معاینه فیزیکی دقیق بیماردر اورژانس بیمارستان امام ­حسین (ع) شهربیجار، دانشگاه علوم ­پزشکی کردستان سال 1394 بود. باتوجه به اینکه تحلیل محتوای تجارب مشارکت ­کنندگان درباره این پدیده می­تواند به توصیف و تبیین آن بیانجامد تحلیل کیفی محتوی رویکرد پژوهشی مناسبی برای هدف فوق بود که در آن کدگذاری و شکل­ گیری طبقات به طورمستقیم و با یک روش استقرایی از داده­ های خام بدست می­ آید (15-14). این روش به منظور مطالعه محتوی ارتباط (گفتار، متون نگارش­شده، مصاحبه­ ها و تصاویر) بکار گرفته­ می­ شود (16). در این مطالعه سوال پژوهش این بود: «تجربه کاری شما درمورد موانع تاثیرگذار در عدم شرح­ حال­گیری و معاینه فیزیکی دقیق چیست؟». در این پژوهش تعداد 18 نفر از پزشکان عمومی شاغل در آن مرکزکه حداقل چهار ماه در اورژانس مشغول بکار بودند و یا قبلاً حداقل به مدت چهار ماه دراورژانس فعالیت داشتند وارد مطالعه شدند. روش جمع ­آوری داده ­ها مصاحبه نیمه ساختار یافته ­بود این نوع مصاحبه به دلیل انعطاف­ پذیری و عمیق بودن داده­ها برای پردازش داده ­های کیفی مناسب است (17). مصاحبه­ ها باز و نیمه ساختار یافته و با موافقت آگاهانه مشارکت­ کنندگان ضبط و به صورت بازنویسی تحلیل کردید. میانگین مدت مصاحبه بین 15-20 دقیقه بود که بصورت تک نفره انجام شد و تمامی آن­ها پس از ضبط به صورت دست نوشته درآمد چند بار به این مصاحبه ­ها گوش داده ­شد و برای تجزیه و تحلیل داده­ها از تحلیل محتوای کیفی استفاده­ شد. تحلیل محتوی کیفی به منظور تفسیر ذهنی محتوی داده ­های متنی بکار می­رود و کدهای حاصل از داده­ ها از طریق یک طبقه ­بندی سیستماتیک مورد شناسایی قرارمی­ گیرد (18). در مصاحبه نیم ه­ساختارمند Semi-Structured Interview هرچند برای محقق، پرسش براساس اطلاعات از قبل لازم است اما سوالات از قبل مشخص نیست و جریان سوالات تا حدی متکی به سوالاتی است که در تعامل مصاحبه­ کننده و مصاحبه شونده پیش می­آید (15). بنابراین کدها براساس واحدهای معنایی برگرفته از توصیفات مشارکت­ کنندگان استخراج و براساس شباهت­ ها و تفاوت ­ها طبقه­ بندی گردید و واحدهای معنایی که بیانگر مفاهیم مشابه بودند درون کدها قرارگرفته و کدهای اولیه استخراج شدند و با ادامه غوطه­ وری در داده­ ها و جستجوی مستمر در بین کدها و باتوجه به هم ­پوشانی آن­ها کدهای ثانویه استخراج و  طبقه­ بندی شد. برای بالا بردن استحکام علمی (اعتبارداده ­ها) از روش­ های خاص تحقیقات کیفی مانند Peer Check، External Check و Member Check (پس از تجزیه و تحلیل هر مصاحبه دوباره به مصاحبه­ شوندگان مراجعه و صحت مطالب استخراج شده با نظر وی بررسی مجدد شده و در صورت نیاز تغییرات لازم داده­شد). همچنین تک ­تک متن مصاحبه ­ها، کدهای اولیه و کدهای ثانویه به اساتید بالینی و متبحر در تحقیق کیفی ارائه شد و نظرات آن­ها گرفته و در استخراج و نام­ گذاری کدها و همچنین ادغام موارد مشابه مورد استفاده قرارگرفت. برای تضمین معتبر بودن (Credibility) یا اطمینان به صحت داده­ها از تکنیک تلفیق زمان (نمونه­ گیری در شیفت­ های مختلف بخش اورژانس) استفاده ­شد. هم چنین از شیوه حداکثر تنوع (Maximum Variance of Sampling) یعنی از پزشکان دارای سوابق کاری مختلف خدمت در بخش اورژانس استفاده­ گردید. مشکل مهمی که در اجرای این پژوهش مکرر اتفاق افتاد عدم انجام مصاحبه در وقت تعیین شده­ بود که به دلیل وجود بیمار در بخش اورژانس و مسایل شخصی پزشکان، زمان مصاحبه تغییر می­ کرد. در این مطالعه پس از اخذ رضایت آگاهانه، ملاحظات اخلاقی مانند انجام مصاحبه در محیط خصوصی، محرمانه ماندن تمام مصاحبه ­ها و حفاظت کامل   آن­ها و معدوم نمودن مصاحبه­ ها پس از استخراج نتایج و آزاد بودن مشارکت­ کنندگان از ادامه مصاحبه رعایت شده ­است

