[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 8، شماره 3 - ( 1395 ) ::
جلد 8 شماره 3 صفحات 8-1 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی مهارت تشخیصی دانشجویان سال آخر رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در زمینه بیماری های شایع دهان
مریم بصیرت، یوسف جهاندیده، حمیدرضا ذاکرجعفری، سیدجواد کیا*، زهرا پورحبیبی
گروه بیماریهای دهان،فک و صورت دانشکده دندانپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، رشت، ایران ، . djavadkia@gums.ac.ir
واژه‌های کلیدی: بیماری دهان، تشخیص، ادغام، دانشجویان دندانپزشکی
متن کامل [PDF 193 kb]   (2160 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (7060 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: تخصصي
متن کامل:   (2355 مشاهده)

مقدمه

رشته بیماری­ های دهان، فک و صورت به عنوان یک رابط بین دنـدانپزشکی و پزشکی عمـل مـی‌نماید که چگـونگـی ایجـاد،تشخیص، پیشگیری و درمان بیماری­های دهان، فک، صورت و دندان را مورد بررسی قرار می­ دهد. اساس درمان‌های امروزی بر مبنای تشخیص استوار می­ باشد، با تشخیص صحیح می ­توان از درمـان­ های نـادرست و غیـرضروری جـلوگیری نمود. طیف بیماری ­هایی که نـاحیه دهان، فک و صورت را درگیر می‌کـند وسیع می­ باشد و ضایعات این نواحی شباهت بسیار زیادی به یکدیگر دارند که این تشابه تشخیص آن­ها را از یکدیگر پیچیده و مشکل می­سازد (1-3). در کوریکولوم جدید، واحد  تئوری دندانپزشکی تشخیصی اضافه شده است که ادغام در دروس بیماری­های دهان، پاتولوژی دهان، جراحی و برخی از رشته­ های پزشکی انجام شده است و حتی در سال­های بالاتر در برنامه پیشنهادی وزارت بهداشت، در واحد عملی دانشجویان در بیمارستان هم آموزش می ­بینند.

ضایعات دهان به طور کلی به صورت ضایعات سفید و قرمز، پیگمانته، اگزوفیتیک، زخم­ ها و بدخیمی طبقه ­بندی شده ­اند (3). شباهت ضایعات دهان به یکدیگر و دشواری تمایز آن­ها، نیاز به آموزش کادر درمانی را نشان می­دهد. لکوپلاکیا و اریتروپلاکیا به دلیل ماهیت پیش سرطانی از جمله مهم ­ترین ضایعات سفید و قرمز هستند که تشخیص زود هنگام آن­ها اهمیت بسیاری دارد. به دلیل ظاهر بی­آزار، فقدان درد، تورم و خونریزی ممکن است سال­ها در دهان فرد وجود داشته باشند و تشخیص آن­ها تا زمانی که به کارسینوم سلول­های سنگ فرشی تبدیل شود مورد غفلت واقع شود (3-6). در مطالعه جمشیدی و همکاران آگاهی دانشجویان دندانپزشکی و دندانپزشکان در مورد کارسینومای سلول­های سنگ فرشی دهان ناکافی گزارش شده است (7). برطبق مطالعه زارعی و همکاران دانش و مهارت دندانپزشکان در مورد سرطان دهان ناکافی بوده است (8) ضایعات پیگمانته در محیط دهان دارای پراکندگی متفاوتی هستند. محل، تعداد، اندازه و شکل ضایعه به تشخیص نوع ضایعه پیگمانته کمک می­ نماید (3, 9, 10). ملانوما که به عنوان شاخص ضایعات پیگمانته بدخیم در نظر گرفته می­ شود در مراحل اولیه ممکن است کاملاً شبیه یک ماکول بی ­آزار ملانوتیک دیده شود (3) در مورد ضایعات اگزوفیتیک توجه به وجود عامل تحریک و سیر رشدی و علایم بالینی ضایعه به تشخیص آن کمک می­ کند (3, 10).

