[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 9، شماره 1 - ( 1396 ) ::
جلد 9 شماره 1 صفحات 58-66 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای موفقیت در دانشگاه بر خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی دانشجویان
مهناز اخوان تفتی*، محبوبه السادات کدخدایی
گروه روان‌شناسی تربیتی ، دانشگاه الزهراس، تهران، ایران ، makhavan@alzahra.ac.ir
واژه‌های کلیدی: موفقیت، خودکارآمدی، انگیزش، دانشجویان، پزشکی
متن کامل [PDF 139 kb]   (1807 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (5898 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
متن کامل:   (2075 مشاهده)
مقدمه

دوران تحصیلات دانشگاهی و محیط دانشگاه بهترین فرصت برای افزایش آگاهی و تجهیز شدن به مهارت­های مورد نیاز برای موفقیت تحصیلی و حرفه‌ای است و فرد می‌تواند با استفاده بهینه از این دوران، با اطمینان بیشتری وارد جامعه شود. اگر چه تمامی دانشجویان نیاز دارند که با محیط آموزشی خود رابطه مطلوب برقرار کرده و از دوران تحصیل خود بهره لازم را ببرند اما این نیاز برای دانشجویان علوم پزشکی که به دلیل ماهیت رشته تحصیلی‌شان با محیط آموزشی ارتباط بیشتـری و بعضا ًبه دلیل دشوار دانستن تعامل با جـوّ آموزشی دانشـگاه بیش از دانشجویان دیـگر فرسودگی تحصیلی و افسردگی را در طول دوران تحصیل خود تجربه میکنند (2،1)، بیشتر احساس می‌شود و لازم است با برنامهریزی آموزشی که یکی از اولویت­ های مهم پژوهش در آموزش علوم پزشکی شناخته شده است (3)، زمینه گسترش ارتباط آن­ها با محیط آموزشی- حرفهای و در نتیجه بهبود وضعیت تحصیلی را فراهم آورد.
از سوی دیگر آنچه موجب میشود برخی از دانشجویان بیش از دیگران توانایی برقراری و حفظ رابطه اثربخش با محیط تحصیلی را داشته باشند و از آن برای بهبود آگاهی و مهارت خود بهره برند، تفاوت­های فردی است که به نظر می‌رسد بخشی از آن ناشی از میزان خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی باشد که تعیین‌کننده کارکرد دانشجویان در دوران تحصیلات دانشگاهی است. پژوهش­ های انجام شده نیز نشان­ دهنده اهمیت این دو متغیر در موفقیت تحصیلی است. بر پایه این پژوهش‌ها خودکارآمدی (7-4) و انگیزش تحصیلی (10-8) با پیشرفت تحصیلی در دانشگاه رابطه مثبت دارند. در واقع خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی بالاتر می‌تواند دانشجویان را برای استفاده بهتر از محیط آموزشی و در نتیجه بهبود عملکرد تحصیلی ترغیب کند.
خودکارآمدی، باورهای افراد در مورد توانایی‌هایشان برای تولید سطح تعیین شده‌ای از عملکرد است. باورهای خودکارآمدی تعیین‌کننده احساس، تفکر، انگیزه و رفتار است (11). از  سال­ها پیش پژوهشگران به این نکته پی بردند که باورهای یادگیرندگان در مورد توانایی تحصیلی‌شان نقش مهمی در انگیزه پیشرفت و یادگیری­شان دارد و خودکارآمدی به عنوان یک پیش‌بینی­ کننده مهم در موفقیت تحصیلی شناخته شد (12). یادگیرندگان خودکارآمد می‌توانند از لحاظ تحصیلی پیشرفت کنند، تکانههایشان را کنترل کنند، بر پیشرفت خود نظارت کنند و برای حل مشکلات مصصمتر باشند (5).
به نظر میرسد خودکارآمدی با عواملی مانند هدفمندی و راهبردهای خودنظم‌بخش به عنوان یک منبع درونی بسیار مهم در ارتباط باشد (14،13). خودکارآمدی زمانی افزایش مییابد که یادگیرندگان، فعالانه محیط درونی و بیرونی‌شان را مدیریت کنند، یک برنامه مشخص برای مطالعه و مرور داشته باشند، بر روی پیشرفت تمرکز داشته باشند، سطح تلاش مورد نیاز را تعیین کنند و منابع حمایتی را بشناسند (15). اهمیت خودکارآمدی وقتی چشمگیرتر می‌شود که بدانیم علت پایین بودن سطح عملکرد افرادی که تعلل ورزی میکنند نداشتن دانش کافی در مورد راهبردهای سودمند نیست، بلکه علت اصلی تعلل­ورزی آن­ها این است که در مورد تواناییشان در استفاده از این راهبردها برای تکالیف­شان اطمینان کافی  ندارند (5).
