[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 9، شماره 4 - ( 1396 ) ::
جلد 9 شماره 4 صفحات 1-9 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی میزان آگاهی پرسنل و دانشجویان از اصول اخلاق حرفه‎ای در حیطه های ارتباطی، قانونی و اخلاقی
ناهید محمدی، نازنین غلامی، صادق رضایی، مریم زنگنه، مرتضی شهنوازی، قدرت الله روشنایی، آرزو شایان*
گروه مامایی، مرکز تحقیقات مراقبت های مادر و کودک، دانشگاه علوم پزشکی همدان، همدان، ایران ، arezoo.shayan2012@yahoo.com
واژه‌های کلیدی: آگاهی، پرسنل، دانشجویان، اخلاق، حرفه­ ای
متن کامل [PDF 240 kb]   (3889 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (7574 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: حرفه اي گري ، اخلاق پزشكي
متن کامل:   (6028 مشاهده)
مقدمه

حرفه پزشکی دارای قوانین اخلاقی می­باشند که اصول عملکرد پرسنل آن­ها را تشریح می ­نماید (1،2). علی­ رغم جوان بودن علم اخلاق پزشکی به عنوان رشته دانشگاهی، مفاهیم اخلاقی در کنار علم پزشکی مطرح بوده و قدمتی به بلندای تاریخ طب دارد. سوگند­نامه بقراط،مناجات­ نامه ابن­ میمون و آیین اخلاقی عقیلی شیرازی از جمله متون کهنی هستند که در آن­ها به اصولی چون رجحان حقوق بیمار به پزشک، و رعایت اصل رازداری تاکید شده است (3). در عصر حاضر و در دنیای علوم جدید اخلاق پزشکی شاخه­ای از اخلاق حرفه­ای محسوب می­شود که سعی می­کند اخلاقیات را به صورت کاربردی در حوزه تصمیم ­گیری­ های اخلاقی در طب وارد نماید (4). یکی از مباحث مطرح و مهم در اخلاق پزشکی اخلاق حرفه­ای است (6،5). اخلاق حرفه­ ای،مجموعه­ ای از اصول و استانداردهای سلوک بشری است که رفتار افراد و گروه­ها را تعیین می­کند و یک فرایند تفکر عقلانی است که هدف آن محقق کردن این امر است که در سازمان چه ارزش­هایی را چه موقع باید حفظ و اشاعه نمود (7،8) و مجموعه ­ای از کنش­ ها و واکنش ­های اخلاقی پذیرفته شده است تا مطلوب­ ترین روابط اجتماعی ممکن را برای اعضای خود در اجرای وظایف حرفه­ای فراهم آورد، همچنین نوعی تعهد اخلاقی و وجدان کاری نسبت به هر نوع کار، وظیفه و مسئولیت است. اخلاقی بودن در حرفه حاصل دانستن، خواستن، توانستن و نگرش است (6). اخلاق حرفه­ای یک فرایند تفکر عقلانی با هدف محقق کردن حفظ و اشاعه ارزش ­های حرفه ­ای است تا بهینه ­ترین وضعیت تحقق حقوق ذی­ نفعان را در سایه روابط اجتماعی مطلوب فراهم آورد (9) و اخلاق، بخش تفکیک­ناپذیر و جدا نشدنی زندگی است که در جستجوی درست و نادرست و تبیین خوب و بد در مجموعه­ای از رفتارها در شرایط مختلف می­باشد (10). اصل مراقبت انحصاراً مختص دنیای انسان است و رعایت اخلاق مراقبت به معنی احترام به شان انسان و اصولاً مراقبت از انسان­ ها عملی اخلاقی است (11). اخلاق حرفه ­ای به عنوان یکی از عناصر زیر بنایی آموزشی حرفه ­ای، کارکنان پرستاری و مامایی را موظف به رعایت اصولی می­نماید تا در کنار آن مددجو با اطمینان و اعتماد بیشتری مراقبت­ها را دریافت نماید و هرگونه خلل دراین زمینه می­تواند مراقبت­ها را تحت­الشعاع قرار دهد (12) و از عناصر ضروری در حرفه پرستاری، مامایی، اتاق عمل می­ باشد. شاغلین در این رشته ­ها با آگاهی یافتن از علم اخلاق می ­توانند دانش حرفه­ای خود را ارتقاء داده و امکان ایجاد محیط فیزیکی، اجتماعی و روانی مناسب را برای بیماران فراهم نماید (13). مسائل اخلاقی توانسته­اند عمده­ترین توجهات از بیمار را به خود اختصاص دهند، مسائلی نظیر ایمنی، آسایش، حفظ حریم خصوصی، آرامش و رضایت آگاهانه، هیچ­گاه به طور مجزا از اقدامات و مسئولیت ­های پرستاری برای بیماران مذکور در نظر گرفته نمی­ شود. لذا ضرورت یک ارتباط ویژه و مطلوب مبتنی بر اصول اخلاقی، بین پرسنل و بیماران کاملاً احساس می­شود. مطالعه­ای در شیراز نشان داد میزان آگاهی و بکارگیری اصول اخلاقی در مراقبت و تصمیم­ گیری بالینی در پرستاران در حد مطلوب نبوده و پرستاران توانایی بکارگیری دانش اخلاقی در محیط کار را نداشتند (14). همچنین در مطالعه نصیریانی و همکاران میزان رعایت حقوق بیمار از دیدگاه پرستاران در سطح رضایت­ بخشی نبود (15).