بسیاری از بیماری­ های زخمی یا وزیکولوبولوز در دهان، برخلاف پوست نمای غیراختصاصی پیدا کنند و نمای بالینی مشابهی دارند (3). متاسفانه تعبیر رایج پزشکان و گاهی دندان پزشکان از اغلب زخم­های دهان، آفت است (2, 3, 6). تشخیص این نوع زخم ­ها از زخم هرپس و یا انواع دیگر زخم­ های شایع دهان حائز اهمیت می­ باشد. برای تشخیص صحیح ضایعات، علاوه بر تاریخچه دقیق، یک مرور کامل بر سیستم ­های بدن بایستی برای هر بیمار صورت پذیرد (3). اگرچه عمده دردهایی که در حیطه کار دندانپزشکی وجود دارد، منشأ دندانی دارند اما دندانپزشک باید دردهای مزمن غیردندانی دهانی- صورتی و وضعیت­ هایی چون ناراحتی­ های مفصل تمپورومندیبولار، نورالژی تری ژمینال و سندرم سوزش دهان را بشناسد، چون نحوه درمان و کنترل این دردها کاملاً متفاوت است و حتی ممکن است با دردهای دندانی اشتباه گرفته شوند و درمان­های نادرست را موجب شوند (11).

آشنایی دقیق با ساختارهای آناتومیک دهان و تغییرات آن­ها نیز برای تشخیص صحیح ضروری می ­باشد، زیرا گاهی اوقات بیماران به اشتباه برای درمان ساختارهای آناتومیک نرمال به پزشک یا دندانپزشک مراجعه می ­نمایند که صرفاً آگاه نمودن ایشان از طبیعی بودن این ساختارها و دادن اطمینان خاطر به آن­ها می­ تواند، سبب برطرف شدن نگرانی بیمار در بسیاری از موارد شده و از انجام روش­ های کمک تشخیصی غیرضروری نظیر رادیوگرافی، بیوپسی که هزینه و عوارضی را به بیمار تحمیل می­ کند جلوگیری به عمل آورد (2, 3, 12). در مطالعه بصیر شبستری و همکاران آگاهی و مهارت تشخیصی اینترن­ های پزشکی در مورد ساختارهای نرمال دهان ضعیف بود (13). عدم تشخیص و درمان مناسب بعضی از ضایعات دهان، فک و صورت می ­تواند منجر به ناتوانی جدی و حتی مرگ بیمار شود (1, 3). در مطالعه ­ی سرآبادانی و همکاران دانش و مهارت تشخیصی دندانپزشکان استان خراسان رضوی در ارتباط با بیماری­ های شایع دهان متوسط (48 درصد) بود (14). در مطالعه شوریابی و همکاران اینترن­ های پزشکی عملکرد مطلوبی در درمان بیماران با مشکلات مخاطی نشان ندادند (12).

امروزه در کشورهای توسعه یافته اولین مرحله در تشخیص و درمان بیماری­ های دهان ارجاع به متخصصین رشته بیماری­ های دهان است تا از این طریق هم در زمان و هم در هزینه بیماران صرفه­ جویی به عمل آید و نتیجه مطلوب­ تری حاصل شود (6). متاسفانه در نتایج مطالعات انجام شده در کشور ایران مشاهده می­ شود که مردم و حتی در مواردی، پزشکان عمومی و متخصصین شاخه پزشکی با رشته بیماری­ های دهان، فک و صورت آشنایی ندارند و حتی بعضی از متخصصین دندانپزشکی بیماران را در موقع مناسب به متخصصین بیماری­های دهان، فک و صورت ارجاع نمی­ دهند (2, 15). بنابراین ضروری است که در این زمینه اطلاع رسانی مناسب صورت گیرد.