خوشبختانه، باورهای خودکارآمدی قابل دستکاری هستند و می‌توان شرایطی را فراهم آورد که به بهبود خودکارآمدی یادگیرندگان کمک کند. در واقع با یافتن منابع تأثیرگذار می‌توان زمینه افزایش خودکارآمدی و در نتیجه افزایش موفقیت یادگیرندگان را فراهم آورد. یکی از این منابع مهم بافت آموزشی است (12). پژوهش‌هایی که با هدف بهبود خودکارآمدی دانشجویان انجام شده است نشان میدهند آموزش راهبردهای سودمند در این زمینه مانند آموزش­ های شناختی - اجتماعی، مهارت ­های زندگی، مدیریت زمان، راهبردهای شناختی و فراشناختی تأثیر مثبت و معنی ­داری بر خودکارآمدی دانشجویان دارد (21-16).
متغیر مهم دیگری که توجیه­ کننده بسیاری از تفاوت­ های فردی دانشجویان در موفقیت و پیشرفت تحصیلی است، انگیزش است. اهمیت این متغیر در فرایند آموزش و یادگیری تا اندازهای است که بدون آن یادگیری امکان­پذیر نیست. انگیزش، انجام تکلیف و رسیدن به هدف را امکان­پذیر میکند، سرعت انجام کار را افزایش می‌دهد و فرد را ترغیب می‌کند تا رسیدن به هدف به فعالیت خود ادامه دهد. بدون انگیزش، فعالیت­های آموزشی بی­اثر خواهد بود و معلمان لازم است در فرایند آموزشی خود به ایجاد و افزایش انگیزه در یادگیرندگان نیز توجه داشته باشند (22). بنابراین انگیزش تحصیلی (Academic Motivation) را می‌توان نوع خاصی از انگیزش دانست که به یادگیرندگان کمک می‌کند تا با فعالیت­ هایی درگیر شوند که موجب یادگیری آن­ها می‌شود از جمله این­که موجب می‌شود یادگیرنده توجه بیشتری به فعالیت ­ها و تکالیف یادگیری خود داشته باشد، زمان بیشتری را صرف یادگیری کند، از راهبردهای مطالعه و یادگیری اثربخش استفاده کند و هنگام نیاز از کمک دیگران استفاده کند و در نتیجه دست‌یابی به اهداف تحصیلی خود را تسهیل نماید (23). اهمیت انگیزش تحصیلی تا آنجاست که به عنوان یکی از ویژگی‌های روان‌شناختی پیش‌بینی­کننده عملکرد تحصیلی شناخته شده است (24) و رابطه مثبت و معنی­داری با عملکرد تحصیلی دانشجویان دارد (28-25).
انگیزش تحصیلی نیز مانند خودکارآمدی متغیری اکتسابی و قابل دستکاری است. بر اساس پژوهش­های انجام شده با آموزش مهارت­های شناختی - رفتاری می‌توان میزان انگیزش را در دانشجویان افزایش داد (29،30). علاوه بر­این، بین دو متغیر خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی نیز رابطه مثبت معنی­ دار وجود دارد (31) و این نشان می‌دهد آن­چه زمینهساز و عامل ایجاد­کننده یا بهبود دهنده این دو متغیر است می‌تواند یکسان باشد و در واقع با ایجاد شرایط مناسب می‌توان زمینه را برای افزایش و بهبود هر دو متغیر فراهم ساخت.
