[صفحه اصلی ]   [Archive] [ English ]  
:: صفحه اصلي :: درباره نشريه :: آخرين شماره :: تمام شماره‌ها :: جستجو :: ثبت نام :: ارسال مقاله :: تماس با ما ::
بخش‌های اصلی
صفحه اصلی::
اطلاعات نشریه::
آرشیو مجله و مقالات::
برای نویسندگان::
برای داوران::
ثبت نام و اشتراک::
تماس با ما::
تسهیلات پایگاه::
بایگانی مقالات زیر چاپ::
::
جستجو در پایگاه

جستجوی پیشرفته
..
دریافت اطلاعات پایگاه
نشانی پست الکترونیک خود را برای دریافت اطلاعات و اخبار پایگاه، در کادر زیر وارد کنید.
..
ثبت شده در

AWT IMAGE

AWT IMAGE

..
سامانه جامع رسانه های کشور

..
:: دوره 11، شماره 1 - ( 1398 ) ::
جلد 11 شماره 1 صفحات 28-20 برگشت به فهرست نسخه ها
بررسی کیفیت آموزشی و پژوهشی گروه‌های آموزشی علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی مازندران با استفاده از ارزیابی درونی در دو سال متوالی
فروزان صادقی محلی* ، نسیم صادقی محلی ، حسین خالق زاده آهنگر ، فتانه عمویی ، الهه محمودی
مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی مازندران، ساری، ایران ، sadeghi.f.ph@gmail.com
واژه‌های کلیدی: ارزیابی درونی، گروه های علوم پایه، دانشگاه
متن کامل [PDF 258 kb]   (886 دریافت)     |   چکیده (HTML)  (4121 مشاهده)
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: سنجش و ارزشيابي
متن کامل:   (1320 مشاهده)
مقدمه
در هزاره سوم که جهان به سمت محوریت دانش پیش می ­رود (1) سرعت و پیوستگی تحولات به صورتی است که بـرای رشـد و تـوسعـه مـراکز تولید دانش و فناوری اطلاعات، بازنگری در برنامه­ های آموزشی باید به­صورت مستمر مورد توجه قرار گیرد (2،3). کیفیت از جمله دغدغه ­ها و چالش ­های فراروی نظام آموزشی است (1). از جمله سازوکارهای بهبود کیفیت فرآیندهای آموزشی و پژوهشی، ارزشیابی است (2). ارزشیابی نظام آموزشی، امری است که مورد توجه تمام کشورها از جمله ایران قرار گرفته است (4) و یکی از ضروریات پویایی نظام آموزشی است (5). ارزشیابی آموزشی فعالیت رسمی است که برای تعیین کیفیت اثربخشی و یا ارزش یک برنامه به اجرا در می­آید (6). اعتباربخشی یکی از الگوهای رایج ارزشیابی است که در نظام­های آموزشی، حدود یک قرن پیش در آمریکا و سپس انگلیس و برخی کشورهای دیگر، انجام شده و هم­چنان در حال تغییر و تکامل هست (11-7). در واقع ارزیابی درونی، مقدمه­ای برای اعتباردهی و رتبه­ بندی رشته ­ها و دانشگاه ­ها است (6،12). هر چند سیستم­ های ارزشیابی کیفی در سطح دنیا و موسسات متفاوت است، اما دارای وجوه یکسانی هستد که از میان آن­ها می­ توان به ارزیابی درونی اشاره کرد (13). ارزیابی و اعتباربخشی دانشگاه­های علوم پزشکی کشور، در سومین دوره پنج ساله توسعه ایران مورد تصویب و تأیید قرار گرفته و در این راستا اولین طرح وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، ارزیابی درونی بوده است (12). عدم وجود فرآیند ارزیابی مستمر در نظام ­های آموزشی، موجب رکود آن­ها می­گردد، لذا در فرآیند ارزیابی درونی، عناصر یک نظام، فرآیندها و پیامدهای موجود در نظام را خود ارزیابی می­کنند (5) تا جنبه ­های قوت و ضعف خود را دریابند و سپس اقدام به اصلاح نقطه ضعف­ ها نمایند (8). نظام آموزش علوم پزشکی دارای ضعف­ها و کمبودهای فراوان در حوزه­های مختلف است و ارزیابی درونی در واحدهای علوم پزشکی می ­تواند چالش­ های موجود را به­خوبی شناسایی کند و باعث بهبود کیفیت آموزش و درمان شود (14). ارزیابی درونی، نوعی ارزیابی مشارکتی در هر گروه آموزشی (به­ عنوان هسته اصلی فعالیت دانشگاه) است که در آن مدیر گروه به­عنوان مسئول فرآیند ارزیابی درونی با همکاری کمیته ارزیابی درون گروهی به جمع ­آوری اطلاعات مناسب، مرتبط و به روز از مدرسان، دانشجویان و دانش ­آموختگان درباره عوامل تشکیل­ دهنده واحد آموزش پرداخته و سپس براساس استانداردهایی که از قبل مطابق با اهداف گروه در بازه­ های زمانی کوتاه­ مدت، میان­مدت و بلند مدت طراحی کردند به قضاوت درباره کیفیت و برنامه­ریزی در جهت بهبود آن می ­پردازند پیشنهادهای مناسبی برای بهبود کیفیت مستمر عوامل تشکیل­دهنده واحد سازمانی آموزش به صورت گزارش ارزیابی درونی عرضه می­شود (9). ارزیابی درونی از شاخص ­های برتر برای نشان دادن دستیابی مستقیم به اهداف آموزشی است و هدف آن تحلیل فعالیت­های آموزشی انجام شده در سیستم دانشگاهی است و از آن می­توان به نتایج منطقی و متعارف دست یافت (9،15،16).