با توجه به این که پرستاران و ماماها در سبک زندگی حرفه­ ای خود پیوسته با مفاهیم اخلاقی درگیر می­باشند، و از طرفی ساعات زیادی را با مددجویان و حرفه پزشکی سپری می ­نمایند و با عنایت به این­که آشنایی از اصول اخلاقی در کیفیت خدمات درمانی نقش بسزایی دارد و تجربیات پژوهش­گران حاکی از افزایش نارضایتی مددجویان در این زمینه است، لذا پژوهش­گران بر آن شدند که به سنجش میزان آگاهی پرسنل و دانشجویان از اصول اخلاق حرفه‎ای بپردازند، تا با نتایج حاصل از آن در آینده بتوان در مرحله اول در فکر اصلاح آموزش و در مرحله بعدی ارائه خدمات با کیفیت مطلوب و در نتیجه در راستای رضایت­مندی مددجویان، گام های موثر را برداشت.
روش ­ها  
این مطالعه توصیفی - مقطعی بر روی دانشجویان و پرسنل پرستاری، مامایی، اتاق عمل بیمارستان­های آموزشی دانشگاه علوم پزشکی همدان در سال­های 1393-1391 انجام گرفت. ابتدا 5 بیمارستان آموزشی شهر همدان انتخاب و سپس از هر بیمارستان به روش تصادفی طبقه­ای، با توجه به تعداد بیشتر پرستاران در بیمارستان، در کل 330 نفر از پرسنل واجد شرایط (249 پرستار، 81 ماما) انتخاب گردیدند. در گروه دانشجویان، کلیه دانشجویان ترم چهار تا هشت، به صورت دسترس وارد مطالعه شدند (76 پرستاری و 74 مامایی و 39 اتاق عمل). پس از اخذ رضایت­نامه کتبی و توضیح اهداف تحقیق به دانشجویان و پرسنل شرکت­کننده در پژوهش، پرسشنامه توزیع و داده­ها جمع­ آوری گردید. معیار ورود به مطالعه در گروه پرسنل اشتغال به­عنوان پرستار یا پرستار اتاق عمل یا ماما بوده و به طور رسمی، پیمانی یا قراردادی (طرحی یا غیر طرحی) در بیمارستان­ ها خدمت نمایند، و دارای حداقل 6 ماه سابقه کار باشند. درگروه دانشجویان، تحصیل در رشته پرستاری یا مامایی یا اتاق عمل، گذراندن کارآموزی در عرصه حداقل دریک بخش بالینی جز معیار­های ورود به مطالعه بود.
ابزار جمع آوری داده­ها شامل دو پرسشنامه که برای گروه دانشجویان و پرسنل پرستاری و مامایی، پرسشنامه محقق ساخته شامل دو بخش: بخش اول اطلاعات دموگرافیک (8 سؤال) و بخش دوم سنجش آشنایی از اصول اخلاق حرفه­ای (40 سؤال) بود. در بخش دوم گروه دانشجویان و پرسنل اتاق عمل پرسشنامه محقق ساخته شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک (8 سؤال) و بخش دوم با توجه به شرایط کاری شامل اصول اخلاق حرفه­ ای (20 سؤال)، حیطه­ی اخلاق حرفه­ای (23 سوال)، حیطه ارتباط با بیمار و همکاران (8 سوال) و حیطه قانونی (9 سوال) بود. در گروه دانشجویان و پرسنل اتاق عمل پرسشنامه محقق ساخته شامل دو بخش اطلاعات دموگرافیک (8 سؤال) و بخش دوم با توجه به متفاوت بودن شرایط کاری شامل اصول اخلاق حرفه­ای (20سؤال) طراحی شد که حیطه اخلاق حرفه­ای (13 سؤال)، حیطه ارتباطی (3 سؤال) و حیطه قانونی (4 سؤال) بود.