در این پژوهش، راهبردهای موفقیت در دانشگاه به عنوان متغیر آزمایشی و عامل اثرگذار بر خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی در نظر گرفته شده است. راهبردهای موفقیت در دانشگاه، راهکارهایی شناختی، رفتاری و اجتماعی هستند که به دانشجویان کمک می‌کنند با شناسایی محیط فیزیکی و اجتماعی دانشگاه و با استفاده از مهارت­های سودمند، از دوران دانشجویی خود استفاده بهینه و مطلوب داشته باشند و زمینه موفقیت تحصیلی و حرفهای خود را فراهم آورند (32). مشکلی که بسیاری از دانشجویان و حتی فارغ­ التحصیلان دانشگاه با آن مواجه هستند نداشتن مهارت­هایی است که لازمه موفقیت درون دانشگاه و بیرون از دانشگاه، به ویژه در بازار کار است. از این رو ضرورتی آشکار است که آموزش دانشگاهی متنوع­تر شود و برخی مهارت­های مورد نیاز دانشجویان را در برنامه آموزشی خود قرار دهد؛ این ضرورت به ویژه برای کشورهایی که از سویی با جمعیت جوان دانشگاهی و از سویی دیگر با مشکلات اقتصادی و حرفهای مواجه هستند بیشتر احساس می‌شود (33) زیرا که یکی از پیشبینی­ کنندههای مهم موفقیت حرفه‌ای و اجتماعی دانشجویان، آشنایی با مهارت­ های رفتاری و شناختی - اجتماعی است (34). از این رو  دانشگاه ­های امروزی بیش از پیش، به نوآوری آموزشی روی آورده و آموزش مهارت­ های مورد نیازبرای موفقیت تحصیلی و غیر تحصیلی را در برنامه‌های آموزشی خود گنجانده‌اند. آنچه در این برنامه‌ریزی بیشتر مورد توجه است ایجاد انعطاف و تنوع بیشتر در برنامه‌های آموزشی برای پاسخگویی به نیازهای همه جانبه دانشجویان است (35). در واقع با ایجاد چنین تنوعی علاوه بر پرداختن به ابعاد غیرشناختی رشد و یادگیری میتوان با بهبود بخشیدن به توانایی و انگیزه دانشجویان، زمینه را برای پیشرفت بهتر آن­ها در زمینه رشد شناختی نیز فراهم نمود. بر اساس چنین پیشینهای، این پژوهش با هدف بررسی میزان اثربخشی آموزش راهبردهای موفقیت در دانشگاه بر خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی دانشجویان انجام شد.
روش­ ها  
پژوهش حاضر، از نوع پژوهش‌های تجربی (پیش‌آزمون - پس‌آزمون با گروه گواه) است که در سال تحصیلی 95-1394 در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان اجرا شد. جامعه آماری این پژوهش، تمامی دانشجویان سال اول کارشناسی دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودند. دلیل انتخاب این دانشکده استقبال و همکاری مسئولان آموزش و مدیران گروه­ های آموزشی مربوطه در برگزاری جلسات آموزشی بود. از بین دانشجویان مورد نظر در رشتههای تحصیلی تغذیه جامعه، تغذیه بالینی، علوم وصنایع غذایی از طریق نمونه‏ گیری در دسترس 24 نفر انتخاب و به صورت تصادفی (به روش قرعه کشی) در دو گروه 12 نفری  آزمایش و گواه جای گرفتند.
معیارهای ورود به مطالعه این بود که شرکت­کنندگان دانشجوی سال اول باشند و تمایل به شرکت در جلسات آموزشی داشته باشند. معیارهای خروج از مطالعه، عدم امکان حضور مستمر در جلسات آموزشی و یا عدم تمایل آنان به ادامه حضور در جلسات آموزشی بود. علاوه بر این به منظور رعایت ملاحظات اخلاقی در پژوهش هماهنگی‌های لازم با مسئولان آموزش دانشگاه و نیز دانشجویان انجام شد و ساعت برگزاری جلسات آموزشی با توافق دانشجویان شرکت‌کننده تعیین شد تا با برنامه‌های تحصیلی و فردی آن­ها تداخلی نداشته باشد. ویژگیهای دموگرافیک نمونه نیز به این صورت بود که میانگین سنی شرکت­کنندگان گروه آزمایش و گواه  525/1±5/18 سال بود و در هر گروه 8 نفر دانشجوی دختر و 4 نفر دانشجوی پسر جای گرفتند.
متغیر مستقل این پژوهش (راهبردهای موفقیت در دانشگاه) به صورت یک دوره آموزشی 10 جلسه‌ای (هر جلسه 70 دقیقه) اجرا شد. جلسات آموزشی دو روز در هفته و به مدت یک ماه و نیم به طول انجامید. محور اصلی محتوای جلسات آموزشی، مهارت­های مورد نیاز دانشجو برای ایجاد رابطه با محیط دانشگاه و افزایش موفقیت تحصیلی بود. روش آموزشی مورد استفاده در این جلسات ترکیبی از روش سخنرانی، پرسش و پاسخ و حل مسأله بود. در هر جلسه متناسب با موضوع مورد نظر نخست اطلاعاتی ارائه شد سپس دانشجویان به طرح مسائل خود در زمینه موضوع میپرداختند و با مشارکت یکدیگر راهکارهای حل مسائل ارائه و بررسی میشد. محتوای این جلسات در جدول شماره یک خلاصه شده است.