با توجه به محدودیت تعداد متخصصین بیماری­ های دهان، فک و صورت و نیز توزیع غیریکسان آن­ها در مناطق مختلف کشور و هم چنین عدم آگاهی برخی از بیماران از وجود این رشته تخصصی، در بسیاری از موارد در صورت بروز ضایعات دهانی مراجعه به دندانپزشک عمومی صورت می­ گیرد، هم چنین ممکن است خود دندانپزشک حین معاینه یا درمان مشکلات دندانی بیمار به طور اتفاقی متوجه ضایع ه­ای بدون علامت (ازجمله یک بدخیمی) در دهان شود که تشخیص زودهنگام قطعاً می ­تواند نقش قابل توجهی در درمان ضایعه داشته باشد (2)، بنابراین هدف از انجام این مطالعه تعیین مهارت تشخیصی دانشجویان سال آخر دانشکده ­های دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در زمینه بیماری­ های شایع دهان بود.

روش­ ها  

این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی- تحلیلی بود. از 71 دانشجوی سال آخر رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی   (رشت-پردیس بین­ الملل) 56 نفر در این مطالعه شرکت نمودند. معیار ورود به مطالعه دانشجوی سال آخر و گذراندن واحد تشخیص 3 نظری و عملی و معیار خروج از مطالعه عدم تکمیل پرسشنامه ­ها توسط دانشجو و همچنین دانشجویان دوره تکمیلی در دانشکده ­ها بود. طی نشستی به کلیه دانشجویان هدف مطالعه و محرمانه بودن مشخصات دانشجویان اعلام و رضایت­نامه از آنان اخذ گردید.

ابزار اندازه­ گیری این مطالعه برگرفته از پرسشنامه سرآبادانی بود (14). این پرسشنامه شامل سه قسمت مشخصات دموگرافیک، سوالات نظرسنجی و همچنین پرسشنامه مهارت سنجی تصویری بود. از مجموع مباحث، صرفاً مبحث بیماری­های نورولوژیک به­صورت تصویر ارائه نشد. برای تعیین نظرسنجی از 3 سوال و برای مهارت سنجی از  11 سوال استفاده شد. روایی پرسشنامه از طریق روایی محتوایی (شاخص­های 0/86 CVR=، 0/8(CVI= و پایایی آن از روش test-retest (80/80r=) تایید گردید.

در حیطه نظرات دانشجو نسبت به آموزش بیماری­ های دهان، 3 سوال (سوال1-3) و در حیطه مهارت تشخیصی 11 سوال (سوال4-14) مطرح شد که در صورت تشخیص صحیح 1 امتیاز، تشخیص نادرست و یا عدم پاسخ صفر امتیاز لحاظ گردید، برای هر فرد مجموع امتیازات سؤال‏های مهارت تشخیصی به تفکیک جمع و تقسیم بر تعداد سؤال‏های مربوطه گردید. سپس با استفاده از میانگین به­ دست آمده به سه گروه، «ضعیف»، «متوسط» و «بالا» طبقه بندی شدند. برای تفسیر نمرات بدست آمده در حیطه مهارت تشخیصی نمره زیر 5/0ضعیف، بین 5/0-7/0متوسط و بین70/0-1 بالا ارزیابی شد. همچنین برای تفسیر درصد پاسخگویی به سوالات، کمتر از 50% ضعیف،50%-70% متوسط و70% به بالا خوب تلقی گردید (13). داده­ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، درصد، میانگین و انحراف معیار) و آزمون Independent t-test برای مقایسه میانگین مهارت تشخیصی دانشجویان بر حسب دانشکده محل تحصیل و جنسیت با سطح معنی­داری 0/05 ≥ P از طریق نرم ­افزار آماری SPSS.Ver.21   تجزیه و تحلیل گردید.

یافته­ ها

از مجموع 56 دانشجوی شرکت­کننده با میانگین سنی 58/1±59/24، 25 نفر( 44/6 درصد) مذکر و 31 نفر (55/4 درصد) مونث بودند. میانگین نمره مهارت تشخیصی کل دانشجویان دندانپزشکی 0/24± 0/37 و میانگین نمره مهارت تشخیصی دانشجویان رشت (0/25± 0/44) و پردیس بین الملل(0/19± 0/28) بود.

در بررسی نظرات دانشجویان در زمینه آموزش بیماری­های دهان 61/3 درصد از دانشجویان دندانپزشکی رشت و 72 درصد از پردیس بین الملل اعتقاد داشتند که شناخت ضایعات مخاط دهان برای دندانپزشکان اهمیت زیادی دارد. جدول شماره یک، درصد نظرات دانشجویان رشته دندانپزشکی دانشگاه را در زمینه بیماری­های شایع دهان نشان می­ دهد.