پرسشنامه­ها در دو گروه با استفاده از مقیاس 4 گزینه­ای لیکرت (از کاملاً موافق تا کاملاً مخالف) به هر سوال نمره 4-1 اختصاص داده شد به طوری نمره 1 نداشتن آگاهی، نمره 2 آگاهی کم و نمره 3 آگاهی متوسط، نمره 4 آگاهی خوب بود. اعتبار علمی پرسشنامه از روش روایی محتویی تعیین شد. بدین منظور از نظرات کارشناسی 15 نفر از اعضای هیئت علمی دانشکده پرستاری و مامایی استفاده و اصلاحات لازم به عمل آمد. جهت تعیین پایایی سوالات یک مطالعه آزمایشی بر روی 10 نفر در دو نوبت با فاصله زمانی 10 روز دردانشکده ­های پرستاری و مامایی و پیراپزشکی انجام گرفت و ضریب پایایی سوالات با استفاده از آلفای کرونباخ در گروه پرسنل و دانشجویان پرستاری و مامایی (82/0) و در گروه دانشجویان و پرسنل اتاق عمل (77/0) بدست آمد. در نهایت با توجه به میانگین و انحراف معیار نمره کسب شده از پرسشنامه، در گروه دانشجویان و پرسنل پرستاری و مامایی افرادی که نمره‌ی آگاهی آن­ها کمتر از 40 بود آگاهی ضعیف، بین 64-41 آگاهی متوسط و بیشتر از 65 با آگاهی خوب در گروه دانشجویان و پرسنل اتاق عمل افرادی که نمره­ی آگاهی آن­ها کمتر از 20 بود آگاهی ضعیف، بین 34- 21 آگاهی متوسط و بیشتر از 35 با آگاهی خوب طبقه­بندی شدند. سطح معنی­داری آزمون‎ها 05/0 درنظر گرفته شد. داده ­ها پس از جمع­آوری اطلاعات، جهت بررسی نرمال بودن داده ­ها از آزمون کولموگراف - اسمیرنوف و برای تحلیل داده‎ها از آمار توصیفی شامل جداول، نمودارها و شاخص­های عددی مناسب و آمار استنباطی پارامتریک شامل آنالیز همبستگی پیرسون و با استفاده از نرم‎افزار SPSS.Ver.16 تجزیه و تحلیل شدند.
یافته­ ها
نتایج نشان داد که در گروه پرسنل (پرستاری و مامایی و اتاق عمل) 96 نفر (2/33درصد) در گروه سنی 30-26 سال، 254 نفر (9/87 درصد) زن و 264 نفر (4/91درصد) دارای تحصیلات کارشناسی، 106 نفر (7/36 درصد) دارای سابقه کاری 5-1 سال و اکثریت (1/67 درصد) در بخش عمومی مشغول بکار بودند. در گروه پرسنل اتاق عمل 28 نفر (8/68 درصد) در گروه سنی30-20 سال و 36 نفر (8/87 درصد) را زنان تشکیل می­دادند.
در گروه دانشجویان (پرستاری و مامایی و اتاق عمل 114 نفر (76 درصد) در گروه سنی 23-21 سال، 117 (78 درصد) زن،  58 نفر (7/38 درصد) دانشجوی ترم 7، 76 نفر (7/50 درصد) در رشته پرستاری و 74 نفر (3/49 درصد) در رشته مامایی مشغول به تحصیل بودند. از نظر بخش کارآموزی، 93 نفر (62 درصد) در بخش عمومی، 53 نفر (3/35 درصد) در اتاق زایمان مشغول به گذراندن کارآموزی بودند.56 نفر (3/37 درصد) دارای سابقه کار دانشجویی و یا بالینی بودند و میزان سابقه کار دانشجوئی 96 نفر (3/64 درصد) زیر یک­سال بود. در دانشجویان اتاق عمل 37 نفر (1/94 درصد) در گروه سنی 30- 20 سال، 31 نفر (5/79 درصد) زن و 15 نفر (5/38 درصد) دانشجوی ترم 4، و در اتاق عمل بیمارستان 31 نفر (5/79 درصد) مشغول به گذراندن کارآموزی بودند.