به منظور جمع‌آوری داده‌های این پژوهش از دو پرسشنامه استفاده شد. هر دو پرسشنامه، یک بار به صورت پیش‌آزمون (پیش از شروع جلسات آموزشی) و یک بار به صورت پس‌آزمون (20 روز پس از پایان جلسات آموزشی) برای هر دو گروه آزمایش و گواه اجرا شد.
1- پرسشنامه خودکارآمدی عمومی: این پرسشنامه توسط شرر و مادوکس در سال 1982 ساخته شد و دارای 17 ماده است. این پرسشنامه عقاید فردی، توانایی فرد برای غلبه بر موقعیت­ های مختلف را اندازه گیری می‌کند. پاسخ­گویی به این پرسشنامه بر اساس مقیاس لیکرت از دامنه کاملاً مخالفم تا کاملاً موافقم است. نمره‌گذاری مقیاس به این صورت است که به هر گویه از 1 تا 5 امتیاز تعلق می‌گیرد. گویه‌های 1، 3، 8، 9، 13 و 15 از کم به زیاد و بقیه گویه‌ها به صورت معکوس یعنی از زیاد به کم نمره‌گذاری می‌شوند. بنابراین حداکثر نمره‌ای که فرد می‌تواند از این مقیاس به دست آورد 85 (خودکارآمدی بالا) و حداقل نمره 17 (خودکارآمدی پایین) است. ضریب پایایی این پرسشنامه نیز 0/86 گزارش شده است (36). این مقیاس در ایران ترجمه و اعتباریابی شده که روایی آن مناسب تشخیص داده شده و ضریب آلفای کرونباخ آن 0/79 گزارش شده است (37). این ضریب در پژوهش حاضر 0/72 به دست آمد.
2- پرسشنامه انگیزش تحصیلی(Academic Motivation Scale): این مقیاس در سال 1989 توسط والرند و همکاران در کانادا برای اندازه‌گیری انگیزش تحصیلی با 28 گویه طراحی و رواسازی شد. این مقیاس میزان موافقت دانشجویان را با گویه‌های مربوط به سه خرده مقیاس انگیزش درونی (12 ماده)، انگیزش بیرونی (12 ماده) و بی­انگیزگی (4 ماده) با یک طیف لیکرت 7 درجه‌ای (اصلاً، خیلی کم، کمی، متوسط، زیاد، خیلی زیاد، کاملاً) می‌سنجد. تمامی گویه‌ها در پاسخ به یک سؤال کلیدی تنظیم شده‌اند:
چرا به دانشگاه می­روید؟ (30). نمرات بین 28 تا 70 نشان­ دهنده انگیزش تحصیلی ضعیف، نمرات بین 70 تا 112 متوسط و نمرات بالای 112 بسیار خوب در نظر گرفته می‌شود. پژوهش­ها نشان داده­اند که این پرسشنامه از روایی بالایی برخوردار است (38،27). ضریب آلفای کرونباخ برای خرده مقیاس ­های انگیزش درونی، انگیزش بیرونی و بی‌انگیزگی به ترتیب 0/78، 0/78 و0/75 گزارش شده است (30). در پژوهش حاضر ضریب به ترتیب 0/75، 0/82 و 0/74 به دست آمد. داده‌های حاصل از این پژوهش با استفاده از  نرم­افزار SPSS و به روش تحلیل کوواریانس چند متغیری (مانکووا) تحلیل شد. دلیل استفاده از تحلیل کوواریانس آن بود که با استفاده از این تحلیل، اثر متغیرهای ناخواسته  (از جمله پیش آزمون) تعدیل میشود و سپس اثر متغیر آزمایش (مداخله ‏گر) روی متغیر وابسته بررسی می‏ شود.

AWT IMAGE
یافته ­ها
شرکت‌کنندگان در این پژوهش (نمونه) شامل دو گروه 12 نفری از دانشجویان سال اول دانشگاه علوم پزشکی اصفهان بودند؛ که به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. در هر گروه 8 دانشجوی دختر و 4 پسر با میانگین سنی 525/1±5/18 سال شرکت کردند. تعداد دانشجویان بومی و غیر بومی تقریباً برابر بود؛ به طوری که از مجموع 24 نفر گروه نمونه، 11 نفر بومی و 13 نفر غیر بومی بودند. در ادامه، آمار توصیفی مربوط به داده‌ها ارائه شده است (جدول 2). سپس با بررسی پیش‌فرض ­های مربوط به تحلیل کوواریانس چند متغیری، آمار استنباطی به منظور پاسخ به پرسش ­های پژوهش انجام شده که نتایج آن در جداول شماره سه و چهار نمایش داده شده ‌است.