با عنایت به سرعت تغییر و تحول و رشد و توسعه برنامه ­های آموزشی و لزوم بازبینی این برنامه­ها و با توجه به اهمیت ارزیابی درونی در اعتباربخشی موسسات و ارتقاء بهبود کیفیت آموزش دانشجویان گروه ­های آموزشی علوم پایه، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت کیفیت آموزشی و پژوهشی گروه­ های آموزشی علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی مازندران با استفاده از ارزیابی درونی در دو سال متوالی تحصیلی 95-94 و 96-95 انجام گردید.
روش ­ها  
این مطالعه توصیفی - مقطعی در سال­های تحصیلی 95-94 و 96-95 بر روی گروه­های آموزشی علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی مازندران که گزارش نهایی ارزیابی درونی گروه مربوطه را به مرکز مطالعات و توسعه دانشگاه ارسال نمودند، انجام گرفت. نمونه­ها شامل گروه­ های آموزشی علوم پایه دانشکده پزشکی شامل 6 گروه (ایمنی­ شناسی، انگل­شناسی، تشریح، بیوشیمی، میکروب­ شناسی، پزشکی اجتماعی) با 64 عضو هیئت علمی، دانشکده داروسازی شامل 5 گروه (شیمی دارویی، فارماسیوتیکس، فارماکوگنوزی، سم ­شناسی و داروسازی هسته ­ای) با 32 عضو هیئت علمی، دانشکده بهداشت شامل 6 گروه (بهداشت محیط، بهداشت حرفه­ای، آمار حیاتی، بهداشت عمومی، حشره ­شناسی و گروه علوم پایه) با 26 عضو هیئت علمی، دانشکده پرستاری مامایی شامل6 گروه (مامایی، پرستاری بهداشت جامعه، پرستاری داخلی جراحی، اصول و فنون پرستاری و مدیریت، پرستاری اطفال و نوزادان، پرستاری روانی) با 29 عضو هیئت علمی بودند. روش نمونه­ گیری بصورت سرشماری بود. معیار ورود به مطالعه، انتخاب گروه ­هایی که حداقل دارای 3 عضو هیئت علمی و در 2 سال متوالی ارزیابی درونی را با استفاده از چک ­لیست یکسان ارزیابی درونی انجام داده باشند. مراحل کار بدین ­گونه بود که در گام اول، مدیران گروه­ های آموزشی و اعضاء هیئت علمی با مفهوم کلی ارزیابی درونی و نیز فرآیند انجام ارزیابی درونی با استفاده از کارگاه ­های آموزشی که از طرف دفاتر مرکز مطالعات در دانشکده ­ها برگزار گردید، آشنا شدند. سپس کمیته ارزیابی درونی متشکل از مدیران و اعضای هیئت علمی گروه­ های آموزشی در دانشکده شکل گرفت. چک لیست ارزیابی درونی گروه­ های آموزشی علوم پایه ابلاغ شده از وزارت بهداشت و درمان به شماره 490444/15/آ مورخ 27/11/1387، توسط تیم کمیته ارزیابی درونی دانشگاه متشکل از مدیران گروه­ ها، نمایندگان معاونین آموزشی دانشکده­ها و اعضای خبره مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی، براساس اهداف منطبق با سیاست دانشگاه برای   گروه ­های آموزشی علوم پایه مورد بازنگری جزئی (با حفظ محتوا و امتیازات) و سپس چک ­لیست­ها در اختیار گروه ­ها قرار گرفت. چک­ لیست ارزیابی درونی شامل بخش­ هایی بود که استانداردهای 8 حوزه را ارزشیابی می­کرد که عبارتند ­از حوزه رسالت، اهداف، جایگاه سازمانی (شامل ملاک­ های رسالت و اهداف، مدیریت، توسعه و گسترش رشته­ ها و مقاطع، توسعه منابع، آیین­ نامه ­ها و مصوبات، مشارکت اعضای هیئت علمی در برنامه­ریزی آموزشی، امکانات مالی مورد نیاز و فعالیت­های برون­ دانشگاهی در گروه)، حوزه دوره ­های آموزشی و برنامه ­های درسی و غیردرسی (ملاک­ های دوره­ های آموزشی و اهداف آن، تناسب رشته­ های تحصیلی با تخصص اعضای هیئت علمی، ضرورت بازنگری برنامه ­های درسی)، حوزه هیئت علمی (ملاک­ های فعالیت­ های آموزشی، فعالیت­ های پژوهشی، فعالیت­ های اجرایی، ویژگی­ های اعضای هیئت علمی، روند ارتقای آنان)، حوزه دانشجو (ملاک ­های پذیرش و پیشرفت تحصیلی دانشجو، ترکیب و توزیع دانشجو، مشارکت دانشجو در برنامه آموزشی، تعامل دانشجو با اعضای هیئت علمی، علاقه و آگاهی دانشجویان به رشته تحصیلی، نظر دانشجویان درباره گروه، فعالیت­ های پژوهشی دانشجو)، حوزه راهبردهای یادگیری/ یاددهی (ملاک­ های الگوهای تدریس، استفاده از منابع آموزشی، ارزشیابی پیشرفت تحصیلی، استفاده از بازخورد نتایج ارزشیابی)، حوزه امکانات و تجهیزات آموزشی (ملاک ­های فضاهای آموزشی گروه، کتابخانه و اطلاع ­رسانی، امکانات رایانه­ ای، کارگاه ­ها و آزمایشگاه ­ها، امکانات سمعی بصری)، حوزه پایان­ نامه ­ها، فرصت­ های مطالعاتی و سمینارها (شامل ملاک­های کیفیت پایان­ نامه ­ها، سمینارها و همایش­ های گروه، قراردادهای پژوهشی گروه) و حوزه آخر دانش ­آموختگان (ادامه تحصیل دانش ­آموختگان، تعامل با گروه پس از فارغ ­التحصیلی، آثار علمی فارغ ­التحصیلان، نظر مدیران در خصوص توانایی ­های دانش ­آموختگان) که هر یک از  ملاک ­ها نیز دارای تعداد زیادی نشانگرهای ویژه بودند.
معیار نمره­ دهی نشانگرهای هر یک از ملاک­ها براساس طیف سه درجه ­ای لیکرت با امتیازهای صفر = نامطلوب، 1== نسبتاً مطلوب و 2 = مطلوب در چک ­لیست ارزیابی درونی در نظر گرفته شد. امتیاز هر نشانگر فراوانی مربوط به آن ضرب در امتیاز نشانگر تقسیم بر تعداد پاسخ­ دهندگان محاسبه شد. سپس امتیاز هر حوزه حاصل جمع امتیاز نشانگرهای تشکیل­ دهنده حوزه تقسیم بر تعداد ملاک­ ها تعیین گردید. سپس میانگین امتیاز گروه­ ها در هر حوزه به تفکیک دانشکده و نیز میانگین امتیاز کل دانشکده در قالب جدول در دو سال تحصیلی جدا محاسبه شد. علاوه بر این روند وضعیت کل ارزیابی درونی همه گروه ­های مذکور در دو سال متوالی به تفکیک حوزه­ ها نمایش داده شد. لازم به ذکر است میانگین امتیازها به ­صورت درصد بیان گردید. امتیازات کسب شده در سه طیف نسبت به حداکثر نمرات رتبه­ بندی شد. بیش از 75 درصد حداکثر نمره مطلوب، بین 75 -50 درصد حداکثر نمره نسبتا ًمطلوب و کمتر از 50 درصد حداکثر نمره نامطلوب در نظر گرفته شد. پس از گردآوری داده ­ها، تجزیه و تحلیل با استفاده از نرم ­افزار SPSS.Ver.16 با تأکید بر آمارهای توصیفی (محاسبه درصد و میانگین امتیازات) انجام شد.
یافته­ ها
پس از پایان ارزیابی درونی چک ­لیست­ ها از تمامی گروه ­های آموزشی مورد مطالعه دریافت گردید که براساس آن درصد میانگین امتیاز کسب شده در گروه­ های آموزشی علوم پایه به تفکیک دانشکده ­ها و سپس حوزه ­ها در کل دانشگاه در دو سال متوالی تحصیلی محاسبه شد. دانشکده بهداشت در سال تحصیلی 95-94 حوزه­ های دوره ­های آموزشی، هیئت علمی و راهبردهای یاددهی/ یادگیری با کسب امتیازهای بالاتر از 75 درصد در وضعیت مطلوب و در سال تحصیلی 96-95 این حوزه­ ها بجز دوره­ های آموزشی در وضعیت مطلوب باقی ماند. حوزه­ های پایان­ نامه­ ها، سمینارها و دانش ­آموختگان در دو سال نامطلوب با کسب امتیاز پایین­ تر از 50 درصد اما با افزایش امتیاز همراه بود. بقیه حوزه ­ها با کسب میانگین امتیاز بین 75-50 درصد در وضعیت نسبتاً مطلوب قرار داشتند. اگرچه در بعضی حوزه­ها افزایش و در بعضی دیگر کاهش امتیاز مشاهده شد (جدول 1).
در دانشکده پزشکی در دو سال متوالی حوزه دانش­آموختگان در وضعیت نامطلوب (پایین­تر از 50 درصد)، و حوزه هیئت علمی در سال 96-95 با کسب امتیاز 6/76 درصد از وضعیت نسبتاً مطلوب به مطلوب ارتقاء یافت. میانگین امتیاز سایر حوزه­ها بین 75-50 درصد یعنی نسبتاً مطلوب قرار داشت. در دانشکده پرستاری- مامایی نسیبه ­ساری کلیه حوزه ­ها در دو سال متوالی در حالت نسبتاً مطلوب بود. در حالی­که در حوزه راهبردهای یاددهی/ یادگیری، میانگین امتیاز از 72 درصد به 6/79 درصد افزایش داشت. در دانشکده داروسازی همه حوزه ­ها در دو سال متوالی با کسب میانگین امتیاز 75-50 درصد در وضعیت نسبتاً مطلوب قرار داشت (جدول 1).