نتایج نشان داد که میزان آگاهی پرسنل پرستاری و مامایی در سه حیطه ارتباطی، قانونی، و خصوصأ حیطه اخلاق – حرفه­ ای، در حد متوسط بود. بیشترین آگاهی پرسنل پرستاری و مامایی در حیطه اخلاق - حرفه ­ای شامل: 8/98 درصد احترام به باورهای اعتقادی بیمار، 4/98 درصد معرفی خود، 3/98 درصد پاسخگویی به سؤالات بیماران و انجام پروسیجرها­ی پرستاری به نحو صحیح، 9/97 درصد ارائه مراقبت بدون توجه به قومیت، 5/97درصد وقت شناسی، 8/97 درصد احساس مسئولیت بود. (جدول 1).
همچنین نتایج نشان داد میزان آگاهی دانشجویان پرستاری و مامایی در سه حیطه قانونی، اخلاق و حرفه ای، و خصوصاً در حیطه ارتباطی در حد متوسط بود. بیشترین آگاهی دانشجویان پرستاری و مامایی در حیطه ارتباطی شامل: 98 درصد در زمینه احترام به همراهان بیمار و همکاران و کادر تیم درمانی، 3/97 درصد ارائه مراقبت­های پرستاری و رعایت احترام به حقوق انسانی بیمار، 7/90 درصد در نظر گرفتن بیمار به عنوان انسان و پرهیز از ذکر عناوین پزشکی به جای نام بیمار، 3/93 درصد احترام به استقلال فردی و کسب رضایت آگاهانه از بیمار، 90 درصد پذیرش انتقاد از طرف همکاران و اعضای تیم درمانی، 3/91درصد پرهیز از دخالت­ های بی مورد در کار همکاران بود (جدول 2).


دانشجویان اتاق عمل، در 3 حیطه ارتباطی، قانونی و  اخلاق – حرفه­ای 6/2 درصد از میزان آگاهی ضعیف(میانگین 61/1 ±31/15) و 6/43 درصد از میزان آگاهی متوسط (میانگین 24/2±21/32) و 8/53 درصد از میزان آگاهی خوب (میانگین 65/1± 02/36) برخوردار بودند که نشان­دهنده آن است که بیشتر دانشجویان اتاق عمل در زمینه اصول اخلاق حرفه­ای دارای آگاهی در سطح خوب قرار داشتند. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین آگاهی دانشجویان اتاق عمل در زمینه اخلاقی - حرفه­ ای به ترتیب شامل: داشتن وجدان کاری (9/94 درصد)، استفاده از وسایل استریل (8/94 درصد)، استفاده از تجارب دیگران (3/92 درصد)، چک نمودن وسایل در هر شیفت (7/89 درصد)، رعایت حریم بیمار (6/84 درصد) (جدول 3) بود.
در گروه پرسنل اتاق عمل، در مجموع در 3حیطه ارتباطی، قانونی و اخلاق – حرفه ­ای، 5/41 درصد با میانگین 35/1±14/33 از میزان آگاهی متوسط و 5/58 درصد از میزان آگاهی خوب برخوردار بودند (میانگین 14/2±12/37) که نشان­دهنده آن است که بیشتر پرسنل اتاق عمل در زمینه اصول اخلاق حرفه­ای دارای آگاهی در سطح خوب بودند. بیشترین آگاهی پرستاران اتاق عمل از اصول اخلاق حرفه­ای؛ چک نمودن وسایل در هر شیفت (6/97 درصد)، عدم توجه به رعایت حریم بیمار در هر شرایطی (6/97 درصد)، استفاده از وسایل استریل (1/95 درصد)، عدم توجه به ظاهر خود  (1/95 درصد)، استفاده از تجارب دیگران (3/90 درصد)، پاسخ گویی به سوالات بیمار (4/ 85 درصد) بود (جدول 3).

طبق آزمون مجذور کای دو، از بین متغیرهای مورد بررسی در گروه پرسنل پرستاری و مامایی و اتاق عمل، بین حیطه اخلاقی با وضیعت استخدامی و بخش مورد خدمت (01/0P=) و بین حیطه قانونی با سابقه کار (003/0P=)، و بین حیطه ارتباطی با بخش مورد خدمت، ارتباط معنی­داری وجود   داشت (003/0P=). در گروه دانشجویان پرستاری و مامایی و اتاق عمل، بین حیطه اخلاقی با ترم تحصیلی ارتباط معنی­داری مشاهده شد (02/0P=). به­طوری­که در افراد با وضعیت استخدام پیمانی و رسمی و شاغل در بخش ­های عمومی آگاهی در حیطه اخلاقی بالاتر بود، همچنین با افزایش سابقه کار (5 سال و بالاتر) آگاهی افراد در حیطه قانونی افزایش یافته بود و افراد شاغل در بخش عمومی آگاهی بیشتری در حیطه ارتباطی داشتند. نتایج حاکی از وجود همبستگی مثبت و معنی­داری بین سه حیطه بود که در جدول شماره چهار بیان شده است.