AWT IMAGE
در جدول شماره دو داده‌های مربوط به آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) گروه آزمایش و گواه در خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی در مراحل پیش‌آزمون و پس‌آزمون گزارش شده است. بر اساس این یافته‌ها، میانگین خودکارآمدی آزمودنی‌های گروه آزمایش از 66/40 در مرحله پیش آزمون به 45 در مرحله پس آزمون رسیده است؛ در حالی که در گروه گواه این میزان از 16/40 در مرحله پیش آزمون به 42 در مرحله پس آزمون رسیده است. در مورد انگیزش تحصیلی نیز میانگین آزمودنی‌های گروه آزمایش از 52/100 در مرحله پیش­آزمون به 83/113 در مرحله پس آزمون رسیده است و این میزان برای آزمودنی‌های گروه گواه از 91/101 در مرحله پیش آزمون به 41/105 در مرحله پس آزمون رسیده است.
پیش‌فرض همگنی واریانس‌ها در بین نمرات دو گروه در پیش آزمون با استفاده از آزمون لوین بررسی شد. نتایج این تحلیل نشان داد که تفاوت معنی‌داری در واریانس دو گروه در متغیرهای خودکارآمدی (05/0<, P 97/1=F) و انگیزش تحصیلی (05/0<, P 15/0=F) مشاهده نمی‌شود و بنابراین فرض همگنی واریانس‌ها برقرار است.
AWT IMAGE
بر اساس یافته‌های جدول شماره سه، نتایج تحلیل کوواریانس نشان داد تفاوت بین دو گروه در دو متغیر خودکارآمدی (001/0>P،43/22 (F=و انگیزش تحصیلی  (001/0>P،21/30F=) معنی­ دار است؛ به بیان دیگر آموزش راهبردهای موفقیت در دانشگاه، خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی دانشجویان علوم پزشکی را افزایش داده و موجب تفاوت معنی­ دار دو گروه آزمایش و گواه در این دو متغیر شده است. مجذور سهمی اتا اندازه این اثر را برای خودکارآمدی 0/53 و برای انگیزش تحصیلی 0/61 نشان داده است
AWT IMAGE
همانطور که جدول شماره چهار  نشان می­دهد در متغیرهای خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی، میانگین‌های تعدیل شده گروه آزمایش به طور معنی­داری بیشتر از گروه گواه بوده است.
 
بحث و نتیجه‌گیری
دو متغیر مهمی که بر کارکرد تحصیلی دانشجویان تأثیرگذار است و با پیشرفت تحصیلی در دانشگاه رابطه مثبت دارد خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی است. از آنجایی که این دو

متغیر اکتسابی و قابل دست­کاری هستند، می‌توان با آموزش برخی راهبردهای تحصیلی زمینه بهبود آن­ها را فراهم آورد. هدف اصلی این پژوهش بررسی میزان تأثیر آموزش راهبردهای موفقیت در دانشگاه بر خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی دانشجویان بود.
نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که آموزش راهبردهای موفقیت در دانشگاه بر خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی دانشجویان سال اول علوم پزشکی تأثیر مثبت و معنی­دار دارد. راهبردهای موفقیت در دانشگاه، آمیزه‌ای از مهارت­های تحصیلی- حرفه‌ای برقراری رابطه با محیط فیزیکی و اجتماعی دانشگاه، مدیریت زمان، مهارت­های مطالعه و موفقیت در آزمون، مدیریت خود، بهداشت جسمی و روانی، مهارت­های شغلی و حرفه‌ای) است که هم در محیط دانشگاه و دوران تحصیلات دانشگاهی و هم پس از آن میتواند سودمند واقع شود. برقراری رابطه با محیط دانشگاه، استفاده مطلوب از امکانات دانشگاهی یا مطالعه و موفقیت در انواع آزمون­ ها، مهارتی است که دانشجویان در دوران تحصیلات دانشگاهی خود به آن نیاز دارند در حالی­که یادگیری یک حرفه و مدیریت مالی هم در دوران تحصیلات دانشگاهی و هم در زندگی پس از دانشگاه را هدف قرار میدهد (32). به نظر میرسد آموزش ترکیبی از این مهارت­های شناختی - رفتاری که هم نیازهای فعلی و هم نیازهای آتی را مد نظر قرار میدهد و بهتر می‌تواند موجب جلب توجه دانشجویان در یادگیری و استفاده از آن شود.