نتایج کل وضعیت ارزیابی دانشکده ­ها در دو سال متوالی نشان داد که دانشکده­ های پزشکی و پرستاری مامایی افزایش امتیاز در حالی­که دانشکده داروسازی و بهداشت دارای کاهش امتیاز بودند (نمودار 1).

به تفکیک حوزه­ ها
میانگین امتیاز 8 حوزه ارزیابی درونی در کل گروه­ های آموزشی علوم پایه به تفکیک در دو سال تحصیلی 95-94 و 96-95 محاسبه و در نمودار شماره دو نمایش داده شده است. حوزه رسالت و اهداف امتیاز کسب شده از 49/65 درصد در سال اول به 11/69 درصد در سال دوم افزایش یافت. امتیاز حوزه دوره­ های آموزشی از 28/73 به 44/71 درصد و حوزه هیئت علمی از 78/76 به 88/73 درصد کاهش یافت. حوزه ­های دانشجو از 3/58 به 55/67 درصد ، راهبردهای یاددهی/ یادگیری از 43/72 به 10/75 درصد، امکانات و تجهیزات آموزشی از 82/64 به 9/65 درصد، پایان­ نامه ­ها، فرصت ­های مطالعاتی و سمینارها از 54/57 به 87/62 درصد و دانش­ آموختگان از 3/47 به 65/48 درصد افزایش امتیاز را نشان دادند.