بحث و نتیجه­ گیری

میزان آگاهی پرسنل و دانشجویان پرستاری و مامایی در حیطه اخلاقی و حرفه­ای و قانونی در سطح متوسط، و در پرسنل و دانشجویان اتاق عمل میزان آگاهی در حیطه اخلاقی و حرفه­ای و قانونی در سطح خوب ارزیابی شد، بنابراین میزان آگاهی پرسنل پرستاری و مامایی از اصول اخلاق حرفه­ای به میزان کمتری بود ولی کلیه واحدها با اصول اخلاق حرفه‎ای در حوزه ارتباطی آشنا بودند. کلیه پرسنل حرفه پزشکی برای ارائه خدمات با کیفیت، باید به اصول اخلاقی کاملأ آشنا باشند. مراقبت براساس اخلاق حرفه­ای، رفاه مددجو را بالا  می­برد (16) و توجه به مباحث اخلاقیات هنگام سرمایه­گذاری در آموزش عالی باید مد نظر قرار گیرد، زیرا پایبندی به ارزش­های اخلاقی است که باعث گرایش به مسئولیت ­پذیری و تعهد و در نتیجه عرضه­ ی خدمات بهتر می­ شود. در پژوهش حاضر اکثر پرسنل واحدهای پژوهش دارای مدرک تحصیلی لیسانس بودند. در مطالعه جوزی (17)، واثق (18)،رنگرز (19) اکثریت پرسنل شرکت­ کننده در تحقیق دارای مدرک کارشناسی بودند، که هم­راستا با نتایج حاضر است. در پژوهش حاضر، بیشترین میزان آگاهی پرسنل پرستاری و مامایی از اصول اخلاق حرفه­ای در حوزه انسانی و حرفه­ای به ترتیب شامل: احترام به بیمار و باورهای اعتقادی، انجام پروسیجرها­ی پرستاری به نحو صحیح، پاسخ­گویی به سوالات بیماران، ارائه مراقبت بدون توجه به قومیت، وقت­ شناسی بود و در گروه دانشجویان این رشته بیشترین آگاهی به ترتیب در زمینه مسئولیت ­پذیری، رازداری، وقت شناسی، متعهد بودن، حفظ حریم خصوصی بیمار، احترام به حریم بیمار در هنگام اجرای مراقبت، و عدم قصور در ارائه مراقبت به بیمار و ارائه مراقبت کامل و صحیح بود. در گروه دانشجویان اتاق عمل بیشترین آگاهی از اصول اخلاق حرفه ­ای به ترتیب شامل وجدان­ کاری، استفاده از وسایل استریل، و در گروه پرسنل اتاق عمل چک نمودن وسایل در هر شیفت، عدم توجه به رعایت حریم بیمار در هر شرایطی، استفاده از وسایل استریل، عدم توجه به ظاهر خود بود. نتایج مطالعه بیگ­مرادی و همکاران گویای آن بود که در بخش مراقبت­های ویژه همدان، آگاهی از اصول اخلاقی در زمینه مسئولیت­پذیری و پاسخ­گویی و حفظ اسرار بیمار، در حد مطلوب بود (20)، همچنین در مطالعه معماریان و همکاران مشخص گردید از عوامل داخلی موثر بر صلاحیت بالینی مسئولیت­ پذیری، پاسخ گویی، احترام، ارتباط موثر، دانش و رعایت اخلاق بود (21). نتایج مطالعه جوزی نشان داد که در مورد آگاهی پرستاران از منشور حقوق بیمار تعداد محدودی اطلاعات کافی داشتند (17). مراقبت به موقع و صحیح از بیمار، به عنوان مهم­ترین نتایج رعایت حقوق بیمار شناخته شده است (22). مطالعه خادم و همکاران، در حیطه اخلاق پزشکی نشان داد که وجود کدهای اخلاقی نظیر احترام به بیمار بدون توجه به عوامل نژادی، فرهنگی، مذهبی و قومی، آموزش به بیمار، تعهد به صداقت، مسئولیت ­پذیری و پاسخ گویی، حفظ اسرار و رازداری، حق قبول یا امتناع از درمان، حق دسترسی به اطلاعات و ارتقای کیفیت مراقبت از بیمار می­تواند به عنوان منبع اولیه­ ای برای ارزیابی وضعیت موجود عملکرد اخلاقی محسوب شود (23)، که نتایج این تحقیقات با پژوهش حاضر همخوانی دارد.