یافته ­ها

داده­ های به دست آمده از مصاحبه با مشارکت­ کنندگان، نتیجه تجارب مشارکت ­کنندگان درعوامل دخیل در عدم گرفتن شرح حال و انجام معاینه فیزیکی و ثبت آن بصورت دقیق به روش علمی و مبتنی بر تحقیقات کیفی بیان­ شده ­اند. در تجزیه و تحلیل داده ­ها تعداد 43 کد اولیه استخراج شد که با در نظر گرفتن هم ­پوشانی و ادغام آن­ها 20 کد اولیه حاصل­ گردید. در ادامه بررسی و تحلیل مستمر داده­ ها به پنج کد ثانویه یا موانع اصلی طبقه ­بندی شد (جدول 1):

  1. موانع آموزشی
  2. موانع فرهنگی
  3. موانع مادی یا جنبه های اقتصادی
  4. عدم ­آگاهی به مسایل قانونی

       5.نقص سیستم اجرایی و نظارتی 

         AWT IMAGE

موانع آموزشی: یکی از تجاربی که اکثر مشارکت ­کنندگان به  آن تاکید زیادی داشتند در این دسته قرار می­ گرفت. آن­ها کراراً تاکید می­ کردند که سیستم آموزشی ما اصولی نیست، یعنی بین تئوری تا عمل فاصله زیادی هست.

پزشک شماره 3 درخصوص علل آموزشی اظهارداشت"چون محیط کاری با محیط دوران تحصیل تفاوت فاحشی دارد بیشتر به روتین کاری اکتفا می­کنیم و به مرور زمان اطلاعات دوران تحصیل نیز فراموش می­ شود".

پزشک شماره 6 در این زمینه می­ گوید «اکثر ما هنوز در گرفتن شرح­ حال­ گیری و معاینه فیزیکی اصولی مهارت کافی نداریم که به نحوه آموزش غیراصولی و نادرست دوران تحصیل بر می­ گردد».

پزشک شماره 10 اظهار داشت: «بیشترتمرکز ما برشکایت اصلی بیمار است چون که گرفتن شرح­ حال کلی و معاینه فیزیکی کامل ممکن است به یافتن نکات جدیدی منجر شود که هم باعث افزایش کار ما شود و هم ما در رسیدن به تشخیص دچار تردید شویم».

پزشک شماره 12 در مصاحبه عنوان نمود: «یکی از دلایل اصلی این امر نداشتن مطالعه وبه روز بودن ما می­ باشد و توجه به اهمیت شرح­ حال برای رسیدن به تشخیص است که می ­توان گفت یک شرح­ حال باید تا 80 درصد ما را به تشخیص برساند».