بحث و نتیجه­ گیری

آموزش پزشکی در ایران طی سال­های اخیر از نظر کمی به ­طور قابل ملاحظه ­ای توسعه یافته است، اما ارتقای کیفیت آن مستلزم استفاده از ارزیابی درونی و بیرونی است (17،18). چرا که دانشگاه­های علوم پزشکی کشور وظیفه ارائه خدمات گسترده بهداشتی درمانی را بر عهده دارند و بایستی نیروهای توانمند را برای ارتقای مراقبت­ های بهداشتی و درمانی تربیت نمایند (19،20). در پژوهش حاضر وضعیت 8 حوزه ارزیابی درونی در رابطه با استانداردها، از طریق محاسبه امتیازات(به­ صورت درصد) هم به تفکیک دانشکده و هم به تفکیک حوزه­ها در کل گروه­های آموزشی علوم پایه در دو سال تحصیلی متوالی 95-94 و 96-95 تعیین و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
نتایج این مطالعه نشان داد که وضعیت گروه­ های آموزشی پایه در دانشکده­ ها در مجموع در سال تحصیلی 96-95 نسبت به 95-94 دارای تغییرات افزایش و یا کاهشی در حوزه ­های مختلف بود و وضعیت اکثر حوزه­ ها در شرایط نسبتاً مطلوب قرار داشت. در حوزه رسالت و اهداف گروه، دانشکده بهداشت و داروسازی با کاهش امتیاز، در حالی­که دانشکده­ های پزشکی و پرستاری- مامایی با افزایش امتیاز مواجه بوده ­اند. از دلایل کاهش امتیاز در این حوزه در دانشکده­ های مذکور، عدم تشکیل جلسات برای آشنایی بیشتر اعضای هیئت علمی با اهداف گروه، نداشتن کتابچه راهنمای آموزشی گروه، عدم توسعه و گسترش رشته ­ها و مقاطع تحصیلی گروه، کاهش امکانات مالی گروه، عدم ارائه گزارش مدون از عملکرد و فعالیت­ های گروه به دانشکده و نامتناسب بودن فعالیت­ های برون دانشگاهی اعضای گروه بوده است که همه این اطلاعات برگرفته از نتایج ارزیابی ملاک ­ها می­ باشد که به دلیل حجم بسیار بالای اطلاعات از گزارش کردن در بخش یافته­ ها خودداری گردید. در حوزه دوره­ ها و برنامه­ های درسی و غیردرسی، همه دانشکده­ ها به جز دانشکده بهداشت افزایش امتیاز داشتند، از مهم­ترین علل کاهش امتیاز در دانشکده بهداشت را می ­توان به عدم تناسب رشته­ های تحصیلی با تعداد اعضای هیئت علمی، نامناسب بودن بودجه و منابع مالی اختصاص داده شده به گروه، عدم تناسب رشته­ های تحصیلی با کارکنان و کارشناسان گروه اشاره کرد. در حوزه هیئت علمی، دانشکده بهداشت کسر امتیاز و سایر دانشکده­ ها، افزایش امتیاز داشتند، بطوری­ که دانشکده پزشکی توانست وضعیت این حوزه را از حالت نسبتاً مطلوب به مطلوب تغییر دهد که خود از نقاط قوت این دانشکده بوده است و برخاسته از بهبود وضعیت اعضای هیئت علمی از نظر پژوهشی، آموزشی، ارتقای اعضای هیئت علمی بوده است. کاهش طرح های پژوهشی اعضای هیئت علمی، عدم تناسب تعداد اعضای هیئت علمی به دانشجو از جمله دلایل کاهش امتیاز دانشکده بهداشت بوده است. در حوزه دانشجو، وضعیت همه دانشکده­ها همراه با افزایش امتیاز بود. به نظر می­رسد که از جمله دلایل آن افزایش فعالیت­ های پژوهشی دانشجویان، تعامل بیشتر با اعضای هیئت علمی، مشارکت