AWT IMAGE

همچنین یافته­ ها نشان داد که اختلاف معنی­ داری بین نمرات مهارت تشخیصی دانشجویان رشت و پردیس بین الملل وجود دارد (p=0.011) . نتایج نشان داد که اختلاف معنی­داری بین جنسیت و  نمره مهارت تشخیصی دانشجویان وجود ندارد اما نمره مهارت تشحیصی دانشجویان دختر رشت (0/23±0/47) از پسر آن (0/15± 0/23 ) و در پردیس بین الملل پسر(0/20±0/29) از دختر (0/15± 0/23 )  بیشتر بود. یافته­ها بیانگر وجود اختلاف معنی­داری بین محل تحصیل دانشجویان و نمره کسب شده از مباحث ضایعات زخمی(0.049 p=)، اگزوفیتیک (0/50 P=) بود. اما درصد پاسخ­های صحیح دانشجویان رشت در مباحث ضایعات سفید و قرمز، بدخیمی، پیگمانته، زخمی، اگزوفیتیک، بیماری نورولوژیک بیشتر از دانشجویان پردیس بین­الملل بود (جدول2) .

AWT IMAGE

بحث و نتیجه ­گیری

این مطالعه با هدف بررسی میزان مهارت تشخیصی دانشجویان سال آخر رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در زمینه بیماری­های شایع دهان انجام گرفت. نتایج مطالعه حاضر حاکی از وجود ضعف مهارت تشخیصی در دانشجویان رشته دندانپزشکی بود. این نتایج با یافته سرآبادانی و همکاران در دانشگاه علوم پزشکی مشهد هم خوانی دارد (14). نتایج مطالعات شوریابی و بصیر شبستری نیز حاکی از ضعف مهارت تشخیصی دانشجویان بود (12،13).

مطالعات متعددی نیز نشان دادند که آگاهی دانشجویان دندانپزشکی در مورد بیماری هپاتیت (16, 17)، اصول کنترل عفونت (18, 19)، تجویز داروها در دندانپزشکی (20)، تدابیر دندانپزشکی در بیماری­ های سیستمیک (21-23) و دندانپزشکی مبتنی بر شواهد (24) نیز از حد مطلوب پایین­ تر بودند. می ­توان یکی از دلایل ضعف مهارت تشخیصی دانشجویان را، کوریکولوم قبلی دانشجویان دندانپزشکی دانست که در آن واحد دندانپزشکی بیمارستانی تعریف نشده بود. علاوه بر آن عدم آگاهی بیماران، پزشکان عمومی و حتی متخصصین با رشته بیمارهای دهان، فک و صورت می­ تواند دخیل باشد.

نتایج مطالعه حاضر نشان داد که متوسط نمرات مهارت تشخیصی دانشجویان دانشکده­ دندانپزشکی رشت از دانشجویان پردیس بین الملل بالاتر است. شاید دلیل این مسئله را تفاوت در تعداد روزهای آموزش عملی و تعداد بیماران مراجعه­ کننده به دانشکده­ ها، عدم آگاهی بیماران و پزشکان عمومی و متخصصین از رشته بیماری­ های دهان، فک و صورت و هم چنین عدم ارجاع بیمار از کلینیک تخصصی ویژه دانشکده به­ خاطر بعد مسافت به شیفت صبح برای آموزش بهتر دانشجویان و رزیدنت ها دانست.

نتایج مطالعه حاضر بیانگر اهمیت شناخت ضایعات مخاط دهان بوده و همچنین دانشجویان دانش خود را در مورد آن متوسط ارزیابی نمودند. این مسئله می ­تواند ناشی از پیچیدگی امر تشخیص ضایعات دهانی باشد. لذا ضرورت و تاکید بیشتر  آموزش بیماری‏ های شایع مخاط دهان احساس می‏ شود. نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دانشجویان تمایل دارند یک  کلاس تکمیلی در مورد بیماری­ های رایج دهان در برنامه کلاسی خود داشته باشند. لذا این امر را می توان ناشی از صرف آموزش تئوری و عدم ارجاع کافی بیماران به دانشکده دانست.