موانع فرهنگی: فرهنگ هر جامعه یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار در مناسبات اجتماعی افراد در یک جامعه است که بر تمامی جوانب زندگی سایه می­ اندازد و آنها را تحت شعاع خود قرار می­ دهد و اکثر مشارکت­ کنندگان علل فرهنگی رایکی از مهمترین عوامل برشمردند؛

پزشک شماره 1 در رابطه با علل فرهنگی در اظهارات خود بیان نمود:"یکی از دلایل مهم در عدم گرفتن شرح ­حال و معاینه فیزیکی این است که بیماران و همراهان بیمار        شرح­ حال درستی نمی ­دهند و ما در این زمینه مشکل داریم که گاه اطلاعات غلط به ما می ­دهند".

پزشک شماره 7 اظهار نمود: "عجله فراوان بیماران سرپایی و همراهان آن­ها و اعتراض بیش از اندازه به معطل شدن مانع گرفتن شرح­ حال کامل و معاینه فیزیکی دقیق بیماران دیگر و حتی خود بیمار می ­شود".

پزشک شماره 13 اظهار نمود: "بیماران دربیان مسایل جنسی و مسایل ژنیتال بیش از اندازه خجالتی هستند و اگر در این زمینه ­ها که با باور آن­ها کمی تناقض داشته ­باشد آن را بیان نمی­ کنند".

موانع مادی یا جنبه ­های اقتصادی: یکی دیگر ازعوامل تاثیرگذار در محیط کاری ما و ارایه خدمت ما به ارباب رجوع مسایل مادی است و اقتصاد نیز بر تمامی جوانب زندگی حتی انجام وظیفه تاثیر می­گذاردکه اکثر پزشکان این دلیل را نیز یکی از عوامل بر می­ شمردند؛

پزشک شماره 9 در مصاحبه خود عنوان نمود: «چون تعرفه­ ها غیرواقعی است و مبنای دریافتی ما تعداد ویزیت بیشتر بیمار است ترجیح می­ دهم بیماران بیشتری را ویزیت کنم که این مقوله خود منجر به انجام معاینات سطحی می­ شود».

پزشک شماره 4 در بیان تاثیر علل مادی اظهار نمود: «چون دریافت حق­ الزحمه در یک بیمار سرپایی و یک بیمار بدحال فرقی ندارد ترجیح می­دهم بیشتر بیماران سرپایی را ویزیت نمایم که هم درآمد بیشتری داشته ­باشم و هم کمتر دچار دردسر شوم».

عدم آگاهی به مسایل قانونی: یکی از تجاربی که اکثر مشارکت­ کنندگان به آن تاکید زیادی داشتند عدم­ آگاهی به موارد قانونی معاینه و ثبت دقیق شرح ­حال بیماران اورژانس بود؛

پزشک شماره 9 در مصاحبه خود بیان نمود: «حتی اگر شرح حال کامل بگیریم و معاینه فیزیکی دقیقی نیز انجام دهیم اکثر ما چون هنوز دچار مشکلات قانونی نشده ­ایم آن­ها را ثبت نمی ­کنیم».پزشک شماره 17 گفت: «یکی از مشکلات ما در زمینه شرح ­حال­ گیری عدم آگاهی از اهمیت مستندات برای جنبه ­های قانونی است».

نقص سیستم اجرایی و نظارتی: در تمامی امور اداری و حتی سایر حرفه­ ها لازمه درست انجام شدن کارها داشتن یک سیستم اجرایی درست و همچنین سیستم نظارتی دقیق که مکمل آن است می­ باشد. از عوامل دیگری که اکثر مشارکت­ کنندگان به آن اشاره داشتند به نحوه طراحی و اجرایی شدن معاینات توسط سیستم و همچنین عدم وجود سیستم نظارتی بود؛در این خصوص پزشک شماره12 اظهار داشت: «تعداد بیماران نسبت به تعداد پزشکان خیلی زیاد است و به همین دلیل کمبود وقت معاینه مانع انجام شرح­ حال­ گیری و معاینه فیزیکی دقیق می­ شود».

پزشک شماره 15 در مصاحبه عنوان نمود: «شیفت ­های متعدد و پشت سر هم توان جسمی ما را کاهش می­ دهد و باعث می­شود در شرح ­حال­گیری و معاینه فیزیکی خیلی از نکات مهم نادیده گرفته­ شود».