در تبیین این نتایج می‌توان به این نکته اشاره نمود که خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی تا حد زیادی اکتسابی هستند و می‌توان با آموزش آن­ها و راهبردهای مؤثر، زمینه بهبود این دو متغیر را فراهم نمود. راهبردهای مؤثر در این زمینه موجب کسب انواع مهارت­ های شناختی - رفتاری مورد نیاز برای دانشجویان می‌شود که از طریق آن می‌توانند با محیط فیزیکی و اجتماعی دانشگاه رابطه مطلوب برقرار کنند، مسائل و مشکلات مسیر تحصیلی را به عنوان چالشی قابل حل در نظر بگیرند و با نگرشی مثبت با آن­ها مواجه شوند و در نتیجه از فرصت تحصیلات دانشگاهی بهترین بهره را داشته باشند. این به­نوبه خود می‌تواند انگیزش تحصیلی دانشجویان را بهبود داده و موجب احساس کارآمدی در آنان شود.
یافته‎‎های این پژوهش مبنی بر تأثیر آموزش مهارت­های مختلف بر خودکارآمدی دانشجویان با نتایج دیگر مطالعات مشابه همسو است (21-16). نتایج مطالعات جهانیان (19)، رضایت و دهقان نیری (16) نشان داد که آموزش مهارت ­های زندگی، خودکارآمدی دانشجویان رشته مامایی را بهبود  می­ بخشد؛ Papinczak و همکاران (17) نیز اعتقاد داشتند که خودکارآمدی دانشجویان سال اول علوم پزشکی را میتوان دست­کاری و ارتقاء داد. شماعیزاده (18) در پژوهشی خودکارآمدی دانشجویان را با استفاده از مشاورههای   شناختی- حرفهای بهبود بخشید. درتاج، لسانی و رستمی نسب (20) به این نتیجه رسیدند که آموزش مدیریت زمان به عنوان یکی از مهارت­ های اثربخش میتواند خودکارآمدی دانشجویان را بهبود دهد. مطالعات حسینی  و همکاران (21) نیز بیانگر بهبود خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی دانشجویان پرستاری پس از آموزش مهارت­ های شناختی و فراشناختی می­ شود.
همچنین بر اساس یافتههای پژوهش حاضر، آموزش راهبردهای موفقیت در دانشگاه بر انگیزش تحصیلی دانشجویان سال اول علوم پزشکی نیز تأثیر مثبت و معنی­دار دارد. این بخش از یافتههای پژوهش نیز با نتایج مطالعات Godwin و برزگر بفروئی همخوانی دارد (30-29). Godwin (29) به این نتیجه رسید که آموزش مهارت­ های زندگی موجب بهبود انگیزش تحصیلی میشود. نتایج مطالعه برزگر بفروئی (30) نیز نشان داد که راهبردهای فراشناختی و  جهت­ گیری هدف پیش ­بینی­ کننده مهمی برای انگیزش تحصیلی دانشجویان است.
بر اساس نتایج حاصل از این پژوهش، لازم است با طراحی و برنامه‌ریزی درست آموزش دانشگاهی، به ویژه برای دانشجویان سال اول، زمینه را برای بهبود خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی در آن­ ها فراهم نمود. لذا پیشنهاد می­گردد که در کنار دوره‌های آموزشی بسیار فشرده و کوتاه مدتی که معمولاً دانشگاه­ ها برای دانشجویان تازه وارد به منظور آشنایی با دانشگاه و قوانین آن برگزار می‌کنند، کارگاه آشنایی با راهبرهای موفقیت در دانشگاه و یا مهارت­ های زندگی دانشگاهی را نیز برای آن­ها برگزار نمایند و یا حتی شاید بهتر باشد که این آموزش به عنوان یک واحد درسی در نیمسال اول ورود به دانشگاه در برنامه درسی دانشجویان قرار گیرد تا آن­ها پیش از پرداختن به درس­های تخصصی و در ابتدای مسیر تحصیلات دانشگاهی به مهارت ­های لازم در این زمینه مجهز شوند تا بتوانند با آگاهی بیشتر از فرصت ­های پیش رو استفاده نمایند. از مهم‌ترین محدودیت این پژوهش می ­توان به استفاده از طرح آزمایشی و گزینش شرکت­ کنندگان و نیز برگزاری جلسات در یک دانشکده و با حضور دانشجویان یک رشته تحصیلی اشاره نمود.
قدردانی
بدین­وسیله پژوهشگران از مدیر گروه، مسئولان آموزشی و دانشجویان سال اول کارشناسی (ورودی 95-94) دانشکده تغذیه و علوم غذایی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان که در اجرای این مطالعه ما را یاری نمودند تقدیر و تشکر می ­نمایند.