بیشتر دانشجو در برنامه­ های اموزشی گروه، پیشرفت تحصیلی دانشجویان و ترکیب و توزیع بهتر دانشجویان بوده است. در حوزه راهبردهای یاددهی/ یادگیری همه دانشکده­ ها افزایش امتیاز داشتند، به­ طوری ­که دانشکده پرستاری - مامایی ساری توانست وضعیت این حوزه را از حالت نسبتاًمطلوب به مطلوب ارتقاء دهد. به نظر می­رسد مهم­ترین علل افزایش امتیاز در این دانشکده، استفاده از بازخورد نتایح ارزشیابی، بهبود استفاده از منابع و وسایل آموزشی بوده است. در حوزه امکانات و تجهیزات آموزشی، دانشکده ­های بهداشت و پزشکی کاهش امتیاز و دانشکده ­های پرستاری - مامایی و داروسازی افزایش امتیاز را نشان دادند. به نظر می ­رسد علل کاهش امتیاز در این دانشکده ­ها، نامتناسب بودن فضاهای آموزشی و اداری گروه با دوره و رشته، به روز نبودن تجهیزات آموزشی و پژوهشی از جمله آزمایشگاه­ ها و کارگاه ­های تخصصی در گروه ­های پایه پزشکی، نداشتن کتابخانه مستقل در گروه و نامناسب بودن فضاهای اختصاصی دانشجویان تحصیلات تکمیلی بوده است. در حوزه پایان­ نامه ­ها، سمینارها و فرصت ­های مطالعاتی، همه دانشکده­ ها افزایش امتیاز را نشان دادند، از مهم ­ترین دلیل افزایش می ­توان به کیفیت مناسب پایان­ نامه­ ها، سمینارها و  همایش ­های برگزار شده اشاره کرد. در آخرین حوزه یعنی دانش ­آموختگان دانشکده ­های بهداشت و پزشکی افزایش امتیاز و دانشکده­ های پرستاری - مامایی و داروسازی کاهش امتیاز را نشان دادند که دلیل آن نداشتن سازوکار مناسب برای تعامل بیشتر دانش ­آموختگان و عدم اطلاع از وضعیت شغلی و ادامه تحصیل آن­ها توسط گروه می ­باشد. بنابراین باید تلاش ­های جمعی وسیعی در زمینه افزایش استانداردهای دانش ­آموختگان صورت پذیرد. نتایج مطالعه­ ای در دانشگاه علوم پزشکی همدان  نشان داد که وضعیت ارزیابی درونی در این دانشگاه در تمامی حوزه­ ها در وضعیت مطلوب ولی در حوزه دانش آموختگان در وضعیت نسبتاً مطلوب قرار داشت (5). نتایج مطالعات دیگر نشان داد که وضعیت دانش ­آموختگان رضایت بخش نبود (21). در تحقیق فرزین ­پور و همکاران طی سال­های 1383 تا 1385 برای نُه گروه آموزشی علوم پایه در دانشگاه علوم پزشکی تهران در هشت حوزه انجام شد، نتایج بدست آمده، نزدیک به نتایج پژوهش حاضر بوده است؛ به­ طوری­که وضعیت کلی گروه ­های آموزشی علوم پایه که برگرفته از نتایج کل ارزیابی درونی بوده است، در حد نسبتاً مطلوب تشخیص داده شد (22). در مطالعه مشابه دیگر رایگان و همکاران گزارش کردند که نتایج ارزیابی درونی گروه ­های آموزشی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی یاسوج نشان داد که در مجموع وضعیت گروه­ ها در اکثر حوزه­ ها نامطلوب گزارش شد، در حالی­ که در حوزه عملکرد اعضاء هیئت علمی و تجهیزات آزمایشگاهی در وضعیت نسبتاً مطلوب قرار داشت (19). در مطالعه میرزایی و همکاران نتایج ارزیابی درونی گروه ­های آموزشی منتخب دانشکده پزشکی ایلام نشان داد که که وضعیت