نتایج مطالعه حاضر نشان داد که در حیطه ارتباطی، قانونی و اخلاق حرفه­ای، پرسنل و دانشجویان پرستاری و مامایی از آگاهی متوسط، برخوردارند. در این حیطه بیشترین آگاهی دانشجویان در زمینه اعتقاد به وجدان کاری، احتیاط در ارائه مداخلات مراقبتی بی­خطر، گزارش خطاهای حرفه‎ای، ارائه راه حل مناسب در رفع چالش­های اخلاقی بود. در تحقیق معماریان و خداویسی، نتایج نشان داد که رعایت کدهای اخلاقی مانند: مسئولیت­پذیری، پاسخ­گویی، احترام، ارتباط موثر، دانش و رعایت اخلاق، گزارش خطا و حفظ اسرار در حد مطلوب یا متوسط بوده است (21, 24) که تائید­کننده نتایج مطالعه حاضر می ­باشد.
در  تحقیق حاضر در زمینه میزان آشنایی پرستاران و ماماهای شاغل، از اصول اخلاق حرفه‎ای در حوزه ارتباطی به ترتیب در زمینه احترام به همکاران، مشورت با اعضای تیم درمانی، احترام به حقوق بیمار ، ارائه مراقبت با حفظ عزت و احترام به مددجو و خانواده او و احترام به استقلال فردی بیمار توافق داشتند و در گروه دانشجویان در این حیطه بیشتر دانشجویان در زمینه احترام به همراهان بیمار، همکاران وکادر تیم درمانی، ارائه مراقبت­های پرستاری با رعایت احترام به حقوق انسانی بیمار، کسب رضایت آگاهانه از بیمار، موافق بودند. یکی از یافته های اشک تراب حاکی از این بود که پزشکان و پرستاران نسبت به خواسته ها و تقاضاهای بیمار بی­ توجهی می ­کنند و اطلاعات کافی و درست به بیماران ارائه نمی­شود (26)،که نتایج این مطالعه با مطالعه حاضر همسو نیست در حالی که مطالعه محمد­نژاد و همکاران نشان داد که  میزان آگاهی پرسنل پرستاری در حوزه ارتباط با بیمار در حد مطلوب است (27) که با مطالعه حاضر همخوانی دارد. نتایج  پژوهش Hasin و همکاران نشان داد که اکثریت پرستاران در برقراری ارتباط با بیماران عملکرد نامطلوب داشتند (28) که نتایج این مطالعه با مطالعه حاضر هم­راستا نیست. رعایت حقوق بیمار در عرصه خدمات سلامت، نقش مهمی در بهبود و تنظیم رابطه پرستار بیمار ایفا می­ کند و در مدیریت نظام سلامت از اهمیت بالایی برخوردار است. کیفیت مراقبت سلامت و بهبود خدمات، ویژگی­های اصلی در تمایز بین سازمان­های مراقبت بهداشتی هستند. پرستاران نقش مهمی در مراقبت از بیماران به عهده دارند (29). بنابراین با توجه به مطالعات بیان شده می­توان گفت در صورت آشنایی شاغلین این رشته­ها از حقوق بیمار، کیفیت رابطه با بیمار و در نتیجه افزایش رضایت­مندی مددجویان حاصل می­شود.
از بین متغیرهای مورد بررسی در گروه پرسنل بین حیطه اخلاقی با وضیعت استخدامی و بخش مورد خدمت، و بین حیطه قانونی با سابقه کار، و بین حیطه ارتباطی با بخش مورد خدمت، ارتباط معنا داری وجود داشت، و در گروه دانشجویان بین حیطه اخلاقی با ترم تحصیلی ارتباط معنا­داری دیده شد. در مطالعه Jensen و  Tefaghبین رعایت اصول اخلاقی با سابقه کار، سن و بخش محل خدمت رابطه معنی­داری دیده نشد (31, 30) که نتایج این دو مطالعه مغایر پژوهش حاضر است. دلیل متفاوت بودن نتایج مطالعه با مطالعات دیگر می­تواند ناشی از متفاوت بودن جامعه پژوهش و فرهنگ حاکم بر آن جوامع باشد. در نهایت با توجه به یافته­های بدست آمده از مطالعه حاضر می­توان نتیجه گرفت، میزان آگاهی پرسنل و دانشجویان اتاق عمل در سطح خوب، و در گروه پرسنل و دانشجویان پرستاری و مامایی میزان آگاهی از اصول اخلاق حرفه­ای در حد متوسط بوده است، لذا کلاس­های بازآموزی ضمن خدمت در زمینه اخلاق حرفه­ای برای آن­ها توصیه می­ گردد. از محدودیت­ های پژوهش حاضر می­ توان به محدود بودن حجم نمونه و عدم شرکت سایر گروه­های علوم پزشکی در مطالعه، اشاره کرد. در مشاغل مرتبط با علوم پزشکی بدلیل تقش بسزایی که در زمینه مراقبت از بیماران و سلامت جامعه برخوردارند، بررسی میزان آگاهی آنان در زمینه اصول اخلاق حرفه­ ای و همچنین تلاش در جهت ارتقای آگاهی آنان در این زمینه بسیار حائز اهمیت است، بنابراین انجام مطالعات گسترده ­تر در زمینه شناخت و آموزش اصول اخلاق حرفه ­ای در کلیه گروه های علوم پزشکی پیشنهاد می­ شود.