نتایج پژوهش حاضر نشان داد که در کل دانشجویان دانشکده دندانپزشکی رشت نمرات بهتری در زمینه تشخیص ضایعات نسبت به دانشجویان پردیس بین­ الملل داشتند. لذا این نتایج لزوم تمرکز بیشتر برنامه‏ های آموزشی در این دانشکده ­ها بر آموزش نحوه تشخیص ضایعات یا تغییر شیوه آموزش را آشکار می ‏کند.

نتایج مطالعه حاضر نشان داد که دانش دانشجویان در مورد ضایعات زخمی ضعیف می­باشد. مطالعه Kojiro نیز موید وجود مشکلات تشخیصی دندانپزشکان در مورد ضایعات زخمی با اندازه کوچک و مراحل اولیه سرطان دهانی بود که با نتایج مطالعه حاضر همخوانی دارد (25).

نتایج مطالعه حاضر حاکی از ضعف دانش دانشجویان در زمینه ضایعات نورولوژیک بود که این امر می ­تواند به­ دلیل آشنایی ناکافی دانشجویان با دردهای ارجاعی نظیر دردهای مزمن غیر دندانی، دهانی- صورتی، ناراحتی­های مفصل تمپورومندیبولار، نورالژی­تری­ژمینال و سندرم سوزش دهان باشد و هم چنین یافته­ ها نشان داد که آگاهی دانشجویان در مورد ضایعات بدخیمی ضعیف است که این یافته با نتایج مطالعه سرآبادانی، ثقفی و جمشیدی هم خوانی دارد (7،14،26).

در مورد ضایعات اگزوفیتیک بین مهارت تشخیصی دانشجویان رشت و پردیس بین الملل تفاوت آماری معنی­داری وجود داشت که نیاز به برنامه ­ریزی درسی مناسب احساس می­ شود. با توجه به یافته­ های این مطالعه می­ توان نتیجه گرفت که  مهارت تشخیصی دانشجویان دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در مورد بیماری ­های شایع دهان ضعیف بود. ولی مهارت تشخیصی دانشجویان دانشکده دندانپزشکی رشت در تشخیص کلیه ضایعات به مراتب بهتر از پردیس بین­ الملل بود.

با توجه به اهمیت تشخیص ضایعات دهانی توصیه می ­گردد مدرسین در آموزش دانشجویان قبل از معاینه دندانی به معاینه  صحیح  و دقیق مخاط و بافت نرم داخل دهان تاکید نمایند. با توجه به نتایج مطالعه حاضر پیشنهاد می ­شود اساتید از تکنیک­ های نوین آموزشی، برنامه­ریزی و اجرای صحیح  برنامه­های آموزشی ادغام یافته در جهت دستیابی به اهداف آموزشی بالاتر (کاربردی و مهارت های حل مساله ) استفاده نمایند.

امید است که  با این تدابیر، در مهارت تشخیصی دانشجویان پیشرفت­ های چشمگیر حاصل شود. از آنجایی که این مطالعه فقط در استان گیلان در بین دو دانشکده دندانپزشکی رشت و پردیس بین الملل انجام شده است نتایج قابل تعمیم به کل کشور نیست بنابراین جا دارد مطالعات مشابهی با حجم نمونه بیشتر در چندین نقطه از سطح کشور انجام شود تا بتواند آمار دقیق ‏تر و قابل تأمل‏ تری به دست آید و راهکارهای لازم را در جهت بهبود آن ارائه نمود.

قدردانی

نویسندگان این مقاله از اساتید و دانشجویانی که ما را در این مطالعه یاری نمودند و همچنین خانم ها نیکا و نیکتا جعفری سپاسگزاری می نمانید.