حوزه رسالت و اهداف مطلوب و وضعیت سایر حوزه ­ها مشابه نتایج مطالعه حاضر نسبتاً مطلوب ارزیابی شده است (23). شاید بتوان گفت، از دلایل متفاوت بودن نتایج ارزیابی درونی، استفاده از ابزارهای متفاوت ارزیابی درونی، تعریف و تعیین استانداردهای متفاوت برای انجام ارزیابی درونی است که معمولاً براساس اهداف از پیش تعیین شده توسط گروه ­های آموزشی در دانشگاه­ های مختلف طراحی می­ گردد. قرار­گیری دانشگاه ­ها در تیپ ­های مختلف نیز می­ تواند از دیگر دلایل این اختلاف نتایج باشد.
در نگاه کلی نتایج مطالعه حاضر نشان داد که امتیاز کل ارزیابی درونی دانشکده ­های پزشکی و پرستاری مامایی نسبت به سال قبل افزایش و دانشکده­ های بهداشت و داروسازی نسبت به سال قبل کاهش امتیاز داشته است، همین­ طور بررسی روند ارزیابی درونی در کل گروه ­های آموزش در چهار دانشکده در هشت حوزه به تفکیک نشان داد که حوزه­ های رسالت و اهداف، دانشجو، راهبردهای یاددهی/ یادگیری، پایان ­نامه ­ها و دانش­ آموختگان افزایش امتیاز را نشان دادند در حالی­که در حوزه ­های دوره­ های آموزشی و هیئت علمی امتیاز کاهش یافت. بنابراین لازم است که گروه­ های آموزشی برای افزایش مطلوبیت بعضی از حوزها به تحلیل دقیق­ تر نتایج ارزیابی درونی دو سال خود پرداخته و اقدام به تشکیل جلسات مشترک با گروه­ ها و دانشکده کنند تا نقاط ضعف خود را پس از استخراج، در این جلسات مورد بررسی قرار دهند و با طرح برنامه ­های عملیاتی جامع و دقیق به رفع این چالش­ ها بپردازند. اگرچه بسیاری از حوزه­ ها نسبتاً مطلوب بود، اما هنوز راه درازی برای رسیدن به شرایط استانداردی که مطابق با اهداف کوتاه ­مدت، میان­مدت و بلندمدت گروه­ های آموزشی می­ باشد، در پیش است. از این­رو، نیاز به برنامه ­ریزی و داشتن استراتژی مناسب برای تحقق اهداف از پیش تعیین شده و نزدیک شدن به شرایط استاندارد در همه حوزه ­ها احساس می­ شود.
پیشنهادات این مطالعه برای بهبود روند ارتقای کیفیت آموزشی گروه­ ها شامل: تدوین و تصریح اهداف استراتژیک و عملیاتی گروه­ های آموزشی، ایجاد دوره­ های جدید کارشناسی ارشد با گرایش ­های مختلف در گروه، متناسب نمودن تعداد اعضاء هیئت علمی با برنامه ­های توسعه گروه ­های آموزشی، تغییر ساختار فیزیکی دانشکده و فضاهای آزمایشگاه گروه­ های آموزشی، بروزرسانی تجهیزات آزمایشگاه­ ها و منابع علمی، تخصیص بودجه به دانشکده جهت ارتقای کیفیت آموزشی و پژوهشی گروه ­ها، استفاده از فرصت­ های مطالعاتی خارج کشور، ایجاد سازوکار مناسب جهت تعامل بیشتر با وضعیت فارغ ­التحصیلان می­ باشد.
قدردانی
 پژوهشگران لازم می­دانند از مدیران و همکاران محترم گروه ­های آموزشی دانشکده­ ها، دانشجویان، دفاتر توسعه آموزش دانشکده­ ها، مرکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی دانشگاه علوم پزشکی مازندران و کلیه افرادی که در راستای انجام این طرح پژوهشی همکاری نمودند، تشکر و قدردانی نمایند.