قدردانی
این مطالعه حاصل از بخشی از انجام سه طرح تحقیقاتی مصوب دانشگاه علوم پزشکی همدان با شماره ­های: 363/35/16/پ و 2295 /1/35/16/پ و 1108/35/16/پ است که با حمایت مالی معاونت پژوهشی در کمیته تحقیقات دانشجویی به تصویب رسیده است. پژوهشگران از کمیته تحقیقات دانشجویی، معاونت پژوهشی، و پرسنل پرستاری و مامایی و کلیه کسانی که در این زمینه همکاری نموده­اند صمیمانه قدردانی می­کنند.




 
فهرست منابع
1. Oveisi S. Nursing [Principles and Technology Purtropry].1st ed. Tehran: Salmy Pub; 2001.[Persian]
2. Khalili A, Davodi M, Pouladi S, Paymard A, Shayan A, Azodi P, et al. Comparative Study on the Effect of Professional Ethics Education Using Two Methods, Group Discussion and Multi-Media Software on the Knowledge of Nursing Students. Research Journal of Pharmaceutical. Biological and Chemical Sciences 2016; 7 (4): 2776-81.
3. Feyzipour H, Mojarrab R, Rayi F, Javidmanesh F. [Evaluation of the patients rights fasilitator factors, with an emphasize on the charter of patients rights (a case study of nurses'attitudes in public hospitals of Urmia)]. Journal of Urmia Nursing and Midwifery Faculty 2016;14 (8):692-701 .[Persian]
4. Idowu SO, Capaldi N, Zu L. [Encyclopedia of corporate social responsibility]. 1st ed.New York: Springer Berlin; 2013.
5. Mercuri JJ, Iorio R, Zuckerman JD, Bosco JA. Ethics of Total Joint Arthroplasty Gainsharing. JBJS 2017;99 (5):e22. [DOI:10.2106/JBJS.16.00594]
6. fazeli Z, fazeli bavand pour F, rezaee tavirani M, mozafari M, haidari moghadam R. [Professional ethics and its role in the medicin]. sjimu 2013; 20 (5) :10-17. [Persian]
7. Borhani F and et al. [ Develop Competence of Nursing Professional Ethics Needs and Challenges in Ethics education]. Journal of Ethics and History of Medicine 2009; 3 (3): 71-81.[Persian]
8. Imanipour M. Ethical principles in education. ijme 2012; 5 (6) :27-41.
9. Peters RS. Ethics and Education (Routledge Revivals): Routledge; 2015.
10. McCarthy J, Gastmans C. Moral distress: A review of the argument-based nursing ethics literature. Nursing ethics 2015;22(1):131-52. [DOI:10.1177/0969733014557139]
11. Alinia SH .[The Basic Concepts survey Status of the Nursing Process and Health Education. Bruner sudars]. 1st ed .Tehran: Salmy pub;2008.[Persian].
12. shahraki vahed A, Mardani mahmooleh M, Rezvani F. [Professional Ethic in Anesthesia and Operating Room]. 1st ed. Tehran: Gameenegar Pub; 2008. [Persian].