پزشک شماره 3 به این مساله این گونه اشاره نمود: «عدم تریاژبندی صحیح عاملی است که بیماران دچار بیماری سرپایی مانع از ویزیت کامل بیمار دچار مسایل حاد می­ شوند»

پزشک شماره 13 در مصاحبه عنوان نمود: «چون هیچ مقام مسئولی بر کار پزشکان نظارت نمی­کند ما خیلی خود را مکلف به این موضوع نمی ­دانیم وحتی در مواقع اخذ شرح حال و یا معاینه فیزیکی کامل ممکن است آن را ثبت نکنیم».

بحث و نتیجه ­گیری

موانع آموزشی: گرفتن شرح­ حال کامل و انجام معاینات فیزیکی، به پزشک کمک می­نماید تا ضمن تشخیص صحیح بیماری، برنامه مراقبت و درمان بیمار را به درستی طراحی کند. موانع آموزشی ذکر شده در اجرای صحیح و کامل معاینه فیزیکی و شرح­حال­نویسی در این پژوهش، با مطالعات متعددی هم خوانی دارد. در پژوهشی توصیفی- مقایسه­ ای که توسط غفاری و همکاران انجام شد اجزاء و پارامترهای مهم برنامه آموزشی دوره دکترای عمومی پزشکی برخی دانشکده ­های پزشکی معتبـر و نوآور از قـاره­های مختلف جهان کـه به ­صورت هدفمند انتخاب شده­ اند مورد بررسی قرارگرفت. شاخص­ های فوق در برنامه آموزشی دانشکده پزشکی ایران در9/1 درصد  موارد به طور کامل و در 54/5 درصد به طور نسبی رعایت شده و متاسفانه در36/4درصد اصلا رعایت  نمی ­شود که نشانگر شکاف وسیع بین کوریکولوم آموزش پزشکی کشور با کوریکولوم­ های آموزش پزشکی دانشگاه­ های مورد مطالعه است (13). در مطالعه دیگری در بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد دانشجویان پزشکی نسبت به اصول پرونده ­نویسی در مراکز آموزشی-  درمانی دانشگاه علوم­ پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران در سال 1383 انجام شد میزان آگاهی، نگرش و عملکرد ٢٠٧ دانشجوی پزشکی بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم­پزشکی مازندران مورد بررسی قرارگرفت. یافته­ ها حاکی از آن بود اکثریت جامعه مورد بررسی نسبت به اصول پرونده ­نویسی، آگاهی ضعیفی داشتند و اکثریت پاسخگویان نسبت به کامل بودن پرونده پزشکی بیماران، اهمیت و جایگاه آن در عرصه درمان، آموزش و پژوهش نگرش خوبی داشتند. آن­ها به این نتیجه رسیدند ناقص بودن پرونده­های پزشکی ناشی از آگـاهی ضعیف دانشجویان نسبت به اصول و فنون پرونده نویسی است (12). این نتایج با تجارب پزشکان عمومی در محیط بالین همخوانی دارد و بیانگر فاصله بین تئوری تا عمل و کاستی­های آموزش بالینی می­باشد.

موانع فرهنگی: نتایج این پژوهش مبین موانع فرهنگی حاکم در بالین است که از جمله ندادن اطلاعات کافی و درست توسط بیماران به پزشکان اورژانس، عجله کردن مردم در حین معاینه و خجالت کشیدن در بیان مشکلات جسمی و غیره به عنوان موانع فرهنگی شرح ­حال­گیری و معاینه صحیح بیماران بود.

در پژوهشی که توسط ترابیان و همکاران در استان همدان انجام شد رضایت پزشکان خانواده را از قوانین و طرح بیمه­ های روستایی مورد مطالعه قرار دادند. یافته­ ها حکایت از آن داشت که به­ علت ناهماهنگی درون ­بخشی و تمایل و تقاضای بیماران برای مراجعه به متخصص و مشکلات اجرایی متعدد باعث ­شده این طرح به درستی اجرا نشود و موجبات نارضایتی پزشکان را نیز بوجود آورده و نتیجه ­گیری نمودند از دلایل عمده این امر این بوده که در زمان تدوین قوانین به فرهنگ عمومی مردم و شرایط واقعی در بالین توجه نشده ­است (19).