 



 
فهرست منابع
1. Sharififard F, Nourozi K, Hosseini MA, Asayesh H, Nourozi M. [Related factors with academic burnout in nursing and paramedics students of Qom University of Medical Sciences]. Journal of Nursing Education 2014; 3 (3): 59-68. [Persian]
2. Momtazan M, Mahmoodi N, Baghban M, Hoseini Ahangari SA. [Compare Rates of Depression and Mental Health Among new Students in Abadan School of Medical Sciences in two Consecutive Academic years 91-92 and 92-93]. Journal of Educational Development of Jundishapur 2014; 6 (4): 372-377. [Persian]
3. Ghodusi-Moghadam S, Taghian E. [Research Priorities in Education from the Viewpoint of Authorities and Experts of Mashhad University of Medical Sciences].Journal of Neyshabur University of Medical Sciences 2015; 3 (2): 70-76. [Persian]
4. Meral M, Colak E, Zereyak E. The relationship between self-efficacy and academic performance. Procedia - Social and Behavioral Sciences 2012; 46 (11): 43 - 46. [DOI:10.1016/j.sbspro.2012.05.264]
5. Komarraju M, Nadler D. Self-efficacy and academic achievement: Why do implicit beliefs, goals, and effort regulation matter? Learning and Individual Differences 2013; 25 (1): 67-72. [DOI:10.1016/j.lindif.2013.01.005]
6. Feldman DB, Kubota M. Hope, self-efficacy, optimism, and academic achievement: Distinguishing constructs and levels of specificity in predicting college Freeman 2015; 37 (2): 210-216. [DOI:10.1016/j.lindif.2014.11.022]
7. Honicke T, Broadbent J. The Influence of Academic Self-Efficacy on Academic Performance: A Systematic Review. Educational Research Review 2015; 17: 63-68. [DOI:10.1016/j.edurev.2015.11.002]
8. Bakhtiarvand F, Ahmadian S, Delrooz K, Farahani HA. The Moderating Effect of Achievement Motivation on Relationship of Learning Approaches and Academic Achievement. Procedia- Social and Behavioral Sciences 2011; 28: 486 - 488. [DOI:10.1016/j.sbspro.2011.11.093]
9. Hamaideh SH, Hamdan-Mansour AM. Psychological, cognitive, and personal variables that predict college academic achievement among health sciences students.Nurse Education Today 2014; 34 (5): 703-708. [DOI:10.1016/j.nedt.2013.09.010]
10. Khalaila R. The relationship between academic self-concept, intrinsic motivation, test anxiety, and academic achievement among nursing students: Mediating and moderating effects. Nurse Education Today 2015; 35: 432-438. [DOI:10.1016/j.nedt.2014.11.001]
11. Bandura A. Self-efficacy, Encyclopedia of human behavior. New York: Academic Press; 1994.
12. Zimmerman BJ. Self-Efficacy: An Essential Motive to Learn. Contemporary Educational Psychology 2000; 25: 82-91. [DOI:10.1006/ceps.1999.1016]
13. Bandura A. Self-efficacy: The exercise of self control. New York: NY. WH;1997.
14. Pajares F. Self-efficacy beliefs in academic settings. Review of Educational Research 1996; 54 (4): 543-578. [DOI:10.3102/00346543066004543]
15. Pintrich, PR. A conceptual framework for assessing motivation and self-regulated learning in college students. Educational Psychology Review 2004; 16 (4): 385-407. [DOI:10.1007/s10648-004-0006-x]
16. Rezayat F, DehghanNayeri N. Self-Efficacy After Life Skills Training: A Case-Control Study.Nurs Midwifery Student 2013; 2 (4): 83-88. [DOI:10.5812/nms.11691]
17. Papinczak T, Young L, Groves M, Haynes M. Effects of a Metacognitive Intervention on Students' Approaches to Learning and Self-Efficacy in a First Year Medical Course. Advances in Health Sciences Education 2008; 13 (2): 213-232. [DOI:10.1007/s10459-006-9036-0]
18. Shamaeizade M. [The Effect of Cognitive-career counseling on Self-efficacy in Students of Isfahan University]. [dissertation]. Isfahan: Isfahan University 2009. [Persian]
19. Jahanian R. [The effect of Life Skills on Self-efficacy in University Students]. Journal of Applied Psychology 2013; 7 (3): 71-83. [Persian]
20. Dortaj A, Lesani M, Rostaminasab A. [The effect of Time management Skills on Self-efficacy at the Kerman University].Journal of Research in Educational System 2013; 7 (21): 43-56. [Persian]
21. Hoseyni T, Torabi S, Shayan N, Ismaeel poor M, Ashoori J. [Comparing the effectsof web-based teachingand cognitive and metacognitive learning strategies on nursing students 'academic achievement and self-efficacy: Islamic Azad University,Pishva Branch]. Journal of Electronic Learning 2015; 6 (2):1-10.[Persian]
22. Rehman A, Haider K. The Impact of Motivation on Learning of Secondary School Students in Karachi: An Analytical Study. Educational Research International 2013; 2 (2): 139-147.