فهرست منابع
1. Sollecito TP, Rogers H, Prescott-Clements L, Felix DH, Kerr AR, Wray D, et al. Oral medicine: defining an emerging specialty in the United States. Journal of dental education 2013;77 (4): 392-4.
2. Pakfetrat A, Hoseinpour Jajarm H, Basirat M, Javadzade Bolouri A, Delavarian Z, Shakeri MT. Evaluation of the Diagnostic Accuracy of Oral and Maxillofacial Lesions in Referred Patients to Oral Medicine Department of Mashhad Dental School and the Educational Implications. Future of Medical Education Journal 2015;5 (1): 52-7.
3. Burket LW, Greenberg MS, Glick M, Ship JA. Burket's oral medicine: 12th ed. USA PMPH; 2015.
4. Liu W, Wang YF, Zhou HW, Shi P, Zhou ZT, Tang GY. Malignant transformation of oral leukoplakia: a retrospective cohort study of 218 Chinese patients. BMC cancer 2010;10 (1): 685.
5. Villa A, Villa C, Abati S. Oral cancer and oral erythroplakia: an update and implication for clinicians. Australian dental journal 2011;56 (3): 253-6.
6. Sardella A, Demarosi F, Lodi G, Canegallo L, Rimondini L, Carrassi A. Accuracy of referrals to a specialist oral medicine unit by general medical and dental practitioners and the educational implications. Journal of dental education 2007;71 (4): 487-91.
7. Jamshidi Sh, Zargaran M, Moghimbeigi A, Mostafa Delkhah M,Baghaei F. [A Comparison between the Knowledge of Dental Students and General Dentists aboutOral Squamous Cell Carcinoma (Hamadan-Iran) ]. J Mash Dent Sch 2012; 36 (1): 23-36. [Persian]
8. Zarei M. Navabi N. [Evaluation of knowledge and diagnostic skills of dentists participating in the fortieth congress of the International Association of Iranian dentists in oral cancer]. Strides in Development of Medical Education 2005; 1(2): 104 - 112. [Persian]
9. Meleti M, Vescovi P, Mooi WJ, van der Waal I. Pigmented lesions of the oral mucosa and perioral tissues: a flow-chart for the diagnosis and some recommendations for the management. Oral Surgery, Oral Medicine, Oral Pathology, Oral Radiology, and Endodontology 2008;105 (5): 606-16.
10. Regezi JA, Sciubba JJ, Jordan RC. Oral pathology: clinical pathologic correlations. 6th ed. Elsevier Health Sciences; 2012.
11. 11. Zakrzewska J. Diagnosis and management of non-dental orofacial pain. Dental update 2007;34 (3):134-6, 8-9.
12. Shooryabi M, Razawi Satvati S, Mansoori B, Nemati Zive A, Haghnegahdar S, Robati M. Medical students' clinical skill rate in diagnosis of oral mucosal disease at Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences. J Res Dent Sci 2013; 10 (3) :205-210. [Persian]
13. Bassir Shabestari S, Shirinbak I, Shervin Badv R. [Evaluation of the Knowledge and Diagnostic skills of the Zanjan University of Medical Sciences Interns in the the field of Oral Medicine].Journal of Medical Education Development 2014;7 (13): 9-15. [Persian]
14. Sarabadani J, Pakfetrat A, Delavarian Z, EbrahimiNik Z,Nejat A, KamelBoron A Knowledge and Diagnostic Skill of General Dentist in Khorasan Razavi Province Common (Iran) toward Oral Diseases 2009-10. J Mash Dent Sch 2012; 36 (2): 113-20. [Persian]
15. Hashemipour MS, Mansouri M. [ Investigation of cases and referral patterns of patients to dental specialists by general dentists in 2011 in Kerman, Iran]. Journal of Isfahan Dental School 2012; 8 (5): 433- 443.[Persian]
16. Moradi Golrokhi M, Haghshenas M. [Evaluation of the Awareness about Hepatitis B among Dental Students of Mazandaran University of MedicalEvaluation of the Awareness about Hepatitis B among Dental Students of Mazandaran University of Medical]. tjpm 2015; 1 (1) :45-51. [Persian]
17. Rabiee M, Kazennezhad E. Knowledge and Attitude of General Dentists Regarding HIV and Hepatitis Infections in Rasht . Research in Medical Education 2012; 4 (1) : 58-67.[Persian]