موانع مادی یا جنبه­ های اقتصادی: در این پژوهش یکی دیگر ازعوامل تاثیرگذار در بخش اورژانس مسایل مادی بود. تعرفه­ های غیرواقعی، ویزیت تعداد بیشتری از بیماران، عدم تفاوت دریافت حق ­الزحمه در یک بیمار سرپایی و یک بیمار بدحال به عنوان موانع مادی در شرح­  حال­گیری دقیق بدست آمد.

در مطالعه­ ای که نعمت الهی و همکاران انجام دادند فاکتورهای اقتصادی و عوامل وابسته به شغل بیشترین تاثیر را در انتخاب رشته داندنپزشکی رادردانشجویان مورد مطالعه داشت (20). در پژوهشی که توسط حاجیان و همکاران انجام شد اکثریت دانشجویان رشته پزشکی را با علاقه و انگیزه انتخاب کرده و هدف اکثریت آن­ها (51/5درصد) کسب موقعیت اجتماعی بالا در جامعه است (21). دانشجویانی که از ابتدا با انگیزه مادی وارد رشته پزشکی شده ­اند مطمئناً در حین کار بالینی نیز آن را مدنظر قرار خواهند داد و براساس دریافتی مادی، خدمت پزشکی ارائه خواهندکرد. 

عدم آگاهی به مسایل قانونی: در این مطالعه یکی از تجاربی که اکثر مشارکت­ کنندگان به آن تاکید زیادی داشتند عدم آگاهی به موارد قانونی معاینه و مجازات قانونی عدم ثبت دقیق شرح حال بیماران اورژانس بود. این یافته ­ها با نتایج مطالعات دیگر هم خوانی دارد. درمطالعه که در دانشگاه علوم­ پزشکی سمنان توسط کاهویی و همکاران انجام شده­ بود میزان آگاهی و عملکرد دستیاران و دانشجویان پزشکی نسبت به مستندسازی مراقبت­ های ارایه شده پزشکی از دیدگاه پزشک قانونی مورد بررسی قرارگرفته و به این مورد اشاره شده که ازجمله عواملی که در طرح دعاوی پزشک نتوانسته از خود دفاع کند، عدم تکمیل پرونده بیمار بوده ­است. در این مطالعه وضعیت عملکرد وآگاهی 134 دانشجو و دستیار پزشکی نسبت به اصول مستندسازی مورد بررسی قرار گرفته ­است. نتایج نشان داده ­است که فقط 40 درصد دستیاران از جنبه­ های قانونی اصول مستندسازی آگاهی داشته (11). در مطالعه ­ای که توسط کیمیافر و همکاران در مشهد انجام شد به بررسی کمی اطلاعات پرونده پزشکی بیماران بستری در بیمارستان­ های دانشگاهی و تأمین اجتماعی شهر مشهد پرداختند. نتایج این بررسی نشان داد که فرآیند مستندسازی پرونده ­های پزشکی توسط ارائه­ کنندگان مراقبت بسیار ناقص انجام می ­گیرد و این امرموجب ازدست رفتن اطلاعات مورد نیاز و خدشه­ دارشدن ظرفیت­ های موجود در پرونده پزشکی بیماران برای استفاده اشخاص حقیقی و حقوقی خواهدشد (22).