23. Jones BD. Motivating Students to Engage in Learning: The MUSIC Model of Academic Motivation. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education 2009; 21 (2): 272-285.
24. Kaufman J, Agars M, Lopez-Wagner M. The role of personality and motivation in predicting early college academic success in non-traditional students at Hispanic- serving institution. Learn. Individ. Differ 2008; 18 (2): 492-496. [DOI:10.1016/j.lindif.2007.11.004]
25. Yousefi A, Ghasemi G, Firouznia S. [The Relationship between Academic Motivation and Academic Achievement in Medical Students of Isfahan University of Medical Sciences]. Iranian Journal of Medical Education 2009; 9 (1): 79-84. [Persian]
26. Roshan Milan S, Aghaii Monvar I, Kheradmand F, Saboory E, Mikaili P, Masudi S et al. [Study of Academic Motivation and its Relationship with Status and Academic Achievement at Urmia University of Medical Science]. Journal of Nursing and Midwifery 2011; 2 (5): 357-366. [Persian]
27. Vahedi S, Esmaeelpoor K, Zamanzadeh V, Ataeezade A. [The Nursing Students' Motivational Profile and its Relationship to their Academic Achievement: A person-oriented approach]. Journal of Nursing Ofogh 2012; 1 (1): 35-46. [Persian]
28. Amraie K, ElahiMotlagh S, Azizi Zalani H, Parhon H. The relationship between academic motivation and academic achievement students. Procedia - Social and Behavioral Sciences.3rd World Conference on Educational Sciences 2011; 15 (3): 399-402. [DOI:10.1016/j.sbspro.2011.03.111]
29. Godwin J. A Study on the Impact of Life Skills on the Academic Achievement Motivation of Tribal Adolescents. Indian Journal of Research 2015; 4 (10): 34-36.
30. Barzegarbefroei K, Barzegarbefroei M, Molaie Y. [The Role of Goal Orientation and Meta cognition Strategy on Academic Motivation at Yazd University]. Journal of Research in Academic and Virtual Learning 2014; 2 (5): 27-42. [Persian]
31. Hassankhani H, Mohajjer-Aghdam A, Rahmani A, Mohammadpoor-fard N.The Relationship between Learning Motivation and Self Efficacy among Nursing Students. Res Dev Med Educ 2015; 4 (1): 97-101. [DOI:10.15171/rdme.2015.016]
32. Santrock JW, Halonen JS. Your Guide to College Success: Strategies for Achieving Your Goals. 6th Ed. Boston: Wadsworth Cengage Learning; 2010.
33. Panth B. The role of community colleges in skills development: Lessons from the Canadian experience for developing Asia. Philippines: Asian Development Bank; 2015.
34. Deil-Amen R. To Teach or Not to Teach ''Social'' Skills: Comparing Community Colleges and Private Occupational Colleges. Teachers College Record 2006; 108 (3): 397-421. [DOI:10.1111/j.1467-9620.2006.00656.x]
35. Roberts P, Sedgmore L. Future colleges - rising to the skills challenge. Furthering Education and Skills Group. 2015.
36. Sherer MM, Maddux E. The self- efficacy scale: Construction and validation. Psychology Report 1982; 51: 663-671. [DOI:10.2466/pr0.1982.51.2.663]
37. Barati S. [Investigate the Relationship between Self-efficacy, Self-care and Self esteem with Academic performance in Students]. dissertation. ShahidChamran University of Ahvaz. Faculty of Education and Psychology 1995. [Persian]
38. Vallerend RJ, Pelletier LG, Blais MR, Briere NM, Senecal C, Vallieres EF. The Academic Motivation Scale: Ameasure of intrinsic, extrinsic, and a motivation in education. Journal of Educational and Psychological Measurement 1992; 52 (4): 1003-1017. [DOI:10.1177/0013164492052004025]
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Akhavan tafti M, Kadkhodaie M. The effect of Success Strategies Instruction on Self-efficacy and Academic Motivation of Students in university . RME 2017; 9 (1) :66-58
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-385-fa.html

اخوان تفتی مهناز، کدخدایی محبوبه السادات. بررسی اثربخشی آموزش راهبردهای موفقیت در دانشگاه بر خودکارآمدی و انگیزش تحصیلی دانشجویان . پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1396; 9 (1) :66-58

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-385-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 9، شماره 1 - ( 1396 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education