18. Ajami B , Ebrahim M, Seddighi Z. [Evaluation of Awareness and Behavior of Dental Students of Mashhad Dental School on Infection Control].J Mash Dent Sch 2009; 33(1): 53-62. [Persian]
19. Eghbal MJ , Asna - Ashari , Hosseini MR. [Knowledge, Attitudes, and Professional Behaviors of Dental students in Endodontics department of Shahid Beheshti Dental School Concerning Infection control principles]. Dent J2004; 22(3):369-377. [Persian]
20. Bazazzadeh M, Ahadian H, Malek-Mohammad M. [ Evaluating Dental Students’ Knowledge on the Appropriate Prescription of Antibiotic Prophylaxis to Prevent Infective Endocarditis in Shahid Sadoughi University of Medical Sciences in Yazd, 2013-2014]. Yazd Journal of Dental Research- The Journal of Faculty of Dentistry Shahid Sadoughi University of Medical Sciences 2014; 3 (2):225-37.[Persian]
21. Khozaimeh F, Salehi M ,Tavangar A, Abolhasani H. Analysis of awareness and performance of senior dental students of Isfahan universities regarding essential policies about cardiovascular diseases. Journal of Isfahan Dental School 2011; 6 (6): 536-545.[Persian]
22. Mossanan P, Pakfetrat A, Amirchaghmaghi M, Neamatollah F .[Evaluation of Awareness of General Dentists and Dental Specialists about Dental Management of Pregnant and Diabetic Patients]. J Mash Dent Sch 2013; 36(4): 317-26.[Persian]
23. Basir Shabestari S, Bakhshi M, Shirinbak I, Mahmoud K. [Knowledge and performance among dentists regarding coagulation tests in patients with hereditary bleeding disorders and patients on anticoagulant therapy]. Scientific Journal of Iran Blood Transfus Organ. 2012; 8 (4) :286-292. [Persian]
24. Khami M, Jafari A, Mohtashamrad Z, Yazdani R, Moscowchi A, Akhgari E et al .[Awareness, knowledge and attitude of dental students of Tehran and Shahid Beheshti Universities of Medical Sciences about evidence-based dentistry]. The Journal of Islamic Dental Association of IRAN (JIDA) 2012; 24 (3): 251-258.[Persian]
25. Onizawa K, Nishihara K, Yamagata K, Yusa H, Yanagawa T, Yoshida H. Factors associated with diagnostic delay of oral squamous cell carcinoma. Oral Oncology 2003;39 (8):781-8.
26. Saghafi Sh, Mahmoodabadi RZ, Salehinejad J, Falaki F.Shahab Farrokhizad. [Evaluation of General Dentists Knowledge about Oral Cancer in Mashhad-Iran in 2008]. j mash Dent 2009.33(7):107-14. [Persian]
27. López‐Jornet P, Camacho‐Alonso F, Martinez‐Beneyto Y, Seoane‐Leston J. Influence of years of professional experience in relation to the diagnostic skill of general dental practitioners (GDPs) in identifying oral cancer and precancerous lesions. International dental journal 2008;58 (3):127-33.
28. Uti OG, Fashina A. Oral cancer education in dental schools: knowledge and experience of Nigerian undergraduate students. Journal of dental education 2006;70 (6): 676-80.
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Basirat M, Jahandideh Y, Zaker-jafari H R, Kia S J, Pourhabibi Z. Evaluation of Diagnostic skill of senior dental students of Guilan university of medical sciences about common oral diseases in 2014-2015. RME 2016; 8 (3) :1-8
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-335-fa.html

بصیرت مریم، جهاندیده یوسف، ذاکرجعفری حمیدرضا، کیا سیدجواد، پورحبیبی زهرا. بررسی مهارت تشخیصی دانشجویان سال آخر رشته دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی گیلان در زمینه بیماری های شایع دهان . پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1395; 8 (3) :1-8

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-335-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 8، شماره 3 - ( 1395 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education