13. Habibzadeh H ,Ahmadi F,Vanaki Z. [Ethics in the Iranian Nurses Professional practice]. Journal of Ethics and History of Medicine 2010; 3 (3): 2-36. [Persian]
14. Sokhanvar R. [The effect knowledge of nursing ethics in clinical decision-makings and applying the perspective of working nurses in Shiraz University of Medical Sciences].[Dissertation] Shiraz: Shiraz University of Medical Sciences1997. [Persian]
15. Nasiriani K, Farnia F, Nasiriani F. [Study of respecting patients' rights from nurse’s point of view employed in Yazd hospitals]. Journal of Legal Medicine of Islamic Republic of Iran 2007; 13 (45): 33-37. [Persian]
16. Blais K. Professional nursing practice: Concepts and perspectives: Pearson; 2015.
17. Jouzi H,Ashktorab T,Abasi M,Delpisheh A,Menati R,Shahmir L. [Investigate organizational factors associated with patient rights from viewpoint nurses and patients in educational hospitals affiliated to the Ilam University of Medical Sciences]. Journal of Medical Ethics 2013; 7 (23):141-160.[Persian]
18. Vasegh Rahimparvar Sf, Nasiriani L, Faraj Khoda T, Bahrani N. [ Compliance rate of midwives with the professional codes of ethics in Maternal Child Health Centers in Tehran]. Iranian Journal of Medical Ethics and History of Medicine 2014;7 (2): 46-56.[Persian]
19. Rangraz jeddi F, Rabiee R. [A study on the attitude of physicians and nurses of Kashan Hospitals about the charter of patients’ right, 2003]. Feyz Journal of Kashan University of Medical Sciences 2006;10(3):40-6.[Persian]
20. Beikmoradi a, Rabiee S, Khatiban M, Cheraghi, Mohammad Ali. [Nurses distress in intensive care unit: a survey in teaching hospitals]. Iranian Journal of Medical Ethics and History of Medicine 2012;5(2):58-69.[Persian]
21. Memarian R, Salsali M, Vanaki Z, Ahmadi F, Hajizadeh E. [Factors Affecting the Process of Obtaining Clinical Competency]. ZUMS Journal 2006; 14 (56): 40-9.[Persian]
22. Gosie Arkvazy H. Investigate organizational the factors associated with observance patient’s rights view of nurses and patients in hospitals affiliated to the city of Ilam University of Medical Sciences. Journal of Medical Ethics 2013;7 (23): 60-141.
23. Khadem Alhoseini Z, Khadem Alhoseini M, Mahmodian F. [Investigate Opinion of Medical Students of Shiraz university of medical science in maintaining and disclosing HIV disease]. Journal of Medical Ethics 2009;3 (10):75-81.[Persian]
24. Khodaveisi M, Hosni P. Clinical nurses’ experiences of moral stress. Scientific Journal of Faculty of Nursing and Midwifery 2012; 22:77.
25. Karampourian A, Mohammadi N, Imani B,Dashti S. [Stabilization students' awareness based on training classes in EMS]. Pajouhan Scientific Journal 2013; 11 (3): 29-36.[Persian]
26. Sadeghi R, Ashktorab T. [Ethical Problems Observed by Nurse Students: Qualification Approach]. Medical Ethics Journal 2016;5 (15):43-62.[Persian]
27. Mohamadnejad E. [Knowledge of nurses and patients in a teaching hospital in 2009]. Medical ethics 2012;6 (19): 67-82.[Persian]
28. Hasin M, Seeluangsawat R, Shareef M. Statistical measures of customer satisfaction for health care quality assurance: a case study. International Journal of Health Care Quality Assurance. 2001; 14 (1): 6-14. [DOI:10.1108/09526860110366214]
29. Ghodsi Z, Hojjatoleslami S. Knowledge of students about Patient Rights and its relationship with some factors in Iran. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2012; 31:345-8. [DOI:10.1016/j.sbspro.2011.12.065]
30. Jensen A, Lidell E. The influence of conscience in nursing. Nursing Ethics. 2009;16(1):31-42. [DOI:10.1177/0969733008097988]
31. Tefagh M, Nikbachat A, Mehran A, Din Mohammadi N. Survey rate of observance of professional ethics in drug order implementation by nurses. Life Magazine. 2004;10 (23):77-9.
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Mohamadi N, Gholami N, Rezaei S, Zangeneh M, Shahnavazi M, Roshanaei G et al . Evaluating staff and students’ knowledge about professional ethics in the Field of Communication, Law and Ethics. RME 2017; 9 (4) :9-1
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-494-fa.html

محمدی ناهید، غلامی نازنین، رضایی صادق، زنگنه مریم، شهنوازی مرتضی، روشنایی قدرت الله و همکاران.. بررسی میزان آگاهی پرسنل و دانشجویان از اصول اخلاق حرفه‎ای در حیطه های ارتباطی، قانونی و اخلاقی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1396; 9 (4) :9-1

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-494-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 4 - ( 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education