 

 
فهرست منابع
1. Arefi M, Khorsandi Yamchi A. [Internal evaluation, the necessity for accountability (case study: department of engineering, Shahid Beheshti University)]. Iranian Journal of Engineering Education 2012; 14 (53): 131-135. [Persian]
2. Alipour M, Gangkhani M, Eskandari M, Rostami A, Tajkey J, Jafari MR. [Internal evaluation of Department of Physiology and Pharmacology of Zanjan University of Medical Sciences in 2009]. Journal of Medical Education Development 2012; 4 (7): 44-53. [Persian]
3. Kavoussi H, Ebrahimi A, Amini K, Rezaei M, Omidi N. Internal evaluation: A tool for improving educational quality in the Department of Dermatology of Kermanshah University of Medical Sciences. Journal of Dermatology and Cosmetic 2016; 7 (1): 38-45. [Persian]
4. Yadegari F, Ashtari A, Medipour N, Jafary N, Shirazi T, Rafiee Alavijeh M, et all., internal evaluation of speech therapy department. SPEECH AND LANGUAGE PATHOLOGY 2014; 1 (1): 29-35. [Persian]
5. Mohamadi N, Hasanian M, Borzou S, Amini R. [The Comparison of Internal Evaluation of 4 Nursing Departments in Nursing and Midwifery Faculty of Hamedan University of Medical Sciences]. Avicenna J Nurs Midwifery care 2013; 21 (1): 66-76. [Persian]
6. Mahmodifar Y, Esmaili H, Habibzadeh S, Salehi K. [Internal evaluation of nursing department in Islamic Azad University of Mahabad]. Education Strategies in Medical Sciences 2009 15; 2 (2): 3-4. [Persian]
7. Hakimi V, Mahram A. [Pathology of internal evaluation plans and ways to develop its effectiveness]. Journal Educational Planning Studies 2013; 2 (3): 37-6. [Persian]
8. Raisi M, Tehrani TD, Mehran N. [Internal Evaluation of Midwifery Department of Nursing & Midwifery Faculty in Qom University of Medical Sciences]. Qom University of Medical Sciences Journal 2013; 7 (2): 9. [Persian]
9. Sabour B, Goodarzi A, Pourmirza Kalhori R, Naderipour A, Ezzati I. [Internal Evaluation of Emergency Medicine Educational Department of Kermanshah University of Medical Sciences 2014-2015] . JCRPS 2016; 5 (3): 212-21. [Persian]
10. Tabrizi JS, Gharibi F, Pirahary S. [National Accreditation Model for Rural Health Centers]. Journal of Health 2013; 4 (3): 232-40. [Persian]
11. Kalbasi A. [Internal evaluation of departments in the school of management and medical informatics, Isfahan University of Medical Science]. Iranian journal of medical education 2006; 6 (1): 34-125. [Persian]
12. Jafari Ghavamabad A, Khami M, Yazdani R, Nasibi M, Mohammadi M. [Internal evaluation of oral health & community dentistry department; Tehran University of Medical Sciences]. Education Strategies in Medical Sciences 2013; 6 (2): 107-12. [Persian]
13. Keyzouri A, Hosseini MA, Falahi KM. [Impact of internal evaluation on quality enhancement of education and research]. IJNR 2008; 8-9 (3): 105-115. [Persian]
14. Dashti N, Einollahi N, Zare Bavani M, Abbasi S. [Internal Evaluation Of Medical Laboratory Sciences Department Of Allied Health Sciences School, Tehran University Of Medical Sciences -2010 ]. Payavard Salamat 2012; 6 (2): 17-27. [Persian]
15. Lunch L, Happell B. Implementation of clinical supervisin in action. Part 2: implement action and beyond. international Journal of mental Health Nursing 2008; (7): 65-72. [DOI:10.1111/j.1447-0349.2007.00512.x]
16. Allahtavakoli M, Roohbakhsh A, Rahmani M, Bakhshi H, Amin F, Shamsizadeh A. [Internal Evaluation of Physiology Department of Rafsanjan University of Medical Sciences]. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences 2013; 12 (3): 233-42. [Persian]
17. Zarin Abadi H, Karimi A. [The role in improving the performance evaluation of higher education and universities]. Proceeding of the National Performance Management Conference; 2005 May 18; The Plan and Budget Organization, Tehran: civilica; 2005. [Persian]
18. Raygan AR, Mahamed F, Rezaee S, Jamshidi A, Fararouyee M, Karimzadeh K, Moosavi AM, Pourmahmoodi A, Mansourian SM. [Internal Evaluation of Educational Departments of Health School of Yasouj University of Medical Sciences in 2009]. Research in Medical Education 2011; 3 (2): 43-51. [Persian]
19. Sadeghimahalli F, Amuei F, Dabbaghi S. [An Assessment of Internal Evaluations in Departments of Basic Sciences in Mazandaran University of Medical Sciences 2015. Development Strategies in Medical Education 2016; 3 (2): 65-75. [Persian]
20. Kavari SH, Pour-Mohammadi B, Homami S. [Internal evaluation of public health department of Semnan University of Medical Sciences. Koomesh 2011; 12 (2): 104-11. [Persian]
21. Farzyanpour F. [Internal Evaluation in Nursing Faculty of Tehran University of Medical Sciences]. Hayat 2005; 11 (24 & 25): 71-8. [Persian]
22. Mirzaei A, Sadeghifar J, Mousavi SM, Khodayari R.[Internal Evaluation in Selected Educational Departments of Faculty of Medicine in Ilam University of Medical Sciences (A Short Report)]. Journal of Rafsanjan University of Medical Sciences 2013; 12 (1): 71-8. [Persian]
ارسال پیام به نویسنده مسئول



XML   English Abstract   Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Sadeghimahalli F, Sadeghimahalli N, Khaleghzadeh-Ahangar H, Amuei F, Mahmodi E. Study of the Education and Research Quality in Basic Sciences through Internal Evaluation in two Consecutive Educational Years in MUMS . RME 2019; 11 (1) :20-28
URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-655-fa.html

صادقی محلی فروزان، صادقی محلی نسیم، خالق زاده آهنگر حسین، عمویی فتانه، محمودی الهه. بررسی کیفیت آموزشی و پژوهشی گروه‌های آموزشی علوم پایه دانشگاه علوم پزشکی مازندران با استفاده از ارزیابی درونی در دو سال متوالی. پژوهش در آموزش علوم پزشکی. 1398; 11 (1) :20-28

URL: http://rme.gums.ac.ir/article-1-655-fa.html



بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.
دوره 11، شماره 1 - ( 1398 ) برگشت به فهرست نسخه ها
پژوهش در آموزش علوم پزشکی Research in Medical Education