نقص سیستم اجرایی و نظارتی: در این پژوهش عدم وجود یک پروتکل واحد برای معاینات بیمار در بیمارستان و همچنین عدم وجود سیستم نظارتی، کمبود وقت، شیفت­ های متعدد، عدم وجود سیستم تریاژ، و عدم نظارت بر کار پزشکان به عنوان موانع انجام صحیح شرح­ حال­گیری و معاینه دقیق بیماران در بخش اورژانس بدست آمد. در تایید این یافته مطالعه مشعوفی و همکاران که بر روی بررسی فرآیند مستندسازی مدارک پزشکی پرونده ­های بالینی توسط پزشکان در بیمارستان­های دانشگاه علوم­پزشکی اردبیل، در سال1380 انجام شد، نتایج نشان داد که فرآیند مستندسازی پرونده­های پزشکی توسط پزشکان، به عنوان اصلی ­ترین گروه ­های ارایه­ کننده مراقبـت­ های بهداشتی درمانی، به طور نـاقص انجام می­شود. این امر علاوه بر از دست­دادن اطلاعات بیماران بستری می­تواند اثرات سوء در فرآیند درمانی بیماران داشته­ باشد، بنابراین توجه بیشتر مسئولین، پزشکان وکارشناسان مدارک پزشکی به این امر را ضروری می ­دانست (23). در پژوهشی که توسط زینالو و همکاران در مورد بررسی روند پیشرفت برنامه راهبردی دانشگاه علوم­پزشکی قزوین در سال1387انجام شد یافته ­ها نشان می­داد مشکلات و موانع از قبیل کمبود نیروی انسانی و کمبود بودجه و اعتبارات در تحقق اهداف تأثیر داشت که حل این مشکلات تعهد همه جانبه و ایجاد انگیزه در تمام مدیران و کارکنان از طریق مشارکت و درگیر نمودن در تمام مراحل برنامه­ریزی استراتژیک را طلب می­کند (24). به ­طور کلی نتایج نشان­ دهنده پنج مانع اصلی در شرح­حال­گیری و معاینه دقیق بیمار بود. مشارکت­کنندگان تاکید کردند که رفع این موانع، نیازمند توجه و نظارت دقیق بر فرآیند شرح­ حال­ گیری و معاینه فیزیکی دقیق بیمار در بخش­ های اورژانس و آموزش مستمر علمی و فرهنگی پزشکان و جامعه می­باشد

در این مطالعه کدهای دیگری نیز ممکن است وجود داشته باشد که از دید پژوهشگر پنهان مانده­ است و یا موارد دیگری وجود داشته که مصاحبه­ کنندگان بیان ننموده ­اند. هم چنین یکی از محدودیت­های این پژوهش کمبود اقدامات پژوهشی بود که در این زمینه انجام شده ­است.

قدردانی

پژوهشگر برخود لازم می­داند تا از تمامی پزشکانی که در راستای انجام این پروژه تحقیقاتی تجارب ارزنده خود را با پژوهشگر در میان نهادند تشکر و قدر دانی نماید

فهرست منابع
1. Jose JA. History taking. Work 2012; 41(1): 5369-70.
2. Hampton , Harrison MJ, Mitchell JR, Prichard JS ,Seymour C. Relative contributions of history-taking, physical examination, and laboratory investigation to diagnosis and management of medical out patients. Br Med J 1975: 31;2 (5969): 486–489.
3. Esmaeili M, Abazari H, MohammadiKenari H. “Comparison of Medical Students and Pediatric Residents Practice in Medical Records at Amirkola Children Hospital. J Babol Uni Med Sci 2010;12(5):106-111. [Persian]
4. Murphy BJ. Principles of good medical record documentation. J Med Pract Manag 2001; 16(5): 258-60.
5. Farzandipour M, Mediani Z, Jeddi R, Gilasi H, ShokrizadehArani L, Mobarak Z. [The effect of educational intervention on medical diagnosis recording among residents in Kashan University of Medical Sciences]. Iran J Med Edu 2012; 12(1): 90-98. [Persian]
6. Kahooei M, Askari Majdabadi H. [The quality survey of medical students and assistants practice in history taking and physical examination of patients]. koomesh 2001; 3 (1-2): 45-52. [Persian]
7. Bickley LS, Bates B, Szilagyi PJ. Bate's guide to physical examination and history taking. 9th Ed. Boston: Lippincott Williams & Wilkins Co; 2007.
8. Cash-Gibson L, Pappas Y, Car J. Computer-assisted versus oral-and-written history taking for the management of cardiovascular disease (Protocol). Cochrane Database of Systematic Reviews 2012; 3Art.
9. Bessant R. The Pocket book for PACES. 1st ed. USA: Oxford University Press; 2012.
10. KhazaeeZ ,Khazaee T, Namayi M, Jananeh E. [The effective and preventive factors of taking patients' history from the View point of the students of Birjand Medical School in 2010-2011] The Journal of Medical Education and Developmen 2012; 8(1): 14-21. [Persian]
11. Kahooei M, Taherian A, Baba Mohammadi H, Kaghobadi S. [Medical assistants and students' knowledge and practice rate regarding documentation of care provided to patients from medical discipline aspect in Semnan Medical University, 2000-01]. JBUMS 2003; 5 (5):67-73.[Persian]
12. Balaghafari A, AliGolbandi K, Siamian H., Zakeezadeh M, Kahouei M, Yazdani Charati A. [study on the rate of knowledge, attitude and practice of medical students towards method of medical records documentation at Mazandaran University of medical sciences affiliated therapeutic and teaching centers 2003]. J Mazandaran Uni Med Sci 2006;15 (49):73-80.[Persian]
13. Gaffari R, Amini A, Yazdani SH, Alizadeh M.[Comparative Study: Curriculum of Undergraduate Medical Education in Iran and in a Selected number of the World’s Renowned Medical Schools]. Iran J Med Edu 2012; 11(7):819-832. [Persian]
14. Hsieh HF, Shannon SE. Three approaches to qualitative content analysis. Qual Health Res 2005; 15(9): 1277-88.
15. Zhang Y, Wildemuth BM. Qualitative analysis of content.[cited 2010 May 7]; Available from: URL:http://www.ils.unc.edu/~yanz/Content_analysis.pdf/
16. Adib Hajbagheri M. [Grounded theory methodology: the way of theorizing in the humanities and health]. Tehran, Iran: Boshra Publication; 2006. [Persian]
17. Creswell JW. Research design: qualitative, quantitative and mixed methods approaches. Washington DC: SAGA publications INC; 2013.
18. Corbin J. Strauss AL. Basics of qualitative research: techniques and procedures for developing grounded theory. Washington DC: SAGA publications INC: 2008
19. Torabian S, Damari B, Cheraghi M. [Rural Insurance: family physicians' satisfaction]. J Iran Institut Health Sci Res 2014; 13: 561-573. [Persian]
20. Neamatollahi H ,Mehrabkhani M ,Ghafarpour S , Ghasemi A. [Evaluation of Mashhad Dental School Students’ motives and viewpoints on their Career choices in 2010]. J Mash Dent Sch 2014; 38(1): 71-84 . [Persian]
21. Karim A, Hajian A, Nasiri M. [ Assessment of future attitude of medical students at the Babol University of Medical Sciences (1382). J Babol Uni Med Sci 2006; 8(1):86-95. [Persian]
22. Kimiafar Kh, Vafaee Najar A, Sarbaz M. [Quantitative investigation of in patients’ medical records in training and social security hospitals in Mashhad]. J Allied Health & Rehab Sci 2015: 4(1): 58-67. [Persian]
23. Mashoufi M, Rostami K, Mardi A. [Documentation of medical records by physicians in the hospitals under Ardabil University of Medical Sciences, 2001]. J Ardabil Univ Med Sci 2006; 6 (1): 73-77. [Persian]
24. Zeinaloo A , Hosseini M , Asefzadeh S. [Assessing the progress of strategic plan in Qazvin University of Medical Sciences, 2008-2009]. JQUMS2010; 13 (4): 77-82. [Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

poorgharehkhan A, Hekmatpu D, Mahdavian N, zarie M, karimi O. Exploration of Emergency Physician’s Experiences on Barriers of Precise Patient History Taking And Physical Examination: A Qualitative Study. RME 2016; 8 (1) :3-11
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-306-fa.html

پورقره خان علی، حکمت پو داود، مهدویان نبی، زارعی مهین، کریمی ام البنین. تبیین تجارب پزشکان اورژانس ازموانع گرفتن شرح حال و انجام دقیق معاینه فیزیکی بیمار: یک مطالعه کیفی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1395; 8 (1) :3-11

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-306-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 8، شماره 1 - ( 1395 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education